Πώς διέσχιζαν το Αιγαίο οι «μετανάστες» της Κατώτερης Παλαιολιθικής Εποχής, δηλαδή πριν από 500.000 χρόνια; «Περπατώντας» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Νένα Γαλανίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, λίγο πριν την έναρξη της ομιλίας που θα δώσει σήμερα στις 19:00, στο Αμφιθέατρο «Αλ. Αργυριάδης» στο Κεντρικό κτήριο Πανεπιστημίου Αθηνών (Πανεπιστημίου 30), στο πλαίσιο του Παλαιολιθικού Σεμιναρίου. Τίτλος παρουσίασης «Η Λέσβος πριν από μισό εκατομμύριο χρόνια – Οι αρχαιολογικές μαρτυρίες από τα Ροδαφνίδια στο Λισβόρι».
«Σε αντίθεση με τους σημερινούς μετανάστες και πρόσφυγες, οι οποίοι για να προσεγγίσουν την Ευρώπη ακολουθώντας πανάρχαιες διαδρομές διασχίζουν θαλάσσιους δρόμους, οι πληθυσμοί της Κατώτερης Παλαιολιθικής Εποχής περπατούσαν στο Αιγαίο μεταφέροντας τον πολιτισμό και τις τεχνολογικές κατακτήσεις της εποχής τους» συμπληρώνει, επιχειρώντας μια σύνδεση του μακρινού παρελθόντος της περιοχής με το σήμερα.
«Η χρονιά που πέρασε σημαδεύτηκε από μια έκρηξη μετανάστευσης πληθυσμών από χώρες της Ασίας και της Αφρικής οι οποίοι αναζητούν ένα καλύτερο αύριο στην Ευρώπη μακριά από το φάσμα της πείνας, του πολέμου και της εξαθλίωσης.
Κομβικής σημασίας στις μεταναστευτικές διαδρομές είναι η Λέσβος, το μεγαλύτερο και πλουσιότερο σε φυσικούς πόρους νησί του Ανατολικού Αιγαίου, που βρίσκεται πολύ κοντά στην Ασιατική ακτή», σημειώνει. «Σήμερα η Λέσβος είναι νησί, ωστόσο η κλιματική αλλαγή και η ταπείνωση της θαλάσσιας στάθμης κατά τις παγετώδεις περιόδους της Πλειστοκαίνου είχαν ως αποτέλεσμα την ένωσή της με την Ανατολία για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ήταν τότε που μεγάλα τμήματα του Αιγαίου Πελάγους μετατρέπονταν σε χέρσο, διευκολύνοντας τη μετακίνηση πληθυσμών ζώων και ανθρωπιδών» πληροφορεί.
Η καθηγήτρια, επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος που πραγματοποιεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης από το 2012 στα Ροδαφνίδια Λέσβου, μια υπαίθρια θέση με κατάλοιπα Παλαιολιθικής δραστηριότητας από τη Μέση Πλειστόκαινο Εποχή (που εκτείνεται από 780 έως 126 χιλιάδες χρόνια), θα μιλήσει για τις απαρχές και την ιστορία των μεταναστεύσεων προγονικών μας ειδών στα βάθη της προϊστορίας, την Κατώτερη Παλαιολιθική Εποχή, καθώς και για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πρώιμης κατοίκησης στο ανατολικό άκρο της Ευρώπης.
«Κάθε χρόνο έρχονται στο φως από το υπέδαφος του Λισβορίου χειροπελέκεις, κοπείς, άλλα μεγάλα κοπτικά εργαλεία, λιάνιστρα και ξέστρα σε τεράστια αποκρούσματα αποσπασμένα από γιγάντιους πυρήνες ηφαιστειακών πετρωμάτων.
Συγκροτούν το μεγαλύτερο σύνολο της Αχελαίας τεχνοπολιτισμικής παράδοσης στη νοτιοανατολική Ευρώπη» σημειώνει η κ. Γαλανίδου για τη συστηματική έρευνα στην περιοχή που έχει φέρει στο φως αρχαιολογικές μαρτυρίες σε μια αλλουβιακή πεδιάδα κοντά στις θερμές πηγές του Κόλπου της Καλλονής.
Παράλληλα τονίζει ότι ο εντοπισμός του συνόλου των ευρημάτων στις όχθες μικρών ποταμών και χειμάρρων στις παρυφές μιας μεγάλης λίμνης καθιστά τα Ροδαφνίδια θέση όμοια με άλλες στην Αφρική, τη Συροπαλαιστίνη, την Ανατολία και την Ινδία. Η έρευνα στα Ροδαφνίδια είναι διεπιστημονική και τροφοδοτεί με υλικό και ερωτήματα την παγκόσμια συζήτηση για τις μεταναστεύσεις των ανθρωπιδών που έζησαν πριν από μισό εκατομμύριο χρόνια. Βάζει την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή της έρευνας για την καταγωγή και εξέλιξη του ανθρώπου και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αειφόρο ανάπτυξη γύρω από τη μοναδική αυτή θέση.
Το Παλαιολιθικό σεμινάριο είναι μια κοινή προσπάθεια των Τμημάτων Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Κρήτης για την προώθηση της Παλαιολιθικής Αρχαιολογίας στην Ελλάδα. Απευθύνεται σε επιστήμονες, φοιτητές και το ευρύ κοινό και λειτουργεί ως forum για την παρουσίαση και συζήτηση των σύγχρονων τάσεων και ρευμάτων, καθώς και για την έκθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας στην Παλαιολιθική Αρχαιολογία και την Παλαιοανθρωπολογία.
Η είσοδος στο σεμινάριο είναι ελεύθερη.
