Στοιχεία-σοκ περιλαμβάνει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος με θέμα «Φυγή ανθρωπίνου κεφαλαίου: σύγχρονη τάση μετανάστευσης των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης».

Μια από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, όπως προκύπτει και με τη βούλα των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος, ήταν και η… διαρροή «εγκεφάλων», το τεράστιο κύμα μετανάστευσης των νέων επιστημόνων, δηλαδή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ που δημοσιεύει σήμερα η «Καθημερινή» από το 2008 έως σήμερα έφυγαν από τη χώρα 427.000 Ελληνες, ηλικίας 15-46 ετών. Η συγγραφέας της σχετικής έρευνας,

Σοφία Λαζαρέτου, μιλώντας στην Καθημερινή σημειώνει ότι «η μετανάστευση και η φτώχεια είναι αδιαμφισβήτητα οι δύο πιο επώδυνες συνέπειες που βιώνει μια κοινωνία σε συνθήκες παρατεταμένης κρίσης» και συμπληρώνει: «Το 2013, παρατηρούμε τριπλασιασμό του μέσου όρου από το 2008 και οι μετανάστες ξεπερνούν τις 100.000 άτομα, ενώ σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις το φαινόμενο συνεχίζεται με αδιάπτωτη ένταση το 2014 και οξύνεται περαιτέρω το πρώτο εξάμηνο του 2015». Η διαδικασία εξόδου Ελλήνων για αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό, όπως σημειώνει η ίδια, είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν φαίνεται το πότε θα τερματιστεί.

Το κύμα μετανάστευσης των Ελλήνων από το 2008 έως σήμερα, είναι το τρίτο μαζικό που γνωρίζει η χώρα τα τελευταία 100 χρόνια.

Εχουν προηγηθεί δυο ακόμη, ένα το 1903 με 1917 και ένα δεύτερο το 1960 με 1972, τα οποία είχαν τα εξής χαρακτηριστικά.

• α) έχουν μεγάλη χρονική διάρκεια, περίπου δέκα χρόνια,
• β) αυξημένη ένταση ως προς την ένταση της ροής και
• γ) καθυστέρηση έναρξης του φαινομένου σε σχέση με τον χρόνο καταγραφής του υψηλού ποσοστού ανεργίας.

Τα τρία αυτά μεταναστευτικά κύματα, είχαν και έχουν όλα οικονομικά κίνητρα, με  εξαίρεση μέρος του δεύτερου κύματος, τα έτη 1969-1971, που οφείλεται σε πολιτικούς λόγους (δικτατορία).

«Δεν είναι τυχαίο ότι και οι τρεις φάσεις έλαβαν χώρα μετά μια έντονη υφεσιακή διαταραχή που διεύρυνε το χάσμα μεταξύ της χώρας μας και των ανεπτυγμένων κρατών και τροφοδότησε τη μαζική φυγή ανθρώπων, νέων στην πλειονότητά τους, που αναζητούσαν νέες ευκαιρίες και δυνατότητες προόδου», σχολιάζει η κ. Λαζαρέτου.

Φεύγουν από τη χώρα οι μορφωμένοι

Ενα από τα πιο ενδιαφέρονται στοιχεία της έκθεσης είναι το προφίλ των ανθρώπων που αποφασίζουν να μεταναστεύσουν σήμερα, σε σύγκριση με το προφίλ αυτών που μετανάστευσαν κατά τα δυο προηγούμενα κύματα.

1903 με 1917

• Προορισμός: Υπερωκεάνιες χώρες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς, Βραζιλία και ΝΑ Αφρική)
• Ηλικίες: Επτά στους 10 ήταν μεταξύ 15 με 44 ετών
• Φύλο: 8 στους 10 ήταν άνδρες
• Μορφωτικό επίπεδο: Η συντριπτική πλειονότητα ήταν ανειδίκευτοι εργάτες και αγρότες, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, που απασχολήθηκαν στις χώρες υποδοχής συνήθως ως υπηρέτες και εργάτες.

1960 με 1972

• Προορισμός: Γερμανία και Βέλγιο
• Ηλικίες: 20 με 34 ετών
• Τι δουλειά έκαναν: 5 στους 10 δήλωναν χειρώνακτες, ενώ 4 στους 10 ήταν ανεπάγγελτοι. 6στους 10 κατευθύνθηκαν στη Γερμανία και στο Βέλγιο και απασχολήθηκαν ως βιομηχανικοί εργάτες.

2008 με σήμερα… 

• Προορισμός: Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
• Μορφωτικό επίπεδο: Νέοι μορφωμένοι με επαγγελματική εμπειρία