Τι ισχύει για την προστασία της κύριας κατοικίας του οφειλέτη

Πώς θα διαγράψετε χρέη έως 20.000 ευρώ προς τράπεζες και Δημόσιο

Η συνολική αντιμετώπιση της υπερχρέωσης των νοικοκυριών, η επιτάχυνση της εκδίκασης των αιτήσεων, η διαγραφή χρεών μέχρι του ποσού των 20.000 ευρώ προς τράπεζες και ελληνικό Δημόσιο, αλλά και η αυστηροποίηση της διαδικασίας, αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά των 16 αλλαγών που επέρχονται στο νόμο 3869/2010, γνωστό και ως νόμο Κατσέλη.

Συγκεκριμένα, στη 40σέλιδη τροπολογία που κατατέθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή μαζί με τη νέα συμφωνία ανάμεσα στη χώρα και τους δανειστές, προβλέπονται οι εξής αλλαγές:

1. Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των οφειλών που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις στις οποίες περιλαμβάνονται και βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, οι βεβαιωμένες οφειλές προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού και τα νομικά πρόσωπα αυτών, συμπεριλαμβανομένων των οφειλών που προκύπτουν από εισφορά σε χρήμα ή τη μετατροπή εισφοράς γης σε χρήμα των προς ένταξη ή και των ήδη ενταγμένων ιδιοκτησιών, από φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους ΟΤΑ και οι ασφαλιστικές οφειλές προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί με βάση τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.

Οι ανωτέρω αναφερόμενοι φορείς δεν επιτρέπεται να συνιστούν το σύνολο των πιστωτών του αιτούντος και οι οφειλές του προς αυτούς υποβάλλονται σε ρύθμιση μαζί με τις οφειλές τους προς τους ιδιώτες πιστωτές. Μπορούν να υπάγονται οι περιπτώσεις των οφειλών προς ΟΤΑ που έχουν γεννηθεί ένα έτος πριν από την κατάθεση της αίτησης.

2. Εισάγεται το κριτήριο των «εύλογων δαπανών διαβίωσης» που αντιμετωπίζονται με αντικειμενικά κριτήρια με βάση την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. Οι δαπάνες αυτές προσδιορίζονται σε περίπου 1.100 ευρώ ανά νοικοκυριό.

3. Η αίτηση και τα δικαιολογητικά θα υποβάλλονται πλέον ταυτόχρονα, και ο τυπικός έλεγχός τους θα γίνεται από τη γραμματεία του Ειρηνοδικείου εντός δύο ημερών. Σε περίπτωση ελλιπούς φακέλου, ο ενδιαφερόμενος έχει προθεσμία 15 ημερών να προσκομίσει τα δικαιολογητικά, αλλιώς η αίτηση μπαίνει στο αρχείο.

4. Οι μηνιαίες δόσεις που θα καταβάλλει, συμμέτρως προς όλους τους πιστωτές του, ο δανειολήπτης μέχρι την εκδίκαση της αίτησής του θα προσδιορίζονται με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Σε κάθε περίπτωση, το ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο από το 10% των μηνιαίων δόσεων που κατέβαλλε ο οφειλέτης πριν από την υποβολή της αίτησης ή κάτω από 40 ευρώ. Άνεργοι ή οφειλέτες με σοβαρές ανίατες ασθένειες θα τυγχάνουν μικρότερων δόσεων, ή ακόμη και απαλλαγής από αυτές.

5. Η αναστολή της κατάσχεσης θα ανακαλείται εάν ο οφειλέτης δεν καταβάλει αθροιστικά τρεις δόσεις.

6. Οι οφειλέτες των οποίων η αίτηση εκκρεμεί κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του νόμου πρέπει εντός 6 μηνών να υποβάλουν επικαιροποιημένα τα στοιχεία της αίτησής τους, διαφορετικά θα θεωρηθεί ανειλικρινής δήλωση.

7. Οι οφειλέτες των οποίων η αίτηση δεν έχει συζητηθεί μπορούν να επανυποβάλουν αίτηση, προκειμένου να υπαχθούν στο νέο νόμο.

8. Εντός 4 μηνών από της ενάρξεως της ισχύος του παρόντος νόμου, κάθε διάδικος μπορεί να ζητήσει να επαναπροσδιοριστεί υπόθεση που είχε προσδιοριστεί πέραν της τριετίας σε συντομότερη δικάσιμο.

9. Αν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη δεν είναι επαρκή, το δικαστήριο, αφού αφαιρέσει το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των ευλόγων δαπανών διαβίωσης του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του, και στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης που βαρύνουν τον οφειλέτη, διατάσσει την καταβολή μηνιαίως, για χρονικό διάστημα τριών ετών, του ποσού που απομένει με βάση τα περιουσιακά στοιχεία και τα πάσης φύσεως εισοδήματά του, για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών, συμμέτρως διανεμόμενου.

10. Ένα μήνα μετά το δημοσίευμα του παρόντος, με Κοινή Υπουργική Απόφαση θα προσδιορισθεί ο τύπος της αίτησης και τα απαιτούμενα συνοδευτικά έγγραφα και δικαιολογητικά.

11. Επιταχύνεται η διευθέτηση υποθέσεων που αφορούν οφειλές προς τράπεζες και ελληνικό Δημόσιο έως 20.000 ευρώ (μαζί με τους τόκους, τα έξοδα και τις προσαυξήσεις) για όσους δανειολήπτες δεν διαθέτουν ακίνητη περιουσία, δεν πούλησαν ακίνητη περιουσία την τριετία πριν από την κατάθεση της αίτησης, οι καταθέσεις τους δεν ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ, δεν υπάρχουν εμπραγμάτως ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο ασφαλισμένοι πιστωτές, τα πάσης φύσεως εισοδήματά τους καθ’ όλη τη διάρκεια του τελευταίου έτους πριν από την ημερομηνία επικύρωσης είναι μηδενικά και έχουν τα χαρακτηριστικά του συνεργάσιμου δανειολήπτη με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Για όλους αυτούς, το δικαστήριο μπορεί να χορηγήσει προσωρινή απαλλαγή 18 μηνών και πλήρη απαλλαγή, εάν μετά το 18μηνο δεν έχει μεταβληθεί η οικονομική κατάστασή τους.

12. Συστήνεται ειδική γραμματεία διαχείρισης ιδιωτικού χρέους και 30 κέντρα ενημέρωσης δανειοληπτών, που θα αποτελούν περιφερειακές Υπηρεσίες της Ειδικής Γραμματείας και θα συστήνουν δίκτυο ενημέρωσης και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, ενώ η Ειδική Γραμματεία θα συντονίζει τη δράση του δικτύου και όλων των συναρμοδίων φορέων.

Διαδικασία ρευστοποίησης περιουσίας και προστασία κύριας κατοικίας

1. Εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία, η εκποίηση της οποίας κρίνεται απαραίτητη για την ικανοποίηση των πιστωτών, ορίζεται εκκαθαριστής. Ωστόσο, ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση βεβαρημένο ή μη με εμπράγματη ασφάλεια ακίνητο, που χρησιμεύει ως κύρια κατοικία.

2. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση θα καθορίζονται τα κριτήρια εξαίρεσης της κύριας κατοικίας του οφειλέτη από τη διαδικασία ρευστοποίησης της περιουσίας του.

3. Η εξυπηρέτηση της οφειλής γίνεται με επιτόκιο που δεν υπερβαίνει αυτό της ενήμερης οφειλής ή το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου, με κυμαινόμενο επιτόκιο που ίσχυε σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος.

4. Για τον προσδιορισμό της περιόδου τοκοχρεολυτικής εξόφλησης της συνολικής οφειλής λαμβάνεται υπόψη η διάρκεια των συμβάσεων δυνάμει των οποίων χορηγήθηκαν πιστώσεις στον οφειλέτη. Η περίοδος πάντως αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 20 έτη, εκτός αν η διάρκεια των συμβάσεων, βάσει των οποίων χορηγήθηκαν πιστώσεις στον οφειλέτη, ήταν μεγαλύτερη των 20 ετών, τότε ο ειρηνοδίκης δύναται να προσδιορίσει μεγαλύτερη διάρκεια, η οποία πάντως δεν υπερβαίνει τα 35 έτη.