Οι 6 στις 10 επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν έχουν κανέναν εργαζόμενο εκτός από τον ιδιοκτήτη τους. Πρόκειται για 564.941 κυρίως ατομικές επιχειρήσεις σε σύνολο 917.441 ενεργών επιχειρήσεων που κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ στην δημογραφική έρευνά για το 2022 με την οποία απεικονίζει τον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας.  Αν στις επιχειρήσεις με μηδέν εργαζόμενους προστεθούν και αυτές που απασχολούν από έναν έως 4 εργαζόμενους, το σύνολό τους εκτοξεύεται στις 823.151 οι οποίες αντιστοιχούν στο 90% των ενεργών επιχειρήσεων σε όλη τη χώρας. Με άλλα λόγια οι 9 στις 10 επιχειρήσεις στη χώρα μας απασχολεί έως 4 εργαζόμενους. Στον αντίποδα μόνο 46.360 επιχειρήσεις απασχολούν περισσότερους από 10 εργαζόμενους

Αυτή είναι η εικόνα που καταγράφουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (απογραφή 2022) που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα και ταυτόχρονα απεικονίζουν το μείζον πρόβλημα του επιχειρηματικού μοντέλου της χώρας μας: Διάσπαρτες μικρές, ατομικές επιχειρήσεις, με χαμηλό αριθμό εργαζομένων και συγκριτικά πολύ λιγότερες μεγαλύτερες επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες λόγω του μη επαρκούς μεγέθους τους, αδυνατούν να ανταγωνιστούν τις πολύ μεγαλύτερες ξένες επιχειρήσεις. Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος είναι το υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών που προέρχεται από το εμπορικό ισοζύγιο καθώς η χώρας μας εισάγει πολύ περισσότερα προϊόντα από όσα εξάγει.

Δύο ακόμη στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επιβεβαιώνουν την εικόνα:

-Η μία στις 4 επιχειρήσεις στην Ελλάδα δραστηριοποιείται στον τομέα του εμπορίου. Πρόκειται για 24,6% των ενεργών επιχειρήσεων. Επίσης, ένα άλλο 17% αφορά επαγγελματικές επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες ενώ ένα ακόμη 12% αφορούν υπηρεσίες καταλύματος και εστίασης.

– Το β’ τρίμηνο φέτος οι εγγραφές νέων επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 17,1% και ανήλθαν στις 31.489 έναντι 26.897 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Ωστόσο η μεγαλύτερη αύξηση νέων επιχειρήσεων κατά 17,9% καταγράφηκε στον τομέα παροχής υπηρεσιών  καταλυμάτων και εστίασης, ίδια ώρα που στην μεταποίηση καταγράφηκε πτώση 5,7% των ενάρξεων νέων επιχειρήσεων σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.

Η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει κινήσεις και μέτρα πολιτικής για την σταδιακή αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας καθώς είναι σαφές ότι χωρίς τις ανατροπές που απαιτούνται το μέτωπο αυτό δεν μπορεί να διασφαλιστεί βιώσιμη μακροχρόνια ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Τόσο το ΔΝΤ όσο και ξένοι οίκοι και οργανισμοί έχουν προειδοποιήσει ότι μετά το 2027, όταν θα τελειώσουν οι χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα υποχωρήσουν σημαντικά οι ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Υπο την πίεση αυτών των δεδομένων η κυβέρνηση ετοιμάζει νέο νομοσχέδιο για τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων.

Στο νομοσχέδιο μεταξύ άλλων θα προβλέπονται:

-Κίνητρα για την ενίσχυση της Έρευνας και Ανάπτυξης που αφορούν τέσσερις άξονες:

1. Φορολογικά κίνητρα για Έρευνα και Ανάπτυξη που θα προστίθενται στο υπάρχον κίνητρο της οριζόντιας συνολικής έκπτωσης 200% για τις δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας. Οι εκπτώσεις μπορούν να φτάσουν από το 250% έως και 315% στις εξής περιπτώσεις:

• Έργα συνεργασιών με startups

• Έργα συνεργασιών με ερευνητικά κέντρα

• Μικρομεσαίες επιχειρήσεις «έντασης γνώσης», δηλαδή με δαπάνες R&D > 20% των συνολικών δαπανών

Μεταξύ άλλων, επιδίωξη είναι η ενίσχυση της σύνδεσης μεταξύ αγοράς και ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και η καλλιέργεια συνεργασιών μεγαλύτερων επιχειρήσεων με το startup οικοσύστημα της χώρας.

2. Επέκταση του πλαισίου των κινήτρων για την εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας (πατέντας), με στόχο να είναι πιο ελκυστική η ανάληψη του ρίσκου της επένδυσης σε έρευνα και ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα προβλέπεται τριετής απαλλαγή των σχετικών κερδών από φόρο, αρχής γενομένης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά τα κέρδη αυτά.

3. Διεύρυνση των φορολογικών κινήτρων για τους Άγγελους Επενδυτές (angel investors), με αύξηση του ανώτατου ορίου της επένδυσης σε startups επί του οποίου υπολογίζεται η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα.

Επιπλέον, θα επεκταθεί η δυνατότητα αξιοποίησης του κινήτρου αυτού για επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών.

4. Εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές πρακτικές  του φορολογικού καθεστώτος των αμοιβαίων κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, ώστε να υπάρχει κίνητρο για δημιουργία επενδυτικών σχημάτων βασισμένων εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα.

Τα κίνητρα για τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων

Όσον αφορά τα κίνητρα για τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων  αυτά κινούνται επίσης σε τέσσερις άξονες και συγκεκριμένα:

1. Θέσπιση δυνατότητας μεταφοράς φορολογικής ζημίας των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων.

2. Μείωση του ελάχιστου ορίου εταιρικού κεφαλαίου της νέας εταιρείας που προκύπτει από συνεργασία/μετασχηματισμό (σε 100.000 ευρώ από 125.000 ευρώ) και απαιτείται για την εξασφάλιση φοροαπαλλαγής 30% για τα κέρδη των συνεργαζόμενων (έως 125.000 ευρώ σε 9 έτη) και των μετασχηματιζόμενων (έως 500.000 ευρώ σε 9 έτη) επιχειρήσεων, με στόχο την προώθηση συνεργειών μικρότερης κλίμακας.

3. Κλιμάκωση του συντελεστή φόρου εισοδήματος σε συνάρτηση με διατήρηση θέσεων εργασίας για το διάστημα που παρέχονται τα ευεργετήματα του νόμου.

4. Επέκταση της απαλλαγής του φόρου στην υπεραξία από το επίπεδο της εταιρείας στο επίπεδο των μετόχων μετά τη μεταβίβαση ή διάλυση της επιχείρησης