Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Αδωνι Γεωργιάδη, η καταβολή των τριετιών είναι απολύτως υποχρεωτική και ισχύει από την 1η/1/2024. Οι πρώτοι δικαιούχοι θα είναι 100.000, ενώ την πρώτη τριετία θα ωφεληθούν περίπου 700.000 εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα. Σε περίπτωση που μια επιχείρηση δεν προχωρήσει στην προσαύξηση του μισθού, θα βρεθεί αντιμέτωπη με τσουχτερά πρόστιμα, όμοια με αυτά για μη καταβολή δεδουλευμένων.

Συγκεκριμένα, ο επιχειρηματίας θα πληρώνει πρόστιμο 800 ευρώ για κάθε εργαζόμενο που δεν θα του έχει καταβάλει την προβλεπόμενη προσαύξηση με τη συμπλήρωση τριετίας και ταυτόχρονα θα του επιβάλλεται και πρόστιμο ανάλογα με τον αριθμό των απασχολούμενων. Σημειώνεται ότι η μη καταβολή δεδουλευμένων χαρακτηρίζεται ως πολύ υψηλή παράβαση και επιβάλλονται τα υψηλότερα πρόστιμα, τα οποία κυμαίνονται από 1.800 έως 8.000 ευρώ. Οι αυξήσεις στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα θα εφαρμοστούν σε τρία διαφορετικά στάδια.

Οι πρώτοι ωφελούμενοι

Το χτίσιμο της προϋπηρεσίας, βάσει της οποίας ο εργαζόμενος θα παίρνει αύξηση, θα γίνει με βάση τα έτη δουλειάς που είχε πριν από τη 14η Φεβρουαρίου του 2012 και μετά την 1η/1/2024. Ο χρόνος από τον ερχόμενο Ιανουάριο και μετά θα προστίθεται στον χρόνο πριν από τον Φεβρουάριο του 2012, ώστε να προκύπτει η συνολική προϋπηρεσία για το επίδομα.

Συνεπώς, όσοι θεμελιώσουν δικαίωμα για μία, δύο ή τρεις τριετίες το πρώτο εξάμηνο του 2024 και πριν από τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα λάβουν κατ’ ελάχιστον αύξηση 78 ευρώ (μεικτά) και κατά μέγιστον 234 ευρώ. Σύμφωνα με τον δικηγόρο εργατολόγο Γιάννη Καρούζο, υπάλληλος αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό, που προσελήφθη την 1η/5/2006, στις 14/2/2012, όταν «πάγωσαν» οι τριετίες με την ΠΥΣ 6/2012, είχε προϋπηρεσία πέντε χρόνια, εννέα μήνες και 13 ημέρες. Από 1/1/2024 «ξεπαγώνει» ο χρόνος προϋπηρεσίας.

– Ο ίδιος εργαζόμενος στις 18 Μαρτίου του 2024 θα μπορέσει πλέον να συμπληρώσει τη δεύτερη τριετία του και θα δικαιούται αύξηση.

– Θα λάβει αύξηση 156 ευρώ για δύο τριετίες (780+20%).

– Από τον Απρίλιο δεν θα λαμβάνει 780 ευρώ, αλλά 936 ευρώ.

Το δεύτερο κύμα

Υψηλότερες θα είναι οι αυξήσεις στο δεύτερο κύμα των δικαιούχων, δηλαδή μετά τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού εντός του 2024. Για παράδειγμα, αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 5%, στα 820 ευρώ, τότε τα επιδόματα προϋπηρεσίας, τα οποία είναι 10%-30% επί του κατώτατου, αυξάνονται αντίστοιχα σε 82 έως 246 ευρώ.

Η διαβούλευση για τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, σύμφωνα με τον Ν.4172/13, θα ξεκινήσει το τελευταίο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου και θα ολοκληρωθεί το τελευταίο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου. Η επόμενη φάση των αυξήσεων λόγω προϋπηρεσίας για τους παλαιούς εργαζομένους ξεκινά από τον Ιούλιο του 2024 και μετά, έπειτα από την αύξηση του κατώτατου μισθού.

Οσοι μισθωτοί θεμελιώνουν τριετία, εξαετία ή εννιαετία μετά την αύξηση του κατώτατου θα λάβουν αύξηση από 82 έως 246 ευρώ. Σύμφωνα με τον Γ. Καρούζο, υπάλληλος αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό, που προσελήφθη στις 14/9/2003, στις 14/2/2012, όταν έγινε η αναστολή με την ΠΥΣ 6/2012, είχε οκτώ χρόνια και πέντε μήνες προϋπηρεσία. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 «ξεπαγώνει» ο χρόνος προϋπηρεσίας.

– Την 1η Ιουλίου 2024 ο κατώτατος μισθός αυξάνεται στα 820 ευρώ.

– Ο ίδιος εργαζόμενος την 1η/8/2024 συμπληρώνει την τρίτη τριετία του (εννέα έτη προϋπηρεσίας) και δικαιούται αύξηση 246 ευρώ.

– Ετσι, θα πάρει 1.066 ευρώ.

Μέχρι την επόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού (εντός του 2025), οι αυξήσεις που θα λαμβάνουν σταδιακά οι χιλιάδες παλαιοί εργαζόμενοι θα είναι από 82 έως 246 ευρώ, ανάλογα με την προϋπηρεσία πριν από τον Φεβρουάριο του 2012. Μετά τη νέα αύξηση, το 2026, και έστω πως ο νέος κατώτατος θα αυξηθεί στα 860 ευρώ (5%), τα επιδόματα προϋπηρεσίας αναπροσαρμόζονται από 86 έως 258 ευρώ.

Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Αδ. Γεωργιάδη, οι παλαιοί μισθωτοί, που είχαν χρόνια δουλειάς τον Φεβρουάριο του 2012, είναι περίπου 700.000. Συνεπώς, από το 2024 έως το 2027, σταδιακά 700.000 εργαζόμενοι θα πληρώνονται επιδόματα προϋπηρεσίας.

Οι νέοι εργαζόμενοι

Περίπου 600.000 εργαζόμενοι που ξεκίνησαν να εργάζονται μετά τον Φεβρουάριο του 2012 θα δουν τον μισθό τους να αυξάνεται τον Ιανουάριο του 2027, με τη συμπλήρωση της πρώτης τριετίας. Η προσαύξηση τότε θα εξαρτηθεί και από το ύψος του κατώτατου μισθού. Για παράδειγμα, εργαζόμενος με τον κατώτατο μισθό που ξεκίνησε να δουλεύει το 2014 σήμερα παίρνει 780 ευρώ. Δικαιούται προσαύξηση το 2027 λόγω μίας τριετίας 10% επί του τότε βασικού μισθού. Αν ο ελάχιστος μισθός το 2027 είναι 960 ευρώ, θα δικαιούται και μια προσαύξηση 96 ευρώ. Σύνολο μισθού 1.056 ευρώ.

Δεδομένου ότι η νομοθετική ρύθμιση υιοθετεί νέα ρήτρα ανεργίας και προβλέπει ότι την 1η/1/2027, αν το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το 10% και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10%, αναστέλλεται αυτοδικαίως το «ξεπάγωμα» των τριετιών. Για την εφαρμογή λαμβάνεται υπ’ όψιν ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων.

Το μεγάλο ερώτημα, μετά την ενσωμάτωση της νέας αυτής ρήτρας στην τελική διάταξη, ήταν αν θα πληρωθούν οι νέοι εργαζόμενοι ή όχι την πρώτη τριετία που θα έχουν θεμελιώσει από τον Ιανουάριο του 2024 έως και τον Δεκέμβριο του 2026 πριν «παγώσουν» ξανά οι τριετίες από το 2027, εφόσον ξεφύγει η ανεργία.

Χαμένοι από μια πιθανή νέα ρύθμιση «παγώματος» των τριετιών εκ νέου από 2027 (λόγω αύξησης της ανεργίας) θα είναι οι χιλιάδες εργαζόμενοι που θα προσληφθούν μετά τον Ιανουάριο του 2024, καθώς τον Δεκέμβριο του 2026 δεν θα έχουν προλάβει να συμπληρώσουν τρία πλήρη χρόνια προϋπηρεσίας.

Το διάστημα μεταξύ 14/2/2012 (όταν μπήκαν στον «πάγο» τα επιδόματα προϋπηρεσίας) και 31/12/2023 είναι «χαμένο» ως χρόνος θεμελίωσης προϋπηρεσίας και δεν θα υπάρχει αξίωση για αναδρομικές αναζητήσεις διαφορών. Η νομοθετική διάταξη ρυθμίζει με καθαρό τρόπο τη συγκεκριμένη περίοδο, έτσι ώστε να μη δημιουργούνται αμφισημίες που θα οδηγήσουν την υπόθεση στα δικαστήρια.

Οι κλαδικοί μισθοί

Το «ξεπάγωμα» των τριετιών αφορά κατ’ αρχάς όλους τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, αλλά και όλους τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες προβλέπουν επιδόματα προϋπηρεσίας.

Στις κλαδικές συμβάσεις, η εξέλιξη των επιδομάτων προϋπηρεσίας, ακόμη και αν προβλεπόταν στο κείμενο της σύμβασης δεν είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα για τον εργοδότη, καθώς η ΠΥΣ του 2012 υπερισχύει. Οι ωριμάνσεις στους κλαδικούς μεσαίους ή υψηλότερους μισθούς θα καθίστανται υποχρεωτικές πλέον και θα πρέπει να πληρώνονται όπως ορίζονται στην κλαδική σύμβαση. Οι εργαζόμενοι με υψηλότερο μισθό από τον κατώτατο θα οδηγηθούν στη διαδικασία του συμψηφισμού.

Με άλλα λόγια, σε περίπτωση που οι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς τους μεταξύ του 2012 και του 2023 και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα, είτε στον κατώτατο είτε σε αυτά που ορίζονται στις ΣΣΕ, τότε θα συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα.

Από την αύξηση των μισθών αποκλείονται χιλιάδες εργαζόμενοι που πλέον δεν καλύπτονται από κλαδικές συμβάσεις, καθώς είτε δεν υφίστανται οι εργοδοτικοί ή εργατικοί φορείς, είτε δεν υπογράφηκαν νέες συμβάσεις, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να αμείβονται με ατομικές συμβάσεις, με αποδοχές μάλιστα μειωμένες μονομερώς κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Σύμφωνα με τον Γ. Καρούζο:

– Εργαζόμενος με μισθό 900 ευρώ και προϋπηρεσία πέντε έτη συμπληρωμένα έως τις 14/2/2012: Την 1η/1/2025, ημερομηνία που θεμελιώνει το δικαίωμα της δεύτερης τριετίας, θα λάβει αύξηση 36 ευρώ, καθώς ο νέος κατώτατος μισθός (με τα σημερινά δεδομένα) διαμορφώνεται στα 936 ευρώ, όντας μεγαλύτερος κατά 36 ευρώ από τον συμφωνηθέντα.

– Μισθωτός που αμείβεται βάσει της ατομικής ή επιχειρησιακής σύμβασης με τον κατώτατο μισθό, αλλά λαμβάνει από την επιχείρηση 1.200 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη): Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει 1.200 ευρώ.

– Μισθωτός που αμείβεται με κλαδική σύμβαση, η οποία προβλέπει ελάχιστο μισθό 950 ευρώ, αλλά εκείνος λαμβάνει 1.400 ευρώ (το υπερβάλλον ως οικειοθελή παροχή του εργοδότη): Ο εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την αύξηση της προϋπηρεσίας με την οικειοθελή παροχή και έτσι ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να λαμβάνει 1.400 ευρώ.