Με τέσσερις τύπους τιμολογίων ηλεκτρισμού για τα νοικοκυριά θα επανέλθει η κανονικότητα στην αγορά προμήθειας ρεύματος σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) που έθεσε χθες σε διαβούλευση έως τις 19 Ιουνίου τα ρυθμιστικά μέτρα που προτίθεται να επιβάλει ενόψει της λήξης των έκτακτων μέτρων στις 30 Σεπτεμβρίου.
Στόχος της Αρχής είναι να γίνει όσο το δυνατόν πιο ομαλά (και χωρίς «παγίδες» για τους καταναλωτές), η μετάβαση από τα «έκτακτο» καθεστώς που ισχύει από το καλοκαίρι του 2022 (δηλαδή τα τιμολόγια λιανικής στα οποία οι προμηθευτές ανακοινώνουν στους 20 κάθε μήνα τις τιμές του επόμενου) στο περιβάλλον που υπήρχε πριν την αναστολή των Ρητρών Αναπροσαρμογής.
Η διαβούλευση -στην οποία καλούνται οι εταιρείες προμήθειας να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους για βελτίωση των μέτρων- έχει τον χαρακτήρα του επείγοντος, καθώς η ΡΑΑΕΥ έχει λάβει υπόψη ότι ο Κώδικας Προμήθειας επιτάσσει την ενημέρωση των καταναλωτών για αλλαγές στους όρους τω ν συμβάσεών τους 60 ημέρες πριν αυτές τεθούν σε ισχύ. Επομένως, η επιστροφή της αγοράς στην κατάσταση που επικρατούσε προ των έκτακτων μέτρων την 1η Οκτωβρίου σημαίνει ότι οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πλήρη ορατότητα των καταναλωτών για την «επόμενη ημέρα» το αργότερο έως τις 31 Ιουλίου. Και οι προμηθευτές θα πρέπει να επιδοθούν σε αγώνα δρόμου μέχρι τότε για να έχουν προσαρμόσει τα πληροφορικά τους συστήματα, τα νέα προϊόντα που θα διαθέσουν, τις ατομικές επιστολές ενημέρωσης κλπ.
Η ΡΑΑΕΥ επισημαίνει ότι μετά τη λήξη των έκτακτων ρυθμίσεων, -τα υφιστάμενα μέχρι και σήμερα (και έως τις 30 Σεπτεμβρίου) τιμολόγια δεν θα μπορούν να προσφέρονται με την ίδια μορφή από την 1η Οκτωβρίου, καθώς οι καταναλωτές δεν έχουν πληροφόρηση για τον τρόπο διαμόρφωσης των χρεώσεων.
Στη θέση τους, οι προμηθευτές θα μπορούν να διαθέσουν τεσσάρων ειδών τιμολόγια, μεταξύ των οποίων και δύο με κυμαινόμενες τιμές. Στα προϊόντα κυμαινόμενης τιμολόγησης, ο καθορισμός της τελικής τιμής θα γίνεται με βάση μία μαθηματική φόρμουλα που θα συναρτάται ε από κάποιο μέγεθος της χονδρεμπορικής αγοράς (π.χ. την μέση μηνιαία τιμή της Αγοράς Επόμενης Ημέρας). Μία τέτοια εκδοχή είναι τα «παλιά» τιμολόγια με ρήτρα αναπροσαρμογής, που είχαν μία σταθερή χρέωση στην οποία προστίθετο μία προσαύξηση, όταν η μέση μηνιαία τιμή της αγοράς ξεπερνούσε το όριο το οποίο «ενεργοποιούσε» τη ρήτρα.
Πιο συγκεκριμένα, η ΡΑΕ κατηγοριοποιεί τα τιμολόγια που θα προσφέρονται από την 1η Οκτωβρίου ως εξής:
- Προϊόντα Ορισμένου Χρόνου και Σταθερής Τιμολόγησης, με σταθερή τιμή προμήθειας (ευρώ/κιλοβατώρα) για όλη την περίοδο ισχύος της σύμβασης προμήθειας
- Προϊόντα Κυμαινόμενης Τιμολόγησης με ανακοίνωση τιμής την 1η κάθε μήνα, με την τιμή προμήθειας (ευρώ/KWh) να προκύπτει από μαθηματική φόρμουλα που θα περιγράφεται στους της σύμβασης προμήθειας και θα συνδέεται με δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς που εκκαθαρίζονται πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης, ). Ο δείκτης αυτός μπορεί να είναι π.χ. η μέση τιμή της αγοράς Επόμενης ημέρας του προηγούμενου διμήνου.
- Προϊόντα Κυμαινόμενης Τιμολόγησης με ανακοίνωση τιμής μετά το μήνα εφαρμογής. Τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση, για όλη την περίοδο ισχύος της σύμβασης. Σε αυτή την περίπτωση, ο μαθηματικός τύπος εξαρτάται από παράμετρο (ή παραμέτρους) της χονδρεμπορικής αγοράς που δεν έχει «κλειδώσει» πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης μέρας κάθε μήνα). Αυτή μπορεί να είναι πχ η μέση τιμή της αγοράς Επόμενης ημέρας για τον μήνα που θα ισχύσει η χρέωση (δηλαδή η χρέωση π.χ. του τιμολογίου Ιουνίου να εξαρτάται από την τιμή στην οποία θα κλείσει τον Ιούνιο η χονδρεμπορική αγορά). Πάντως, η παράμετρος αυτή δεν θα πρέπει να «κλειδώνει» αργότερα από ένα δίμηνο από τον μήνα ισχύος της χρέωσης
- Προϊόντα Δυναμικής Τιμολόγησης που προσφέρονται σε καταναλωτές που διαθέτουν «έξυπνους» μετρητές
Η Ρυθμιστική Αρχή υπογραμμίζει επίσης ότι:
-Οι μηχανισμοί αναπροσαρμογής των κυμαινόμενων τιμολογίων αναγράφονται στο πεδίο των Ανταγωνιστικών Χρεώσεων του λογαριασμού και πρέπει να αποτυπώνονται και στους όρους των Συμβάσεων Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας με τρόπο διαφανή, κατανοητό που να επαληθεύεται εύκολα.
-Τα κυμαινόμενα τιμολόγια όπου η χρέωση προμήθειας διαμορφώνεται ευθέως στη βάση μεγέθους της αγοράς (indexed price contracts) δεν επιτρέπεται να περιλαμβάνουν κανέναν επιπρόσθετο μηχανισμό αναπροσαρμογής
-Ρήτρα πρόωρης αποχώρησης σε πρόγραμμα κυμαινόμενης τιμολόγησης είναι καταχρηστική
-Οι χρεώσεις για αποστολή έγχαρτων λογαριασμών είναι παράνομες
-Εάν μετά τη λήξη των έκτακτων μέτρων αναβιώσουν οι όροι των συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς καμία τροποποίηση, οι προμηθευτές δεν οφείλουν να ενημερώσουν τους πελάτες τους που θα τιμολογούνται με τον ίδιο τρόπο που τιμολογούνταν και πριν την θέσπιση των μέτρων. Η περίπτωση αυτή αφορά πελάτες προμηθευτών που με την αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής, διατήρησαν τους καταναλωτές στα ίδια τιμολόγια, «παγώνοντας» τις ρήτρες. Σε αυτό το ενδεχόμενο, αν απλώς ο προμηθευτής επανενεργοποιήσει τη ρήτρα, χωρίς καμία τροποποίηση στους όρους της σύμβασης, δεν χρειάζεται να προχωρήσει σε ενημέρωση προς τους πελάτες του.
-Σε περίπτωση οποιασδήποτε αλλαγής των όρων στη Σύμβαση Προμήθειας, οι προμηθευτές υποχρεούνται σε ατομική, διαφανή ενημέρωση των πελατών τους, με διακριτή επιστολή (και όχι με «υποσημείωση» στον λογαριασμό ρεύματος) 60 ημέρες πριν την έναρξη ισχύος των όποιων αλλαγών.
-Εάν ο προμηθευτής σκοπεύει να «μεταφέρει» πελάτες του σε νέο τιμολόγιο, ή διαφορετικό από αυτό που ήταν συμβεβλημένοι πριν από τα έκτακτα μέτρα, θα πρέπει υποχρεωτικά να υπογράψει μαζί τους νέα σύμβαση προμήθειας. Στη νέα σύμβαση θα πρέπει να αναγράφεται σε ευδιάκριτο σημείο η συναίνεση του καταναλωτή στον τύπο του τιμολογίου που πρόκειται να μεταφερθεί, από τις τέσσερις κατηγορίες προϊόντων. Το ίδιο ισχύει και στις περιπτώσεις εταιρειών που, για τον χρόνο εφαρμογής των έκτακτων μέτρων, «μετέφεραν» όλους τους πελάτες τους σε νέα προϊόντα (που χαρακτηρίζονται «προϊόντα μετάπτωσης»). Οι συγκεκριμένοι πάροχοι θα πρέπει να υπογράψουν καινούργιες συμβάσεις με το σύνολο του πελατολογίου τους.
-Η ΡΑΑΕ Υ θα εξακολουθήσει να αναρτά σε μηνιαία βάση τα προσφερόμενα τιμολόγια και μετά τη λήξη των έκτακτων μέτρων καθώς το σύστημα αυτό συμβάλλει στην ενίσχυση της διαφάνειας. Στο πλαίσιο αυτό, οι προμηθευτές οφείλουν να αποστέλλουν στην Αρχή την πρώτη ημέρα κάθε μήνα τις χρεώσεις και τις μεθολογίες από τις οποίες προέκυψαν. Η ΡΑΑΕΥ θα αναρτά συγκεντρωτικό πίνακα στην ιστοσελίδα της.
Καταλήγοντας, η Αρχή καλεί τους προμηθευτές να ακολουθήσουν απαρέγκλιτα τα ρυθμιστικά μέτρα, «Η τήρηση τω ν οποίων θα αποβεί προς όφελος των καταναλωτών, των ίδιων των προμηθευτών και της λιανικής αγοράς ηλεκτρισμού συνολικά».
