Εκτεταμένη αιμορραγία στις αποδοχές των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα προκαλεί το υψηλό φορολογικό βάρος καθώς φόροι και ασφαλιστικές εισφορές «τρώνε» σχεδόν 4 στα 10 ευρώ. Μάλιστα η επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη στις οικογένειες με παιδιά όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα κατέχει την 4η υψηλότερη θέση ανάμεσα σε 36 χώρες του ΟΟΣΑ.

Οι φορολογικές και ασφαλιστικές κρατήσεις μειώνουν δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα με αποτέλεσμα εργαζόμενος με μικτό μισθό 1.000 ευρώ, δηλαδή 818 ευρώ καθαρά, να δυσκολεύεται να ικανοποιήσει βασικές καταναλωτικές ανάγκες καθώς σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ η μέση μηνιαία δαπάνη για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών για ένα άτομο ξεπερνά τα 1.000 ευρώ.

Η διαφορά μεταξύ των καθαρών ποσών που εισπράττει ο εργαζόμενος και το συνολικού κόστους εργασίας (συμπεριλαμβάνονται οι εισφορές του εργοδότη) φθάνει ακόμα και τα 1.000 ευρώ. Ενδεικτικά είναι τα παραπάνω παραδείγματα:

1. Μισθωτός με ένα παιδί και μικτές αποδοχές 800 ευρώ πληρώνει στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία 119,20 ευρώ ή το 15% και έτσι ο καθαρός του μισθός περιορίζεται στα 680,71 ευρώ. Αν συνυπολογισθούν και οι ασφαλιστικές εισφορές του εργοδότη ύψους 180,32 ευρώ (22,54%) προκύπτει ότι ο συγκεκριμένος εργαζόμενος κοστίζει συνολικά 980,32 ευρώ αλλά στη τσέπη του μπαίνουν 680,71 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι κρατήσεις τρώνε 299,6 ευρώ ή σε ποσοστό το 37,54%.
2. Για μικτό μισθό 1.000 ευρώ η φορολογική επιβάρυνση για τον εργαζόμενο ανέρχεται σε 181,81 ευρώ ή 18% και έτσι οι καθαρές αποδοχές του πέφτουν στα 818,19 ευρώ αλλά στο εργοδότη κοστίζει συνολικά 1.225,40 ευρώ. Πράγμα που σημαίνει ότι στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία πηγαίνουν 407,21 ευρώ η το 40,54%.
3. Για μικτό μισθό 1.500 ευρώ οι κρατήσεις για τον εργαζόμενο ανέρχονται σε 355,47 ευρώ ή στο 24% και άλλα 338,10 ευρώ είναι οι εισφορές που καταβάλλει ο εργοδότης. Έτσι από το συνολικό κόστος εργασίας των 1.838,10 ευρώ το ποσό που εισπράττει ο εργαζόμενος είναι χαμηλότερο κατά 693,57 ευρώ η σε ποσοστό κατά 46,54%.
4. Για ακαθάριστο μισθό 2.000 ευρώ ο φόρος εισοδήματος και οι ασφαλιστικές εισφορές του εργαζόμενου ανέρχονται σε 546,47 ευρώ ή στο 27% με αποτέλεσμα ο καθαρός μισθός να διαμορφώνεται στα 1.453,53 ευρώ. Με τις εισφορές του εργοδότη που ανέρχονται σε 450,80 ευρώ η δαπάνη μισθοδοσίας για τον συγκεκριμένο εργαζόμενο διαμορφώνεται στα 2.450,80 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι το συνολικό φορολογικό βάρος ανέρχεται σε 997,27 ευρώ (κόστος εργασίας 2.450,80-1.453,53).

Το υψηλό φορολογικό βάρος στην εργασία στη χώρα μας καταγράφει η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ από την οποία προκύπτουν τα εξής:

• για τους άγαμους μισθωτούς χωρίς παιδιά με μέσο εισόδημα η επιβάρυνση ανέρχεται στο 40,1% του κόστους εργασίας ενώ στις χώρες του ΟΟΣΑ στο 34,6%. Οι κρατήσεις για φόρο εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές – των μισθωτών της κατηγορίας αυτής (άγαμοι μισθωτοί χωρίς παιδιά με μέσο εισόδημα) αντιστοιχούσαν περίπου στο ένα τέταρτο (25,4%) των ακαθάριστων αποδοχών τους, ενώ αντίστοιχο ήταν το ποσοστό και στον ΟΟΣΑ (24,9%).
• οι ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών είναι αυτές που αυξάνουν σημαντικά την φορολογική επιβάρυνση πάνω από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Οι ασφαλιστικές εισφορές αντιστοιχούσαν στο 12,5% του κόστους εργασίας και οι εργοδοτικές εισφορές στο 19,7%, ενώ η φορολογία εισοδήματος στο 8%. Αντίθετα, στον ΟΟΣΑ ήταν υψηλότερη η φορολογία εισοδήματος (13,1%) αλλά χαμηλότερες οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών (8,3% και 13,3%, αντίστοιχα).
• Η Ελλάδα έχει την τέταρτη υψηλότερη οικογενειακή φορολογική επιβάρυνση στην εργασία στο 31,7% με πρώτη την Τουρκία στο 38,2%. Για οικογένειες με δύο παιδιά και έναν εργαζόμενο με μέσο μισθό, η φορολογική επιβάρυνση ανέρχεται στο 37,1% του κόστους εργασίας έναντι 24,4% στις χώρες του ΟΟΣΑ.
• Κόντρα στη διεθνή πρακτική, στην Ελλάδα η διαφορά της φορολογικής επιβάρυνσης ενός μισθωτού χωρίς παιδιά από έναν μισθωτό με δύο παιδιά είναι μόλις 3 ποσοστιαίες μονάδες έναντι 10,2 ποσοστιαίων μονάδων στον ΟΟΣΑ.

Με δεδομένο ότι οι μέσες μικτές αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα κινούνται στη περιοχή των 800-1.000 ευρώ, δηλαδή στα 680-818 ευρώ καθαρά, η πλειονότητα των εργαζομένων «μετά βίας» καλύπτει τις βασικές καταναλωτικές ανάγκες.

Πόσα ξοδεύουν τα νοικοκυριά το μήνα

Σύμφωνα με την έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ κατά μέσον όρο τα νοικοκυριά ξοδεύουν 1.478,22 ευρώ το μήνα για αγορές αγαθών και υπηρεσίες με τη δαπάνη να διαμορφώνεται στα 1.567,44 ευρώ στις αστικές περιοχές και στα 1.190,96 ευρώ στις αγροτικές. Λόγω οικονομικής στενότητας ο φτωχός πληθυσμός δαπανά 319,67 ευρώ και ο μη φτωχός 978,19 ευρώ. Ανάλογα με τη σύνθεση των νοικοκυριών η μέση μηνιαία δαπάνη για ένα άτομο ανέρχεται σε 1.013,84 ευρώ, για ζευγάρι σε 1.268,42 ευρώ, για οικογένεια με ένα παιδί σε 2.037,78 ευρώ και με δύο παιδιά σε 2.210,50 ευρώ.

Όσον αφορά στη συμμετοχή των αγαθών και υπηρεσιών στη μηνιαία καταναλωτική δαπάνη τα νοικοκυριά ξοδεύουν κατά μέσον όρο 295,56 ευρώ για την αγορά ειδών διατροφής, 50,09 ευρώ για οινοπνευματώδη ποτά και καπνό, 85,83 ευρώ για είδη ένδυσης και υπόδησης, 207,55 ευρώ για στέγαση, 66,17 ευρώ για διαρκή αγαθά, 104,61 ευρώ για υγεία, 197,42 ευρώ για μεταφορές, 60,78 ευρώ για επικοινωνίες, 73,18 ευρώ για αναψυχή και πολιτισμό και 164,49 ευρώ για ξενοδοχεία, καφέ και εστιατόρια