Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων έδωσε την Παρασκευή στη δημοσιότητα κατάλογο με 587 μνημεία και πολιτιστικά ακίνητα, τα οποία περιλαμβάνονται στα συνολικά 10.119, που με απόφαση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου έχουν μεταβιβαστεί στην ΕΤΑΔ ΑΕ. Η εν λόγω εταιρεία ανήκει στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, πιο γνωστή ως Υπερταμείο.

Με μια σύντομη ματιά, μπορεί να εντοπίσει κανείς στον συγκεκριμένο κατάλογο τα εξής μνημεία: η Κνωσός, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, οι προμαχώνες από το Ενετικό Κάστρο του Ηρακλείου, το Κάστρο της Χίου, η Σπιναλόγκα, η Ακρόπολη της Σπάρτης, ο Τάφος του Λεωνίδα, το Βυζαντινό Κάστρο των Τρικάλων, το Φρούριο Φιρκά, τα Ενετικά Νεώρια των Χανίων, το Υστερομινωικό Νεκροταφείο των Αρμένων, η Ροτόντα (μνημείο UNESCO), η Αχειροποίητος (μνημείο UNESCO), ο Λευκός Πύργος, το ανάκτορο του Γαλέριου στην πλατεία Ναυαρίνου, το Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Ρωμαϊκό Στάδιο Αμφιθέατρο των Πατρών, το Κάστρο της Πάτρας, το Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας, ο αρχαιολογικός χώρος των Αιγών και οι βασιλικοί τάφοι της Βεργίνας, ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων (μνημείο UNESCO), το Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας, ο αρχαιολογικός χώρος στο Λευκαντί στην Εύβοια, το Ακρωτήρι της Σαντορίνης, ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας, η Ηετιώνεια Πύλη στον Πειραιά.

Ωστόσο, στη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής, με τον πρόεδρό του Δ. Λιάκο, και τους υπουργούς Ευκλείδη Τσακαλώτο, Αλέκο Φλαμπουράρη, Γιάννη Δραγασάκη, Χριστόφορο Βερναρδάκη και Εφη Ακτσιόγλου, που έλαβε χώρα την Παρασκευή, υπεγράφη η υπουργική απόφαση της εξαίρεσης από τη λίστα του Υπερταμείου των 2392 επίμαχων ΚΑΕΚ, που ταύτισε το Νοέμβριο του 2018 το υπουργείο Πολιτισμού. Από μέρα σε μέρα αναμένεται η έκδοση σχετικού ΦΕΚ, οπότε και θα διαπιστωθεί αν η υπουργική απόφαση αφορά τόσο στην ιδιοκτησία όσο και στη διαχείριση των συγκεκριμένων ακινήτων

Μέχρι τότε, ας δούμε μερικές πληροφορίες για 10 από αυτά.

Κνωσός

Σημαντική πόλη της Αρχαιότητας, με συνεχή ζωή από τα νεολιθικά χρόνια έως και τον 5ο αιώνα π.Χ., με κύριο επισκέψιμο χώρο το μινωικό ανάκτορο. Είναι χτισμένο στο λόφο της Κεφάλας, με εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα αλλά και στο εσωτερικό της Κρήτης. Κατά την παράδοση, υπήρξε η έδρα του σοφού βασιλιά Μίνωα. Συναρπαστικοί μύθοι, του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο, συνδέονται με το ανάκτορο της Κνωσσού.

Κάστρο της Χίου

Το Κάστρο της Χίου εκτείνεται στα βόρεια του κέντρου της πόλης της Χίου και αποτελεί τον περιτειχισμένο πυρήνα της από την εποχή της Γενουοκρατίας και μετά. Η είσοδος γίνεται από την κύρια Πύλη (Porta Maggiore) στο νότιο άκρο του, που κατασκευάσθηκε από τους Βενετούς το 1694, και από την κατεστραμμένη σήμερα «Επάνω Πόρτα» (Portello) στη ΒΔ πλευρά του. Τα τείχη του Κάστρου χωρίζονται σε χερσαία και επιθαλάσσια, σχηματίζοντας ένα ακανόνιστο πεντάγωνο όπου ισχυροί προμαχώνες δεσπόζουν κατά μήκος των τειχών, οκτώ από τους οποίους σώζονται, άλλοι σε πολύ καλή κατάσταση και άλλοι όχι.

Σπιναλόγκα

Νησίδα που ανήκει στον νομό Λασιθίου, κλείνει από τα βόρεια τον κόλπο της Ελούντας στην Επαρχία Μεραμπέλλου. Οχυρώθηκε άριστα από τους Ενετούς τόσο από κατασκευαστικής και αρχιτεκτονικής άποψης όσο και από απόψεως αισθητικής του όλου τοπίου που και σήμερα ακόμη διατηρεί την ομορφιά του. Υπήρξε τόπος εξορίας για τους λεπρούς. Το Υπουργείο Πολιτισμού εξετάζει την κατάθεση πρότασης στην UNESCO για τη συμπερίληψη της Σπιναλόγκας στον κατάλογο με τα Παγκόσμια Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Ακρόπολη της Σπάρτης

Η αποκάλυψη των μνημείων του αρχαιολογικού χώρου έγινε με τις ανασκαφές της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής (1910 και εξής), οι οποίες ξανάρχισαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, κυρίως στο χώρο του θεάτρου και των καταστημάτων. Μερικά από τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου είναι το αρχαίο θέατρο, τα λείψανα των καταστημάτων, τα λείψανα της μεγάλης Βασιλικής των μέσων βυζαντινών χρόνων.

Τάφος του Λεωνίδα

Το εμβληματικό μνημείο βρίσκεται στα βόρεια της Σπάρτης. Γνωστός και σαν Λεωνίδαιον, ανεσκάφη το 1892 από τον Βαλντστάιν και είναι το μοναδικό μνημείο της Αρχαίας Αγοράς που σώζεται ως τις μέρες μας. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα, με σχήμα και μορφή ναού, που χρονολογείται πιθανότατα τον 5^ο αι. π.Χ. και μεταγενέστερα. Το κτίριο, που είναι διαστάσεων 12,5×8,30 μέτρα, κατασκευάστηκε από ογκώδεις πωρόλιθους, και το εσωτερικό του ήταν χωρισμένο σε δύο θαλάμους που συγκοινωνούσαν μεταξύ τους. Ο ανατολικός, μήκους 3.15 μέτρων, είχε τη μορφή πρόναου και ήταν διακοσμημένος με κίονες. Η χρήση του κτιρίου δεν έχει εξακριβωθεί μέχρι και σήμερα.

Ροτόντα

Όμοιο με το Πάνθεον της Ρώμης, το θολωτό στρογγυλό κτίσμα του 4ου αιώνα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και προοριζόταν για ναός του Δία. Λόγω της μη χρήσης του, μετατράπηκε επί βυζαντίου σε χριστιανικό ναό των Ασωμάτων Δυνάμεων και μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912, αφιερώθηκε στον Άγιο Γεώργιο. Συμπεριλαμβάνεται στα Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Λευκός Πύργος

Οχυρωματικό έργο οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα, ο Λευκός Πύργος θεωρείται το χαρακτηριστικότερο μνημείο της Θεσσαλονίκης και είναι ό,τι έχει απομείνει από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωση της πόλης. Η σημερινή μορφή του πύργου αντικατέστησε βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα, για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.

Αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων

Οι Φίλιπποι ή Κρηνίδες (το αρχαίο τους όνομα) ήταν αρχαία πόλη της ανατολικής Μακεδονίας, που σήμερα ανήκει γεωγραφικά στον νομό Καβάλας. Ο Απόστολος Παύλος ίδρυσε στους Φιλίππους την πρώτη Χριστιανική Εκκλησία επί Ευρωπαϊκού εδάφους. Η ανασκαφική έρευνα άρχισε στους Φιλίππους στα 1914, από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Αρχαιολογική Υπηρεσία και η Αρχαιολογική Εταιρεία διενήργησαν συστηματικές ανασκαφές. Το 1962 ανακαλύφθηκε στους Φιλίππους πλήθος ευρημάτων. Σήμερα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή συνεχίζουν την αρχαιολογική έρευνα. Τα ευρήματα των ανασκαφών εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων.

Βασιλικοί τάφοι της Βεργίνας

Οι Βασιλικοί Τάφοι των Αιγών (ή της Βεργίνας) μαζί με τις τοιχογραφίες της αρπαγής της Περσεφόνης είναι τα πρωτότυπα έργα μεγάλων ζωγράφων της αρχαιότητας που δαιτηρούνται σήμερα, μοιάζοντας με αρχαίο ταφικό τύμβο, με την επικάλυψη χώματος. Η αποκάλυψή τους έγινε το 1977, οπότε και άρχισε η συντήρησή τους. Για την προστασία των βασιλικών τάφων κατασκευάστηκε επίσης το 1993, ένα υπόγειο κτίριο που σκοπός του είναι η προστασία των αρχαίων μνημείων, καθώς διατηρεί σε σταθερό επίπεδο τις συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας του περιβάλλοντος χώρου.

Παλαιό Φρούριο Κέρκυρας

Χτισμένο πάνω σε μια βραχώδη χερσόνησο με δύο χαρακτηριστικούς λόφους, αποτελεί το ανατολικό άκρο της πόλης. Η θέση της χερσονήσου βρίσκεται ανατολικά από την αρχαία πόλη της «Κόρκυρας», ανάμεσα στον κόλπο της Κέρκυρας στα βόρεια και τον όρμο της Γαρίτσας στα νότια. Η συγκεκριμένη τοποθεσία αποτελεί ιδανική επιλογή καθώς επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση στο θαλάσσιο δίκτυο και τον πλήρη έλεγχο των γειτονικών ακτών, τα υψηλά οχυρώματα σε συνδυασμό με την τεχνητή τάφρο καθιστούν αδύνατη την πρόσβαση οποιουδήποτε επιδρομέα.