Σχέδιο δράσης για να επιβάλει φόρους 48 εκατομμυρίων ευρώ μέσα στο 2018, σε όσους εκμισθώνουν κατοικίες σε τουρίστες μέσω ίντερνετ, καταστρώνει το υπουργείο Οικονομικών και εκτιμούν ότι από τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο το αργότερο, θα μπορούν να ξεκινήσουν οι διαχειριστές και ιδιοκτήτες ακινήτων, να δηλώνουν σε ειδική εφαρμογή στο Taxisnet τα σπίτια που νοικιάζουν με βραχυχρόνια μίσθωση «τύπου Airbnb».

Για να διαπιστωθεί αν δήλωσαν ή όχι την δραστηριότητα που ασκούν οι ιδιοκτήτες, όπως έχουν πλέον νόμιμη υποχρέωση, στο υπουργείο Οικονομικών συζητούν τρόπους για να γίνονται ηλεκτρονικοί αλλά και φυσικοί έλεγχοι από την εφορία.

Στο υπουργείο Οικονομικών συζητούν ήδη για «εφοριακούς τουρίστες» που θα κάνουν δειγματοληπτικούς ελέγχους και θα εμφανίζονται σαν πελάτες με κρατήσεις λίγων ημερών ώστε, εκ των υστέρων, να διαπιστώνεται αν ο ιδιοκτήτης ή διαχειριστής δήλωσαν τα πραγματικά γεγονότα στην εφορία, ως όφειλαν.

Οι ηλεκτρονικοί έλεγχοι προϋποθέτουν πάντως ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες θα καταφέρουν να βάλουν «στο κόλπο» τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, προκειμένου να δίνουν στοιχεία στην εφορία για τις ενοικιάσεις που κλείστηκαν μέσω αυτών. Στόχος είναι να εξαναγκαστούν οι ιδιοκτήτες και διαχειριστές των ακινήτων να δηλώσουν και τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2017, ώστε να πληρώσουν φόρο έως 45% μέσα στην νέα χρονιά.

Πώς θα ελεγχθούν οι ιδιοκτήτες

Ωστόσο ξενοδοχειακοί παράγοντες θεωρούν ανεφάρμοστο τον έλεγχο, αν η Airbnb και οι άλλες πλατφόρμες δεν δώσουν στοιχεία στις ελληνικές φορολογικές αρχές για όσους ενοικιάζουν οικίες. Και αυτό γιατί η απόφαση προβλέπει (άρθρο 5) ότι οι «δηλώσεις Βραχυχρόνιας Διαμονής» υποβάλλονται μέχρι τα μεσάνυχτα της επομένης εργάσιμης ημέρας από την ημέρα αναχώρησης του μισθωτή από το ακίνητο (άρθρο 5). Με άλλα λόγια, η δήλωση υποβάλλεται αφού αδειάσει το δωμάτιο και φύγει ο πελάτης.

Σε κάθε περίπτωση, όλα τελούν ακόμα υπό διαμόρφωση και, όπως έλεγαν υπηρεσιακά στελέχη, «φοβάται ο Γιάννης το θεριό και τον Γιάννη». Από τη μια, στην κυβέρνηση ετοίμασαν ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο και έχουν υπολογίσει φόρους 48 εκατομμύρια ευρώ από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών. Φοβούνται όμως ότι δεν αρκεί η επιβολή της υποχρέωσης, για να δηλώσουν οι ιδιοκτήτες και διαχειριστές των ακινήτων την δραστηριότητά τους. Πολλοί ιδιοκτήτες πάλι «ποντάρουν» στην ανωνυμία που τους εξασφαλίζει –ως ένα βαθμό- η μίσθωση ακινήτων μέσω διαδικτύου, προκειμένου να αποφύγουν να εντοπιστούν. Αλλά και οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες μάλλον εμφανίζονται απρόθυμες να παράσχουν στοιχεία πελατών τους, παρότι αυξάνεται η πίεση όχι μόνον από τις ελληνικές Αρχές, αλλά και από κυβερνήσεις άλλων χωρών (Γαλλία, ΗΠΑ κλπ).

Όπως είχε αποκαλύψει το ΘΕΜΑ, από το καλοκαίρι ήδη το υπουργείο Οικονομικών ζητούσε από τα κεντρικά της Airbnb στην Silicon Valley της Καλιφόρνια να παράσχουν στοιχεία, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Αυτό ελπίζουν όμως πως τώρα πια θα αλλάξει, δεδομένου ότι υπάρχει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας για την Οικονομία διαμοιρασμού κατοικιών, το οποίο οι υπεύθυνοι της εταιρίας δεν θα μπορέσουν να αγνοήσουν. Ωστόσο, από τον περασμένο Μάιο, υπήρχε ήδη άλλο σύστημα, ενώ και από το 2014 ακόμα ψηφίζονται νόμοι για να ρυθμίσουν την νέα αγορά διαμοιρασμού, που όμως όλο αλλάζουν και δεν εφαρμόζονται.

Σε κάθε περίπτωση οι επικοινωνίες συνεχίζονται και με άλλες ανταγωνιστικές πλατφόρμες, καθώς δεκάδες είναι οι νόμιμες πλατφόρμες που εκμεταλλεύονται τα κενά της νομοθεσίας και μισθώνουν ακίνητα για προσωρινή διαμονή (πχ Keeplow, LivewiththeNeighbour, HomeAway, Nineflats, HouseTrip, VRBOΟ, FlipKey κ.ά.).

Στο μικροσκόπιο 63.000 ακίνητα

Το 2018 θα γίνει πρώτο βήμα για τη διαμόρφωση πλαισίου φορολόγησης και ελέγχου της οικονομίας διαμοιρασμού. Με απόφαση που εκδόθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2017 (ΠΟΛ 1187) όσοι μισθώνουν ακίνητα μέσω της πλατφόρμας τύπου Airbnb χωρίς να είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα 5.000 έως και 10.000 ευρώ (σε περίπτωση υποτροπής).

Αν και οι αρμόδιες υπηρεσίες αποφεύγουν να πουν πόσα ακίνητα αναμένουν να δηλωθούν, πρόσφατη μελέτη της Grant Thornton υπολογίζει σε 63.000 τα ενεργά ακίνητα, κυρίως σε Airbnb και TripAdvisor (από 52.000 το 2015). Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, η οικονομία διαμοιρασμού στο αναμένεται το 2017 να ξεπεράσει τα 1,74 δισ. ευρώ, προκαλώντας απώλειες 525 εκατ. ευρώ στον ξενοδοχειακό τομέα ύψους και διαφυγόντα έσοδα 87 εκατ. για το δημόσιο.

Πώς στήνεται ο Big brother των ιδιοκτητών AirBNB

Ο «Μεγάλος Αδελφός» των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων, θα είναι μια ηλεκτρονική εφαρμογή μέσω της οποίας η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων αρχικά θα «φακελώνει» και στη συνέχεια θα παρακολουθεί όσους ενοικιάζουν ακίνητα μέσω της πλατφόρμας AirBNB.

Μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, η Ανεξάρτητη Αρχή θα μπορεί να εντοπίζει τις περιπτώσεις παραβίασης της νομοθεσίας για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και ειδικότερα:

1. αν ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής ακινήτου έχει εγγραφεί στο «μητρώο ακινήτων βραχυχρόνιας διαμονής». Μάλιστα, ο αριθμός εγγραφής στο μητρώο ακινήτων βραχυχρόνιας διαμονής, θα πρέπει να συνοδεύει υποχρεωτικά την ανάρτηση του ακινήτου στις ψηφιακές πλατφόρμες, όπως και σε κάθε μέσο προβολής.

2. αν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου αναθέσει σε κάποιον τρίτο τη διαχείριση του ακινήτου (ιδιώτη ή εταιρία) θα πρέπει να υποβάλλει και σχετική δήλωση πληροφοριακών στοιχείων στις φορολογικές αρχές για τα στοιχεία του διαχειριστή. Παράλειψη δήλωσης τιμωρείται με 5.000 ευρώ που διπλασιάζεται αν επαναληφθεί, ενώ η εκπρόθεσμη δήλωση «χρεώνεται» με πρόστιμο 100 ευρώ.

3. αν νοικιάζονται περισσότερα από δύο ακίνητα ανά ΑΦΜ δικαιούχου εισοδήματος. Ο νόμος προβλέπει ότι θα καθοριστούν γεωγραφικές περιοχές με τέτοιους περιορισμούς, αλλά απαιτείται υπουργική απόφαση που εκκρεμεί.

4. αν παραβιάζεται το μέγιστο όριο ημερήσιων μισθώσεων ( 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος ή 60 μέρες για νησιά με πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων) εκτός αν το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή υπεκμισθωτή δεν ξεπερνά τις 12.000 ευρώ το χρόνο.

Και φόρος έως 50%

Για φυσικά πρόσωπα, το εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις θα φορολογείται ως εισόδημα από ενοίκια -και θα αθροίζεται με αυτά. Ο ιδιοκτήτης θα επιβαρύνεται με φόρο 15% για εισόδημα έως 12.000 ευρώ ετησίως, με 35% αν κυμαίνεται από 12.000 έως 35.000 ευρώ και με 45% αν ξεπερνά τις 35.000. Η επιβάρυνση θα αγγίζει και το 50% μαζί με την εισφορά αλληλεγγύης και την προμήθεια 3% στην Airbnb.

Πηγή: Μελέτη της Grant Thornton, για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Σεπτέμβριος 2017