Ανάπτυξη χωρίς επενδύσεις και δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας δεν μπορεί να υπάρξει στη χώρα μας. Γι’ αυτόν τον λόγο η Πολιτεία, οι επιχειρήσεις αλλά και οι… επίδοξοι απασχολούμενοι του αύριο θα πρέπει να δώσουν βάρος στα επαγγέλματα του μέλλοντος, τα οποία μπορούν να προσφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία στο συνολικό ελληνικό «προϊόν».

Σύμφωνα με τελευταία μελέτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop), στο πλαίσιο εργασίας του πανευρωπαϊκού μοντέλου για τη διάγνωση των αναγκών στην αγορά εργασίας, οι τομείς στους οποίους αναμένεται η μεγαλύτερη θετική μεταβολή για τη δεκαετία 2015-2025 σε ό,τι αφορά την απασχόληση στην Ελλάδα ενδέχεται να είναι οι εξής: μεσιτικές υπηρεσίες – real estate, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, όπως πολιτικοί μηχανικοί και αρχιτέκτονες (με προβλεπόμενη αύξηση απασχόλησης κατά 22,67%), στέγαση, υπηρεσίες τροφίμων και εστίαση (18,84%), τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (+9,46%), χονδρικό και λιανικό εμπόριο (8,28%) και διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες (+ 3,95%).

Ελλειψη ταλέντου

Αναφορικά με τη σημερινή εικόνα της απασχόλησης στη χώρα μας, στην ετήσια διεθνή έρευνα έλλειψης ταλέντου που πραγματοποίησε η ManpowerGroup για το 2016 προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι 6 στους 10 εργοδότες στην Ελλάδα δυσκολεύονται να καλύψουν θέσεις εργασίας, το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί από τότε που ξεκίνησε η έρευνα και στην Ελλάδα (2007).

Η έλλειψη τεχνικών δεξιοτήτων (29%), απαιτούμενης εμπειρίας (27%), προσωπικών δεξιοτήτων (12%), η αναζήτηση υψηλότερης αμοιβής σε σχέση με την προσφερόμενη (11%) και η έλλειψη διαθέσιμων υποψηφίων ή η απουσία υποψηφίων (11%) καταγράφονται ως οι κύριοι λόγοι δυσκολίας κάλυψης θέσεων εργασίας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ακόμη τα στοιχεία για τις 10 θέσεις εργασίας, στις οποίες παρουσιάστηκε η μεγαλύτερη δυσκολία κάλυψης εντός του 2016. Για όγδοη συνεχή χρονιά οι εργοδότες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη δυσκολία στην κάλυψη θέσεων στον τομέα των «Επαγγελματιών Πωλητών», ενώ ακολουθεί η ειδικότητα του «Προσωπικού Υπηρεσιών IT», η οποία βρισκόταν στην 6η θέση της κατάταξης το 2015. Την 3η θέση καταλαμβάνουν οι «Εξειδικευμένοι Τεχνίτες», ειδικότητα που βρίσκεται σταθερά στην πρώτη πεντάδα από το 2011.

Οι ειδικότητες με μέλλον & τα επαγγέλματα της ανεργίας

Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικότητες, όπως «Προσωπικό για τον χώρο Εστίασης και Ξενοδοχείων» καθώς και «Οδηγοί» επανέρχονται στη λίστα καταλαμβάνοντας την 8η και την 9η θέση αντίστοιχα. Συγκριτικά με τη λίστα των 10 θέσεων του 2015, εκτός κατάταξης βρίσκονται οι εξής ειδικότητες: «Εργάτες» (9η θέση για το 2015) και «Διευθυντές Πωλήσεων» (10η θέση για το 2015).

Με την ανεργία να έχει αναδειχθεί υπ’ αριθμόν 1 πρόβλημα για τη χώρα μας κατά τη διάρκεια της κρίσης, το ζητούμενο για τα άτομα που βρίσκονται εκτός εργασίας και ειδικά για τους νέους ανθρώπους που το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη, είναι να εντοπιστούν οι τομείς που έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση αλλά και οι βασικές δεξιότητες οι οποίες απαιτούνται από την πλευρά των εργοδοτών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, τον Αύγουστο η ανεργία διαμορφώθηκε σε 23,4% από 24,6% τον ίδιο μήνα πέρυσι. Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 1.126.455 άτομα, με το μεγάλο πρόβλημα να εντοπίζεται, εκτός από τους νέους σε ηλικία, και στα άτομα 55-64 ετών που η ανεργία -λόγω απολύσεων και πρόσληψης στη θέση τους χαμηλόμισθων- αυξήθηκε κατά 3,5 μονάδες μέσα σε έναν χρόνο.

Εναν μικρό «μπούσουλα» για τα πιο δημοφιλή επαγγέλματα της επόμενης δεκαετίας δίνει η τελευταία έκθεση του Cedefop. Σύμφωνα με αυτήν, οι περισσότερες θέσεις εργασίας αναμένεται να ανοίξουν μέχρι το 2025 στον αγροτικό τομέα. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι δεν πρόκειται για τον τομέα που θα γνωρίσει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, καθώς οι περισσότερες από τις θέσεις αυτές θα προκύψουν κατά κύριο λόγο όχι από τη δημιουργία νέων εκμεταλλεύσεων στον κλάδο, αλλά από τη συνταξιοδότηση εργαζομένων.

Συνολικά, τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, έως το 2025, αναμένεται να έχουν οι ακόλουθοι κλάδοι: αγορά ακινήτων, επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, υπηρεσίες διαμονής και διατροφής, υπηρεσίες πληροφόρησης και επικοινωνίας, δραστηριότητες στο χονδρικό και το λιανικό εμπόριο, δραστηριότητες διοικητικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών, εκπαίδευση και κατασκευές.

Τεράστιες ελλείψεις

Σε επίπεδο θέσεων εργασίας, τεράστιες είναι οι ελλείψεις σε προσωπικό στελέχωσης υπηρεσιών προς επιχειρήσεις, θέσεις μάνατζερ διοίκησης, θέσεις που αφορούν στη λειτουργία συστημάτων πληροφορικής – τεχνολογίας, χειριστών τεχνικής υποστήριξης, πωλητών και υπευθύνων marketing. Εως το 2025 εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 307.253 νέες θέσεις σε εξεδικευμένους εργάτες στον αγροκτηνοτροφικό κλάδο, 142.516 θέσεις στον τομέα των πωλήσεων, 98.824 θέσεις στην προσωπική εξυπηρέτηση, 78.939 θέσεις οδηγών φορτηγών και βαρέων φορτηγών και 76.029 καθαριστές και βοηθοί. Αντίθετα, «πλεονάσματα» εργατικού δυναμικού καταγράφονται σε κλάδους όπως είναι π.χ. η οικοδομή, τα μεταλλεία και οι κατασκευές, η υλοτομία, ο κλάδος χρωμάτων (μπογιατζήδες), ο καθαρισμός κτιρίων κ.ά.

Αναφορικά με τους κλάδους οι οποίοι αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας αναφέρεται το παράδειγμα του τομέα των επαγγελματιών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Εκεί παρατηρούνται δύο διαφορετικές τάσεις: από τη μία, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην αγορά τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής την τελευταία διετία και παρά τις ευνοϊκές προοπτικές για το 2016, ο αριθμός των επαγγελματικών ευκαιριών για τους εργαζομένους στον κλάδο (τεχνικούς) παραμένει περιορισμένος, γεγονός το οποίο αποδίδεται στα λουκέτα που έβαλαν πολλές εταιρείες του κλάδου (κυρίως μικρομεσαίες), λόγω της βαριάς φορολογίας.

Υστέρηση σε δεξιότητες

Την ίδια στιγμή όμως που οι άνεργοι στην Ελλάδα είναι εκατοντάδες χιλιάδες, πολλές είναι και οι ανοιχτές θέσεις εργασίας, που ζητούν ματαίως κάλυψη, καθώς δεν υπάρχουν εργαζόμενοι με τα συγκεκριμένα επαγγελματικά προσόντα ή, και εάν υπάρχουν, πολλοί εργοδότες «παραπονιούνται» ότι υστερούν σε δεξιότητες που απαιτούνται στη σύγχρονη αγορά εργασίας.

«Η Ελλάδα για δεύτερη συνεχή χρονιά βρίσκεται στο Top-10 των χωρών που αντιμετωπίζουν σε διεθνές επίπεδο τον υψηλότερο βαθμό δυσκολίας κάλυψης ανοικτών θέσεων εργασίας», τονίζει η Φανή Κλειδά, διευθύνουσα σύμβουλος της ManpowerGroup, η οποία προσθέτει: «Η πρόκληση εντοπίζεται κυρίως στη διάσταση των τεχνικών δεξιοτήτων, επηρεάζοντας σημαντικά τους κλάδους του εμπορίου και της υψηλής τεχνολογίας».

Εξάλλου, στο πλαίσιο έρευνας της Adecco με τίτλο «Η Απασχολησιμότητα στην Ελλάδα | 2016», ο διευθύνων σύμβουλος της Adecco Ελλάδας, Κωνσταντίνος Μυλωνάς, ανέφερε ότι «πολλές από τις δεξιότητες που ήταν χρήσιμες πριν από μία δεκαετία, σήμερα θεωρούνται ξεπερασμένες. Η ζήτηση για ορισμένες θέσεις αλλάζει ως αποτέλεσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας, ενώ η αυτοματοποίηση επηρεάζει σχεδόν το σύνολο των υφιστάμενων θέσεων εργασίας».

Προσέθεσε δε ότι «μέσα σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο, είναι επιτακτική η ανάγκη για κατάλληλα εκπαιδευμένα και διαρκώς ενημερωμένα στελέχη, ώστε να μπορούμε να έχουμε επιχειρήσεις που παραμένουν ανταγωνιστικές σε ένα εξαιρετικά απαιτητικό περιβάλλον.

Για μια ακόμα φορά αναδεικνύεται η σημασία της αποδοτικής συνεργασίας εκπαιδευτικών φορέων και επιχειρηματικού κόσμου για την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων στους σύγχρονους εργαζομένους και υποψηφίους».