Τα θέματα που θα κληθεί να διαχειριστεί η νέα υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Δόμνα Μιχαηλίδου από τις πρώτες ημέρες ανάληψης των καθηκόντων της είναι τα εξής:1. Αύξηση μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Από την 1^η Ιανουαρίου 2024, «ξεπαγώνουν» οι τριετίες για τους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα, που ήταν σε αναστολή από το 2012. Η απόφαση για την επαναφορά των τριετιών για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, η οποία δεν θα έχει αναδρομικότητα για την περίοδο από τις 14 Φεβρουαρίου 2012 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2023, προστατεύει τα δικαιώματα των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και επιταχύνει τη μισθολογική εξέλιξή τους, αλλά, ταυτόχρονα, λαμβάνει υπ’ όψιν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και τη βιωσιμότητα των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Η εφαρμογή των τριετιών δεν είναι εθελοντική, αλλά είναι υποχρεωτική. Η καταβολή των προσαυξήσεων μπορεί να παρακολουθείτε μέσω του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ και για στους εργοδότες που δεν καταβάλλουν τα ποσά θα επιβάλλονται πρόστιμα.

2. Αύξηση εισφορών για τους μη μισθωτούς. Από τον Ιανουάριο του 2024 οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών θα αυξηθούν γύρω στο 3,9- 4%, όσο δηλαδή θα κλείσει και ο πληθωρισμός του 2023. Με τη νέα αύξηση από 1/1/2024 η χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία που επιλέγεται από την πλειονότητα των μη μισθωτών θα αυξηθεί κατά 10 ευρώ και θα διαμορφωθεί στα 240,14 ευρώ (από 230,5 ευρώ σήμερα). Εάν οι μη μισθωτοί έχουν ασφάλιση και για επικούρηση και εφάπαξ, τότε θα πρέπει να πληρώσουν επιπλέον 44,59 ευρώ τον μήνα για επικούρηση (από 42,76 ευρώ σήμερα) και 29,7 ευρώ για εφάπαξ (από 28,51 ευρώ σήμερα).

3. Συνταξιοδότηση με οφειλές. Τους πρώτους μήνες του 2024, με την ανάπτυξη των κατάλληλων πληροφοριακών συστημάτων, θα μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή η διεύρυνση του αριθμού των συνταξιούχων που έχουν οφειλές και ταυτόχρονα λαμβάνουν μέρος της σύνταξής τους.

Το μέτρο αφορά περίπου 13.000 οφειλέτες που βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση και οι οποίοι θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για τη λήψη της σύνταξής τους με την παρακράτηση του 60% του μηνιαίου ποσού. Με τη νέα ρύθμιση όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι έχουν οφειλές από 20.000 έως 30.000 ευρώ και αγρότες από 6.000 έως 10.000 θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση άρσης του τραπεζικού τους απορρήτου, προκειμένου να ρυθμιστεί η οφειλή τους και να ξεκινήσει η καταβολή της σύνταξής τους.

4. Εφαρμογή ψηφιακής κάρτας εργασίας. Εμβληματική θεωρείται και η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στο λιανεμπόριο και τη βιομηχανία το επόμενο τετράμηνο, η οποία θα καλύψει περίπου 100.000 επιχειρήσεις με 600.000 εργαζομένους, ενώ από το καλοκαίρι και μετά αναμένουμε την επέκτασή της στην εστίαση και τον τουρισμό.

5. Ευελιξία στην αγορά εργασίας. Από το Φεβρουάριο θα τεθεί σε εφαρμογή ο νέος εργασιακός νόμος που περιλαμβάνει:

• Την καθιέρωση της 13ωρης ημερήσιας εργασίας για παράλληλη απασχόληση σε πολλούς εργοδότες.
• Την καταγγελία σύμβασης εργασίας χωρίς αποζημίωση απόλυσης για δοκιμαστική περίοδο απασχόλησης έξι μηνών.
• Την παροχή της δυνατότητας σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ενταχθεί στην ψηφιακή κάρτα εργασίας να μη δηλώνουν στο σύστημα «Εργάνη» τις αλλαγές, την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας, την οργάνωση του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση, πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους, όπως συνέβαινε έως τώρα.
• Την απασχόληση και κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας σε επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εργασίας με εναλλασσόμενες βάρδιες, με την επιπλέον εργασία προσαυξημένη κατά 40%.
• Το δικαίωμα εργασίας την 6η ημέρα της εβδομάδας αποκτούν σε εξαιρετικές περιπτώσεις και επιχειρήσεις οι οποίες δεν είναι εκ φύσεως συνεχούς λειτουργίας και εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.
• Την απασχόληση εργαζομένων κατά την Κυριακή και κατά τις ημέρες αργίας, σε συγκεκριμένους κλάδους και δραστηριότητες, όπως εκπαιδευτικά κέντρα πιλότων, βιομηχανία τροφίμων, εμφιάλωσης νερού και παραγωγής αναψυκτικών.
• Την διευθέτηση του χρόνου εργασίας μεταξύ του εργοδότη και του εργαζομένου, με πρωτοβουλία της επιχείρησης.

6. Απονομή κύριων και επικουρικών συντάξεων. Σύμφωνα με την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου υπάρχει μείωση 30% στις εκκρεμείς συντάξεις από τον Ιούλιο έως σήμερα και στόχος είναι ο μηδενισμός των εκκρεμών αιτήσεων για κύρια ασφάλιση που ανέρχονται σε 25.000. Την ίδια στιγμή, εκκρεμούν 42.000, εκ των οποίων 16.000 θα εκδοθούν άμεσα μετά την εφαρμογή ενιαίου κανόνα απονομής των επικουρικών συντάξεων, ώστε όσοι έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 15 έτη επικουρικής ασφάλισης να μπορούν να λαμβάνουν τη σύνταξή τους μέσω της διαδικασίας ταχείας απονομής.

7.Πληρωμή επιδομάτων με προπληρωμένη κάρτα. Τα επιδόματα ΔΥΠΑ και ΟΠΕΚΑ, πλην ολίγων εξαιρέσεων, θα καταβάλλονται σταδιακά μέσω προπληρωμένης κάρτας. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τουλάχιστον το 50% ηλεκτρονικά, ενώ για το υπόλοιπο παρέχεται η δυνατότητα ανάληψης μετρητών.

8. Νέα δεδομένα για την λειτουργία Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (TEA) και των ταμείων αλληλοβοηθείας.  Σε πλήρη εφαρμογή θα πρέπει να τεθεί το νέο πλαίσιο λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και εφαρμογή κλιμακωτής φορολόγησης, ανάλογα με το αν η παροχή καταβάλλεται εφάπαξ ή κάθε μήνα και σε συνάρτηση με τα έτη ασφάλισης του δικαιούχου.

9. Αύξηση κατώτατου μισθού. Εντός του Απριλίου πιθανόν να «κλειδώσει» και το ύψος του νέου κατώτατου μισθού, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι βάσει των δημοσιονομικών μεγεθών δεν μπορεί να υπερβεί το 5%. Σ’ αυτή την περίπτωση θα φθάσει τα 820 ευρώ (από 780 σήμερα). Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ το 2027. Η διαδικασία για την αύξησή του θα εκκινήσει στο τέλος Ιανουαρίου 2024, ούτως ώστε να τεθεί σε εφαρμογή από 1η Απριλίου, συμπαρασύροντας όλα τα επιδόματα που συνδέονται με αυτόν.

10.Ενιαίος κανονισμός ασφάλισης και παροχών του ΕΦΚΑ. Το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη χρονιά είναι η ολοκλήρωση των ενιαίων κανονισμών του e-ΕΦΚΑ – κυρίων του κανονισμού παροχών σε χρήμα και του κανονισμού αναπηρίας.  Αν και έχουν περάσει οχτώ χρόνια από την δημιουργία του Φορέα στον οποίο συνενώθηκαν 8 ταμεία κύριας ασφάλισης και μυριάδες πρώην ταμεία επικουρικής ασφάλισης, σε αρκετές περιπτώσεις δεν έχουν ενιαιοποιηθεί οι κανόνες και, σαν αποτέλεσμα, υπάρχουν παροχές του e-ΕΦΚΑ οι οποίες προσδιορίζονται με βάση τους κανόνες των πρώην ταμείων.

11. Μείωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων. Στη μείωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) που καταβάλουν περίπου 750.000 συνταξιούχοι με εισόδημα άνω των 1.400 ευρώ αναμένεται να δρομολογήσει η κυβέρνηση τους πρώτους μήνες του 2024. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπάρξει ριζική αναμόρφωση της κλίμακας εισφορών με στόχο να περιοριστεί η επιβάρυνση των συνταξιούχων. Οι αλλαγές θα συμπεριληφθούν στο επόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης που θα κατατεθεί στη Βουλή. Με την έλευση της νέας χρονιάς θα συσταθεί επιτροπή με αρμόδιους από το υπουργείο Εργασίας και Οικονομικών, προκειμένου να εξετασθούν όλα τα πιθανά σενάρια αναμόρφωσης της κλίμακας με ουδέτερο δημοσιονομικά αποτέλεσμα.

12. Μείωση συντάξεων χηρείας. Σε εκκρεμότητα παραμένει η μείωση των συντάξεων χηρείας στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που έχει εφαρμοστεί στο δημόσιο, και θα έπρεπε να είχε γίνει από το 2020. Οι περικοπές προβλέπονταν από τον νόμο Κατρούγκαλου, όμως οι πρώτες περικοπές που έπρεπε να υλοποιηθούν το 2020 δεν έγιναν στον ιδιωτικό τομέα και πλέον πρέπει το υπουργείο Εργασίας να βρει τρόπο να επιβάλει τις περικοπές με τον πλέον δίκαιο τρόπο.

13. Αλλαγές στο επίδομα ανεργίας. Νέες παρεμβάσεις αναμένονται και όσον αφορά το επίδομα ανεργίας, καθώς βάσει των δεσμεύσεων της χώρας μας στο πλαίσιο της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα πρέπει να επανεξεταστεί ο τρόπος καταβολής του. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας αλλά και της ΔΥΠΑ ξεκαθαρίζουν ότι οι αλλαγές έχουν στόχο τη δικαιότερη κατανομή του επιδόματος ανεργίας, με κλιμάκωση που θα ξεκινάει κατά τους πρώτους μήνες ανεργίας σε υψηλά επίπεδα και θα βαίνει μειούμενο με την πάροδο των μηνών. Όσο για την επέκτασή του, υπό προϋποθέσεις και μετά τους 12 μήνες, αυτή εξετάζεται σε συνδυασμό με μια πιθανή κατάργηση του επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας, που στην πράξη λόγω των εισοδηματικών κριτηρίων έχει καταστεί σχεδόν ανενεργό.