Τους άξονες του σχεδίου νόμου με τίτλο «Δουλειές Ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, μεταρρύθμιση του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις» που θα τεθεί αύριο σε δημόσια διαβούλευση παρουσίασαν ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης και ο Διοικητής του ΟΑΕΔ Σπύρος Πρωτοψάλτης.

Στόχος του νομοσχεδίου είναι η κατάργηση  των ωφελημάτων για τους ανέργους που παραμένουν έως και 10 χρόνια στις λίστες του ΟΑΕΔ ( ο οποίος μετονομάζεται σε ΔΥΠΑ – Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης- και δηλώνουν εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ.

Όπως τόνισε  ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης «Η προσπάθειά μας δεν αφορά απλώς στην μεταρρύθμιση του ΟΑΕΔ. Είναι μια προσπάθεια -μέσω της νέας Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης- ο αρμόδιος κρατικός οργανισμός να μετατραπεί από παγίδα ανεργίας και μηχανισμό που δίνει χρήσιμα μεν, αλλά όχι αρκετά επιδόματα ανεργίας, σε μοχλό ώστε και η ανεργία να περιοριστεί και οι άνεργοι να βρίσκουν την εργασία που θα επιθυμούσαν. Αυτό θα γίνει μέσω μια σειράς παρεμβάσεων που ξεκινούν από την ίδια τη λειτουργία του Οργανισμού, περνούν μέσα από τον τρόπο λειτουργίας του Μητρώου των ανέργων και φτάνουν μέχρι το σύστημα της κατάρτισης και των δεξιοτήτων».

Για να καταπολεμηθούν φαινόμενα απάτης με ανέργους βορείων προαστίων με υψηλά εισοδήματα που ωφελούνται από τις εκπτώσεις και τις διευκολύνσεις θεσπίζονται εισοδηματικά κριτήρια για την παραμονή η τη διαγραφή των εγγεγραμμένων ανέργων από το μητρώο του ΟΑΕΔ.

Την ίδια ώρα θα διακόπτεται το επίδομα ανεργίας αν ο άνεργος αρνηθεί τρεις φορές θέση εργασίας και κατάρτιση ενώ προβλέπονται μπόνους για όσους βρίσκουν δουλειά ενόσω λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας και πριμ παραγωγικότητας στους αποτελεσματικούς εργασιακούς συμβούλους.

Ειδικότερα οι άνεργοι με οικογενειακό εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ δεν θα είναι πλέον δικαιούχοι των ωφελημάτων όπως μοριοδοτήσεις σε ΑΣΕΠ και κοινωφελή εργασία, κοινωνικό τουρισμό, κατασκηνωτικό επίδομα, δωρεάν μετακίνηση με δημόσια μέσα μεταφοράς, ελεύθερη είσοδο σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρα κα.

Εξαιρέσεις από τα εισοδηματικά κριτήρια

Ωστόσο, εξαιρούνται από τα εισοδηματικά κριτήρια τα ωφελήματα που έχουν σχέση με την έκπτωση ή την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, η παροχή ρεύματος με κοινωνικό τιμολόγιο και το επίδομα θέρμανσης καθώς σ΄αυτές τις παροχές ισχύουν ήδη όροι και προϋποθέσεις.

Χωρίς εισοδηματικά κριτήρια θα συνεχίσει να χορηγείται το επίδομα ανεργίας και το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας και το βοήθημα για αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολούμενους για τα οποία παραμένουν οι προϋποθέσεις που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία

Επίσης, τα εισοδηματικά κριτήρια που εισάγονται δεν επηρεάζουν τη χορήγηση του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) ρεύματος, την έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ και το επίδομα θέρμανσης, για τα οποία θα συνεχιστεί το μέχρι σήμερα καθεστώς που τα διέπει.

Παράλληλα ο άνεργος θα διαγράφεται για δύο χρόνια από το μητρώο του ΟΑΕΔ και θα διακόπτεται η καταβολή του επιδόματος σε περίπτωση που αρνείται τρεις φορές θέση εργασίας που χαρακτηρίζεται κατάλληλη σε σχέση με τις γνώσεις του, την αμοιβή και τον τόπο εργασίας. Το μέτρο εφαρμόζεται χρόνια στην Αυστρία, τη Σουηδία, το Βέλγιο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Στο ίδιο μήκος κύματος θα διαγράφεται από τα μητρώα για 6 μήνες και θα διακόπτεται η καταβολή επιδόματος αν ο άνεργος αρνηθεί τη συμμετοχή του σε πρόγραμμα κατάρτισης. Η διακοπή της καταβολής επιδόματος και η διαγραφή από το μητρώο δεν επηρεάζουν τα ωφελήματα στον ΕΦΙΑ, το κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος και το επίδομα θέρμανσης.

Πότε προβλέπεται η καταβολή μπόνους

Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης την καταβολή χρηματικού μπόνους σε τρεις περιπτώσεις:

– Θα καταβάλλεται ως μπόνους το 50% του επιδόματος εργασίας μέχρι τη λήξη του αν ο άνεργος βρει εργασία ενόσω επιδοτείται από τον ΟΑΕΔ.

– Μπόνους 300 ευρώ θα λαμβάνουν οι μακροχρόνια άνεργοι που βρίσκονται πάνω από 5 χρόνια στη λίστα του ΟΑΕΔ αν επανεργοποιηθούν και συντάξουν ψηφιακό σχέδιο δράσης εξεύρεσης εργασίας σε συνεργασία με τον εργασιακό σύμβουλο.

– Μπόνους παραγωγικότητας όμως θα λαμβάνουν και οι εργασιακοί σύμβουλοι ανάλογα με τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.

«Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανέργων που παραμένουν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο επί σειρά ετών, ενώ δηλώνουν υψηλά ετήσια εισοδήματα και διαμένουν σε ακριβές περιοχές. Η καταπολέμηση της απάτης και των καταχρήσεων είναι κάτι που θα πρέπει να μας ενώνει όλους, καθώς είναι προφανές ότι άνθρωποι που δεν έχουν ανάγκη, εκμεταλλεύθηκαν τις τρύπες της νομοθεσίας για να εξασφαλίσουν σειρά παροχών που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη εκατοντάδες χιλιάδες συμπολιτών μας με χαμηλότερα εισοδήματα», τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός.

Σπύρος Πρωτοψάλτης: Φορέας-συνώνυμο της απασχόλησης

Ο Διοικητής του ΟΑΕΔ Σπύρος Πρωτοψάλτης δήλωσε: «Στόχος της αναβάθμισης και του εκσυγχρονισμού του ΟΑΕΔ είναι η μετεξέλιξή του σε μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης που θα στηρίζει άμεσα όσους την έχουν ανάγκη, θα υλοποιεί αποτελεσματικές ενεργητικές πολιτικές που ανταποκρίνονται στις νέες και διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της οικονομίας, θα διαδραματίζει έναν ακόμα πιο κομβικό ρόλο στην αγορά εργασίας και θα παρέχει περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες ταχύτερα στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο, θα καταστεί ένας φορέας-συνώνυμο της απασχόλησης και της αναβάθμισης δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Ο κόσμος αλλάζει, η αγορά εργασίας αλλάζει και είναι υποχρέωσή μας να αλλάξουμε και εμείς και να προσφέρουμε «Δουλειές Ξανά»».

Οι βασικοί στόχου του νομοσχεδίου είναι:

1. Να βοηθηθούν οι άνεργοι και ιδίως οι μακροχρόνια, με νέα ψηφιακά εργαλεία, να βρουν δουλειά και να επιβραβευθούν όσοι αναζητούν ενεργά ή βρίσκουν εργασία.
2. Να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κατάχρησης που έχουν εντοπιστεί, ώστε τα επιδόματα και οι παροχές να κατευθύνονται σε εκείνους που τα έχουν πραγματικά ανάγκη.
3. Να διασφαλιστεί ότι θα πιάνουν τόπο τα χρήματα των φορολογουμένων για τα επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης, καθώς η Ελλάδα έχει μεγάλο πρόβλημα στον τομέα των δεξιοτήτων.

Στις ρυθμίσεις που προβλέπει το νομοσχέδιο, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

-Η παροχή επιδόματος εργασίας στους επιδοτούμενους ανέργους που βρίσκουν δουλειά.

-Η στήριξη των ανέργων με την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους και νέα ψηφιακά εργαλεία για την επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.

-Η καταβολή μπόνους στους μακροχρόνια ανέργους για την κατάρτιση ψηφιακού ατομικού σχεδίου δράσης.

-Η αντιμετώπιση του φαινομένων κατάχρησης των παροχών του ΟΑΕΔ, που μετονομάζεται σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης.

-Η μεταρρύθμιση της κατάρτισης ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της οικονομίας

-Η σύνδεση των αμοιβών παρόχων και καταρτιζόμενων με τα αποτελέσματα της κατάρτισης.

Άνεργοι βορείων προαστίων

Σχεδόν 40.000 άτομα είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του ΟΑΕΔ για περισσότερο από 1 χρόνο έχοντας ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ. Από αυτούς, περισσότεροι από 15.000 είναι εγγεγραμμένοι για περισσότερα από 5 χρόνια. Έρευνα του ΟΑΕΔ αποκάλυψε περιπτώσεις ατόμων που παραμένουν μέχρι και… 20 χρόνια (240 μήνες) εγγεγραμμένοι στο μητρώο, ενώ δηλώνουν εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ετησίως και διαμένουν σε ακριβές περιοχές.

Ενδεικτικά αναφέρονται τέσσερις χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

55χρονη, με 123 μήνες ανεργίας, κάτοικος Δήμου Διονύσου, με οικογενειακό εισόδημα το 2020, ύψους 250.000 ευρώ

Ζευγάρι, 55χρονος με 131 μήνες ανεργίας και 51χρονη με 132 μήνες ανεργίας, κάτοικοι Κηφισιάς, με εισόδημα έτους 130.000 ευρώ το 2020

56χρονη, έγγαμη, με 140 μήνες ανεργίας, κάτοικος Λυκαβηττού, με οικογενειακό εισόδημα 160.000 ευρώ το 2020

61χρονος κάτοικος Θεσσαλονίκης με 230 μήνες ανεργίας και εισόδημα 70.000 ευρώ κ.ά.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται με το νομοσχέδιο περιλαμβάνουν τα εξής:

1. Μακροχρόνια άνεργοι: η «παγίδα ανεργίας» του ΟΑΕΔ

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Οργανισμού, τον Δεκέμβριο του 2021 στο μητρώο του ΟΑΕΔ ήταν εγγεγραμμένα 1.100.099 άτομα. Περισσότεροι από τους μισούς (579.400 ή 53%) είναι εγγεγραμμένοι για περισσότερο από ένα χρόνο.

Από τους μακροχρόνια ανέργους, όσους είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο για διάστημα μεγαλύτερο του έτους, το 33% παραμένουν σε αυτό για περισσότερα από 5 χρόνια, ενώ δεν είναι λίγες (περισσότερες από 50.000) οι περιπτώσεις εκείνων που είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ για περισσότερα από 10 χρόνια.

Προκύπτει δηλαδή ότι το μητρώο του ΟΑΕΔ αντί για εργαλείο επανένταξης στην αγορά εργασίας, έχει μετατραπεί στην πράξη για χιλιάδες πολίτες σε «παγίδα» μακροχρόνιας ανεργίας.

Κεντρικός στόχος της μεταρρύθμισης είναι η αποτελεσματική στήριξη των ανέργων και ιδίως των μακροχρόνια ανέργων, να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας και η μετατροπή του Οργανισμού σε εργαλείο για αύξηση της απασχόλησης, με έμφαση στο σχεδιασμό και την εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, αντί για την άσκηση απλώς μιας αναγκαίας αλλά όχι επαρκούς επιδοματικής πολιτικής.

Αλλάζουν όλα στην κατάρτιση

Ριζικές αλλαγές θα προβλέπει το σχέδιο νόμου και στην επαγγελματική κατάρτιση προκειμένου να αξιοποιηθεί στοχευμένα το κονδύλι του 1 δις ευρώ από το ταμείο Ανάκαμψης.

Μία από τις σημαντικές αλλαγές είναι ότι ο πάροχος κατάρτισης και ο ωφελούμενος θα πρέπει να αποδεικνύουν την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της κατάρτισης για να λάβουν την επιδότηση.

Συγκεκριμένα η πληρωμή παρόχων και ωφελουμένων συνδέεται με την πιστοποίηση με στόχο να εξασφαλιστεί ότι οι πόροι θα «πιάσουν τόπο». Δηλαδή , το 30% του ποσού που δικαιούνται οι πάροχοι και οι καταρτιζόμενοι θα καταβάλλεται μόνο μετά την πιστοποίηση. Για πρώτη φορά, εισάγεται η μεθοδολογία της πληρωμής των παρόχων βάσει αποτελέσματος (Payment by Results), με σκοπό την αποτελεσματικότητα και βέλτιστη αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Οι βασικές καινοτομίες των νέων προγραμμάτων είναι οι εξής:

1.Τα πανεπιστήμια αποκτούν κεντρικό ρόλο στην κατάρτιση: Για πρώτη φορά, οι άνεργοι πολίτες αποκτούν πρόσβαση σε προγράμματα κατάρτισης που προσφέρονται από τα πανεπιστήμια και ειδικότερα τα Κέντρα Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) των ΑΕΙ, στο πλαίσιο ειδικής πρόσκλησης που θα απευθύνεται μόνο στα δημόσια πανεπιστημιακά ιδρύματα. Τα πανεπιστήμια θα διαχειριστούν σ’ αυτή την 1η φάση το 50% του συνολικού προϋπολογισμού.

2. Προσφέρεται ευρύ φάσμα επιλογών σε σύγχρονα αντικείμενα κατάρτισης υψηλής ζήτησης: Οι ωφελούμενοι μπορούν να επιλέξουν μεταξύ πληθώρας προγραμμάτων κατάρτισης σε κλάδους υψηλής ζήτησης, με έμφαση σε ψηφιακές και «πράσινες» δεξιότητες.
3. Δίνεται έμφαση στην πιστοποίηση από μεγάλες διεθνείς εταιρείες τεχνολογίας που παρέχουν -μέσω τρίτων φορέων- αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις για ψηφιακές δεξιότητες. Στόχος η αναβάθμιση της ποιότητας και της ελκυστικότητας των προγραμμάτων.

4.Ανεβαίνει ο πήχης για τους παρόχους κατάρτισης, καθώς εισάγονται αυστηρότερα κριτήρια για τη συμμετοχή των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ) στο πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης επιπλέον διεθνών πιστοποιητικών ISO.

5. Έλεγχος του εκπαιδευτικού υλικού από ανεξάρτητο φορέα: Διασφαλίζεται η ποιότητα του εκπαιδευτικού υλικού με βάση σύγχρονες ποιοτικές προδιαγραφές, οι οποίες θα ελέγχονται από εξειδικευμένο ανεξάρτητο φορέα.
6. Επιλογή φορέα πιστοποίησης από τους ίδιους τους καταρτιζόμενους και όχι από τους παρόχους κατάρτισης, έτσι ώστε οι ωφελούμενοι να επιλέγουν το πιστοποιητικό που επιθυμούν εκείνοι.

Αλλάζει η σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου της ΔΥΠΑ ( πρώην ΟΑΕΔ) Θεσπίζονται τρεις θέσεις υποδιοικητών ενώ τα συνολικά 17 μέλη μειώνονται σε 11, 4 από τα οποία θα προέρχονται από τους κοινωνικούς εταίρους.

Ο λογαριασμός ΛΑΕΚ από την 1/1/2023 μεταφέρεται στους κοινωνικούς εταίρους με στόχο τα κονδύλια να χρησιμοποιηθούν με ταχύτερες διαδικασίες για τη λειτουργία των ινστιτούτων και την κατάρτιση των εργαζόμενων. πιστοποίηση προσόντων , υγιεινή και ασφάλεια κλπ