Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η ανεργία των νέων μειώθηκε από 18,7% το 2016 σε 16,8% στο τέλος του 2017. Μετά τη μέγιστη τιμή του 23,9% την οποία άγγιξε συνεπεία της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008, η ανεργία των νέων έχει πλέον μειωθεί και ανέρχεται σε κάτι περισσότερο από μία ποσοστιαία μονάδα πάνω από τα επίπεδα προ του 2008 (15,1%), γεγονός που δείχνει τη θετική πρόοδο που έχει σημειωθεί στον συγκεκριμένο τομέα τα τελευταία πέντε χρόνια.
Το πρόγραμμα «Εγγυήσεις για τη Νεολαία» έχει συμβάλει καθοριστικά στην εν λόγω πρόοδο από τότε που τα κράτη μέλη της ΕΕ δεσμεύτηκαν να το εφαρμόσουν προσυπογράφοντας τη σύσταση του Συμβουλίου του Απριλίου 2013. Οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία, οι οποίες προβλέπουν ότι σε όλους τους νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών πρέπει να προσφέρονται ευκαιρίες ποιοτικής εργασίας, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή άσκησης, εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την επίσημη εκπαίδευση, έχουν συμβάλει στη βελτίωση της ζωής εκατομμυρίων νέων Ευρωπαίων. Το πρόγραμμα «Εγγυήσεις για τη Νεολαία» υποστηρίζεται από την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων, το βασικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για τη διευκόλυνση της υλοποίησής του.
Τι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα;
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
- Από το 2014, στα προγράμματα «Εγγυήσεις για τη Νεολαία» εγγράφονται κάθε χρόνο πάνω από 5 εκατομμύρια νέοι.
- Από το 2014, ευκαιρίες απασχόλησης, εκπαίδευσης, μαθητείας ή άσκησης προσφέρονται κάθε χρόνο σε πάνω από 3,5 εκατομμύρια νέους.
- Από το 2013, στην ΕΕ υπάρχουν 2,2 εκατομμύρια λιγότεροι άνεργοι νέοι και 1,4 εκατομμύρια λιγότεροι νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΝΕΕΤ).
- Το ποσοστό των νέων ηλικίας 15-24 ετών εκτός εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης έχει μειωθεί από 13,2% το 2012 σε 10,9% το 2017.
Βέλτιστες πρακτικές
Το περασμένο έτος, η Επιτροπή δρομολόγησε μια βάση δεδομένων με ελπιδοφόρες πρακτικές για τη στήριξη των νέων κατά τη μετάβασή τους από το σχολείο στην εργασία. Πολλά από τα προγράμματα αυτά λαμβάνουν οικονομική στήριξη από την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων και από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Κάποιες από τις πρακτικές αυτές αποτέλεσαν βασικό αντικείμενο του περσινού Youth Guarantee Learning Forum(φόρουμ μάθησης με θέμα τις «Εγγυήσεις για τη Νεολαία»). Το εν λόγω φόρουμ, το οποίο διοργανώθηκε από την Επιτροπή στις Βρυξέλλες, παρείχε στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα αμοιβαίας ανταλλαγής και μάθησης μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών για διάφορα μέτρα που υλοποιούνται στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων «Εγγυήσεις για τη Νεολαία».
Διαμεσολαβητές για τη νεολαία: το επιτυχημένο παράδειγμα της Βουλγαρίας
Η πρωτοβουλία της Βουλγαρίας Διαμεσολαβητές για τη νεολαία ήταν μία από τις ενθαρρυντικές πρακτικές που επισημάνθηκαν κατά τη διάρκεια του Youth Guarantee Learning Forum. Βασικός στόχος της εν λόγω πρωτοβουλίας είναι να εντοπίζει τους νέους ΝΕΕΤ που δεν είναι εγγεγραμμένοι στις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης (ΔΥΑ) της Βουλγαρίας, να επικοινωνεί μαζί τους και να τους ενημερώνει για τις διαθέσιμες υπηρεσίες και ευκαιρίες εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης που μπορούν να συμβάλουν στη σταδιοδρομία τους. Για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών, αρχικά γίνεται η επιλογή των διαμεσολαβητών για τη νεολαία. Στη συνέχεια, οι διαμεσολαβητές εκπαιδεύονται ώστε να μάθουν πώς να προσεγγίζουν και να επικοινωνούν με τους ΝΕΕΤ, και να παρέχουν πληροφορίες και συμβουλευτική υποστήριξη με στόχο την ενεργοποίηση των τελευταίων.
Οι διαμεσολαβητές για τη νεολαία διδάσκονται επίσης πώς να επικοινωνούν με εργοδότες και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Αφού ολοκληρωθεί η εκπαίδευση των μελλοντικών διαμεσολαβητών για τη νεολαία, λαμβάνεται μέριμνα για την αρχική επικοινωνία τους με τον διαμεσολαβητή των τοπικών ΔΥΑ και με εκπρόσωπο της τοπικής Επιθεώρησης Εκπαίδευσης ώστε να αποκτήσουν επαφές με επίσημους φορείς.
Οι προκλήσεις συνεχίζουν να υφίστανται
Παρά τις προαναφερθείσες επιτυχίες και τη συνεχιζόμενη μείωσή της στο σύνολο της ΕΕ-28, η ανεργία των νέων εξακολουθεί να κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα σε πολλά επιμέρους κράτη μέλη. Η Επιτροπή αναγνωρίζει τη σημασία της προσέγγισης των περιοχών και των νέων που χρήζουν μεγαλύτερης ανάγκης. Ένα βασικό μέσον μέσω του οποίου σκοπεύει η Επιτροπή να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας των νέων είναι η το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο + (ΕΚΤ+).
Το ΕΚΤ+, του οποίου η υλοποίηση έχει προγραμματιστεί για την περίοδο 2021-2027, θα περιλαμβάνει και την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων, παράλληλα με διάφορα άλλα ταμεία και προγράμματα της Επιτροπής, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Το νέο ταμείο έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να επιτρέπει στην ΕΕ και στα κράτη μέλη να παρέχουν πιο ολοκληρωμένη και στοχευμένη στήριξη στους πολίτες της Ευρώπης, περιλαμβανομένων των νέων. Η εν λόγω στήριξη θα βοηθήσει τα άτομα να αποκτήσουν τις δεξιότητες και την εμπειρία που χρειάζονται για να σταδιοδρομήσουν με επιτυχία σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη – και συχνά απαιτητική – αγορά εργασίας.
Προβλέπονται επίσης αλλαγές σε επίπεδο προγράμματος, καθώς τα κράτη μέλη της ΕΕ θα υποχρεούνται να διαθέτουν για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων και την ενεργοποίηση των τελευταίων στην αγορά εργασίας τουλάχιστον το 10% των κονδυλίων του ΕΚΤ+ που δικαιούνται. Με προτεινόμενο συνολικό προϋπολογισμό ύψους 101,2 δισεκατ. ευρώ για την περίοδο προγραμματισμού, το ΕΚΤ+ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επιτυχή εξέλιξη των νέων της Ευρώπης.
«Η Ευρώπη επιθυμεί την ενδυνάμωση των πολιτών της», δήλωσε καταλήγοντας η Marianne Thyssen, μέλος της Επιτροπής, αναφερόμενη στη λογική που διέπει το ΕΚΤ+. «Τα καινούργια, ευέλικτα και απλουστευμένα κοινωνικά ταμεία της ΕΕ επενδύουν κατά κύριο λόγο στους πολίτες επιδιώκοντας να τους οπλίσουν με τις κατάλληλες δεξιότητες, να διασφαλίσουν γι’ αυτούς την παροχή σύγχρονης κοινωνικής προστασίας προσαρμοσμένης στις νέες μορφές εργασίας, καθώς και να επιδείξουν αλληλεγγύη προς όσους τη χρειάζονται περισσότερο.»
