Λήγει στις 14 Μαΐου η ισχύς της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), καθώς και ο χρόνος της μετενέργειας για 45 κλαδικές συμβάσεις.
Πρόκειται για κλαδικές συμβάσεις που αφορούν κατηγορίες εργαζομένων όπως οι τραπεζοϋπάλληλοι, οι εργαζόμενοι στη χημική βιομηχανία, στην ποτοποιία, στα τυποποιημένα τρόφιμα, στις εταιρίες αναψυκτικών, στα ασφαλιστικά πρακτορεία, στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, στις βιομηχανίες απορρυπαντικών, παστερίωσης γάλακτος και αρτοποιίας, στην καπνοβιομηχανία, στα καταστήματα πώλησης κρέατος, οι γεωπόνοι και οι ηλεκτροτεχνίτες.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του δευτέρου μνημονίου, από τον Φεβρουάριο του 2012 με την ολοκλήρωση της μετενέργειας, καταργούνται το επίδομα γάμου και όλα τα επιδόματα που προβλέπονταν από τις κλαδικές συμβάσεις.
Συνδικαλιστικά στελέχη εκτιμούν ότι η κατάργηση των επιδομάτων μπορεί να οδηγήσει σε απώλειες αποδοχών από 10% έως και 20%.
Αντιμέτωποι με μειώσεις βρίσκονται και οι 350.000 ανειδίκευτοι εργάτες που υπόκεινται στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), αφού εάν δεν υπογραφεί νέα θα εφαρμοσθεί ο κατώτατος μισθός που προβλέπεται από τον νόμο και που είναι 586 ευρώ μεικτά και 511 ευρώ, για τους νέους έως 25 ετών.
Οι κοινωνικοί εταίροι έχουν ξεκινήσει τις διαβουλεύσεις για την υπογραφή νέας σύμβασης. Υπάρχουν όμως αποκλίσεις απόψεων, καθώς η ΓΣΕΕ ζητά την επαναφορά του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ μεικτά, ενώ οι εργοδοτικές ενώσεις αντιδρούν σε κάθε αύξηση του μισθολογικού ή του μη μισθολογικού κόστους.
Το σημείο που οι κοινωνικοί εταίροι συμφωνούν είναι η ανάγκη θεσμοθέτησης της υποχρεωτικής επέκτασης της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης, εάν και εφόσον συμφωνηθεί.
Σήμερα, οι όροι των συλλογικών συμβάσεων είναι υποχρεωτικοί μόνο για τους εργοδότες που είναι μέλη των ενώσεων που την υπογράφουν.
Τι αλλάζει στις επιχειρησιακές και ατομικές συμβάσεις
Πριν την ψήφιση των εργασιακών μέτρων, οι επιχειρησιακές συμβάσεις, δεν μπορούσαν να προβλέψουν χαμηλότερους μισθούς από αυτούς που καθόριζαν οι εκάστοτε κλαδικές συμβάσεις. Οι δε, ατομικές συμβάσεις δεν μπορούσαν να έχουν μισθούς κάτω από αυτούς της Εθνικής Σύμβασης. Κατά κόρον όμως οι λίγες επιχειρησιακές και ατομικές συμβάσεις που υπογράφονταν έδιναν μισθούς πάνω από τα όρια των κλαδικών συμβάσεων.
Με το μνημόνιο και την επιλογή της εσωτερικής υποτίμησης, δόθηκε η δυνατότητα αρχικά με το νόμο 4024/11 (επί Κατσέλη στο Εργασίας) και μετέπειτα με τον 4046/12 (με πρωθυπουργό τον Λ. Παπαδήμο και υπουργό τον Γ. Κουτρουμάνη) να υπογράφονται επιχειρησιακές και ατομικές συμβάσεις που να αποκλίνουν προς τα κάτω, από τις κλαδικές και να έχουν ως «πάτωμα» όχι τον μισθό της Εθνικής Σύμβασης, αλλά το νομοθετημένο από το κράτος μισθό που μειώθηκε κατά 22% (και κατά 32% για τους μέχρι 25 ετών) από τον μισθό της Εθνικής Σύμβασης.
Ετσι, με την 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου της 28/2/2012, ο μισθός της Εθνικής Σύμβασης των 751 ευρώ, έπεσε στα 586 ευρώ (-22%) και στα 511 ευρώ (-32%) για τους μέχρι 25 ετών. Ετσι, με το συνδυασμό των νόμων του μνημονίου, ένας εργοδότης μπορούσε να ζητήσει από το προσωπικό την υπογραφή επιχειρησιακής σύμβασης με μειώσεις μισθών. Πράγμα που έγινε σε ευρεία κλίμακα.
Τι είναι η λεγόμενη μετενέργεια και πως επηρεάζει τους μισθούς
Κάθε σύμβαση που υπογράφεται με ημερομηνία λήξης, ισχύει για ένα τρίμηνο μετά τη λήξη της. Στο τρίμηνο αυτό όλοι οι όροι της σύμβασης που έληξε «μετενεργούν» στις αποδοχές των εργαζομένων, δηλαδή στο τρίμηνο αυτό ο εργαζόμενος εξακολουθεί να αμείβεται με τις αποδοχές της σύμβασης που έληξε, είτε είναι κλαδική, είτε επιχειρησιακή, είτε ατομική.
