Με σκοπό να αναδείξει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η νέα έρευνα International Business Report (IBR) της Grant Thornton αποκαλύπτει ότι, παρά τις συζητήσεις και τους διαλόγους, το ποσοστό γυναικών που κατέχουν ανώτατες διοικητικές θέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο δεν ξεπερνά το 25%. Η έρευνα δείχνει, επίσης, ότι η υποστήριξη ευνοϊκών ρυθμίσεων σε σχέση με τις ποσοστώσεις γυναικών σε διοικητικά συμβούλια αυξάνεται, και ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν μια σειρά μέτρων για να διευκολύνουν την επαγγελματική σταδιοδρομία των γυναικών.

Παγκοσμίως, το ποσοστό των ανώτατων διοικητικών θέσεων που καλύπτεται από γυναίκες το 2014, είναι 24%. Είναι ακριβώς το ίδιο ποσοστό όπως και το 2013, το 2009 και το 2007, και μόνο 5% υψηλότερο από το 19% που είχε καταγραφεί πριν από δέκα χρόνια, το 2004. Σε τοπικό επίπεδο, υπήρξε ελάχιστη αλλαγή κατά την τελευταία δεκαετία, με τα υψηλοτέρα ποσοστά να καταγράφονται στην Ανατολική Ευρώπη (37%), στην Νοτιοανατολική Ασία (35%) και στην Κίνα (38%). Τα χαμηλότερα ποσοστά παραδοσιακά καταγράφονται στην Ιαπωνία (9%), στην Ινδία και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (14% και στις δυο χώρες).

Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, το ποσοστό των γυναικών στις ανώτατες διοικητικές θέσεις φέτος είναι 29%, μειωμένο κατά 1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2013 (30%) και κατά 6% υψηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό της Ευρωζώνης (23%). Από την άλλη μεριά, το 16% των επιχειρήσεων στη χώρα μας δηλώνει ότι δεν έχει καμία γυναίκα σε ανώτατη διοικητική θέση. Μικρότερο είναι το ποσοστό των γυναικών που είναι μέλη Διοικητικού Συμβουλίου στη χώρα μας (20%), αλλά χωρίς να έχει αλλάξει σε σχέση με το 2013 (20%). Οι ανώτατες διοικητικές θέσεις στις οποίες συναντάμε τα υψηλότερα ποσοστά γυναικών στην Ελλάδα, φέτος, είναι Επικεφαλής Ανθρώπινου Δυναμικού (41%), Επικεφαλής Τμήματος Μάρκετινγκ (28%) και Επικεφαλής Διεύθυνσης Πωλήσεων (26%), χωρίς ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις σε σχέση με την περσινή χρονιά.

Οι Έλληνες επιχειρηματίες δήλωσαν ότι υποστηρίζουν τις εργαζόμενες μητέρες, μέσω α) διατήρησης της θέσης εργασίας τους έως ένα χρόνο από την άδεια μητρότητας (σε ποσοστό 88%), β) ευέλικτης εργασίας (81%) και γ) δυνατότητας για λήψη επιπλέον ημερών πληρωμένης ή μη αδείας (76%).

Η Τζοάννα Μουτάφη, επικεφαλής Ανθρώπινου Δυναμικού της Grant Thornton στην Ελλάδα, αναφέρει: «Παρατηρούμε ότι στη χώρα μας ουσιαστικά δεν υπάρχει διαφορά αναφορικά με τις γυναίκες σε ανώτατες διοικητικές θέσεις σε σχέση με την περσινή χρονιά. Βρισκόμαστε, όμως, πάνω από την ευρωζώνη και τον παγκόσμιο μέσο όρο, οπότε αυτό είναι θετικό. Θετικό είναι, επίσης, και το γεγονός ότι το ποσοστό των γυναικών στις θέσεις αυτές έχει αυξηθεί κατά 7% από το 2004. Το θέμα είναι ότι το ζήτημα των ποσοστώσεων είναι αμφιλεγόμενο, αλλά ίσως έχουμε φτάσει σε ένα οριακό σημείο όπου οι επιχειρήσεις χρειάζονται μια ώθηση, εάν θέλουμε να δούμε μια πραγματική αλλαγή πορείας.»

Η Francesca Lagerberg, global leader της Grant Thornton, σχολίασε: «Είναι γεγονός ότι η μεγαλύτερη ποικιλομορφία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων παράγει καλύτερα αποτελέσματα. Για τις επιχειρήσεις, καλύτερες αποφάσεις σημαίνουν μεγαλύτερη ανάπτυξη, γι” αυτό είναι προς το συμφέρον τους να διευκολύνουν την επαγγελματική σταδιοδρομία των γυναικών από τις σχολικές αίθουσες στο κατώφλι των διοικητικών συμβουλίων.»

«Ωστόσο, ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι οι πρόσφατες θετικές εξελίξεις στην πρόσβαση γυναικών στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες χώρες, δεν έχουν οδηγήσει σε υψηλότερα ποσοστά γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις. Και ενώ οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να κατακτήσουν διοικητικές θέσεις σε αναδυόμενες χώρες, σε παγκόσμιο επίπεδο την τελευταία δεκαετία, η κατάσταση παραμένει στάσιμη. Αυτό αποτελεί σαφή ένδειξη ότι χρειάζονται πράξεις και όχι λόγια. Θα θέλαμε να δούμε επιχειρήσεις και κυβερνήσεις να εφαρμόζουν μέτρα, τα οποία υποστηρίζουν την επαγγελματική σταδιοδρομία γυναικών. Τίποτα δε θα πρέπει να αφεθεί στην τύχη.»

Η έρευνα IBR δείχνει, επίσης, ότι αυξάνεται η υποστήριξη για την καθιέρωση ποσοστώσεων για περισσότερες γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια. Παγκοσμίως, σχεδόν ένας στους δύο επιχειρηματίες (45%) δήλωσε ότι υποστηρίζει την επιβολή ποσοστώσεων σχετικά με τον αριθμό των γυναικών σε διοικητικά συμβούλια μεγάλων εισηγμένων εταιρειών, ενώ το 2013, το ανάλογο ποσοστό ήταν 37%. Είναι αξιοσημείωτο ότι η υποστήριξη έχει αυξηθεί σημαντικά στην ΕΕ (από 33% σε 41%), όπου η επιβολή ποσοστώσεων είναι πιο πιθανή, και στις χώρες BRIC (από 41% σε 72%), ενώ η υποστήριξη παραμένει σε υψηλά επίπεδα στη Λατινική Αμερική (68%) και στη Νοτιοανατολική Ασία (57%). Συγκεκριμένα όμως, στις χώρες G7, μόνο 33% των επιχειρηματιών υποστηρίζουν την επιβολή ποσοστώσεων, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 58%.

Η Francesca Lagerberg πρόσθεσε: «Ακόμα και οι ίδιες οι επιχειρήσεις από μόνες τους μπορούν να εφαρμόσουν μέτρα που θα κάνουν πραγματική διαφορά. Η έρευνά δείχνει ότι οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 1/5 του μέσου όρου των προσλήψεων αποφοίτων ανωτάτης εκπαίδευσης. Ένα επαρκές ποσοστό μελλοντικών στελεχών μιας επιχείρησης προέρχεται από αποφοίτους ανωτάτης εκπαίδευσης. Επομένως, περισσότερες προσλήψεις γυναικών αποφοίτων ανωτάτης εκπαίδευσης, θα αυξήσουν και τις πιθανότητές τους να φτάσουν σε ανώτερες διοικητικές θέσεις. Είναι καλύτερα και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις, αφού το μεγαλύτερο εύρος υποψηφίων σημαίνει περισσότερες πιθανότητες πρόσληψης πραγματικών ταλέντων. Και σίγουρα, θα πρέπει να γίνουν περισσότερα για τη στήριξη των εργαζόμενων μητέρων. Η παροχή ευέλικτης εργασίας είναι χρήσιμη, αλλά δεν αρκεί: οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εξετάσουν την παροχή ευέλικτης υποστήριξης για τη φροντίδα των παιδιών, αν θέλουν να διατηρήσουν τις πιο ταλαντούχες γυναίκες.»

Επιχειρηματικές δράσεις

1. Βελτίωση πρακτικών καθοδήγησης: λιγότερες από μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (24%) σε παγκόσμιο επίπεδο εφαρμόζουν (ή εξετάζουν το ενδεχόμενο εφαρμογής) ειδικά προγράμματα για την προώθηση του ηγετικού ρόλου των γυναικών στις επιχειρήσεις.

2. Παροχή βοήθειας για φροντίδα παιδιών: σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 18% των επιχειρήσεων παρέχουν ειδικά δελτία (childcare vouchers), το 16% των επιχειρήσεων παρέχουν αυξήσεις μισθών (που θα μπορούσε να κάνει την επιστροφή της μητέρας στην εργασία πιο βιώσιμη οικονομικά) και το 6% προσφέρουν εγκαταστάσεις φροντίδας παιδιών στο χώρο εργασίας.

3. Πρόσληψη περισσότερων γυναικών – αποφοίτων ανωτάτης εκπαίδευσης: η στατιστική δείχνει ότι κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο οι γυναίκες αποτελούν μόνο 21% των νεοπροσληφθέντων αποφοίτων ανωτάτης εκπαίδευσης. Η πρόσληψη περισσότερων γυναικών θα βοηθήσει να διαλυθεί η προκατάληψη πρόσληψης/προώθησης ανδρών, δράση-κλειδί για την αύξηση της ποικιλομορφίας.

Η πλήρης έκθεση με τίτλο «Γυναικείο επιχειρείν: από τις σχολικές αίθουσες στο κατώφλι των διοικητικών συμβουλίων», θα είναι διαθέσιμη την Δευτέρα 10 Μαρτίου, μέσω του www.grant-thornton.gr.