Τις ζώνες μεταφοράς συντελεστή δόμησης θεσμοθετεί με νόμο το υπουργείο Περιβάλλοντος, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία που θα αποτελέσει το βασικό εργαλείο για την ενεργοποίηση της ξεχασμένης μεταφοράς Σ.Δ. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση επιδιώκει να αντιμετωπίσει το συνταγματικό κώλυμα που έβαλε στο συρτάρι περίπου 430.000 άυλους τίτλους -ως επί το πλείστον από διατηρητέα- καθώς το ΣτΕ έθεσε στο περιθώριο τη μεταφορά λόγω έλλειψης καθορισμένων ζωνών.
Οι όροι και οι προϋποθέσεις πολεοδόμησης των περιοχών αυτών, που καθιερώνονται ως ζώνες συγκέντρωσης συντελεστή δόμησης, ορίζονται στο σχέδιο νόμου για τη χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση, το οποίο παρουσιάζει σήμερα το «business stories» και θα φέρει ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ κ. Σταύρος Καλαφάτης στη Βουλή μέσα στον Οκτώβριο.
Πρόκειται για μία εκ βάθρων μεταρρύθμιση της πολεοδομικής και χωροταξικής νομοθεσίας, όπως τη γνωρίζαμε από την εποχή Τρίτση μέχρι σήμερα, η οποία προβλέπεται ότι θα εναρμονίζεται πλήρως με το εκάστοτε μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής και το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, εκχωρώντας αρμοδιότητες στην αποκεντρωμένη διοίκηση και την περιφέρεια, που αναλαμβάνει την εκπόνηση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (στο εξής θα ονομάζονται Δημοτικά Πολεοδομικά Σχέδια Ανάπτυξης), προτείνοντας συγχρόνως στενά χρονοδιαγράμματα πολεοδομικού σχεδιασμού εντός πέντε ετών.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, ζώνες υποδοχής Σ.Δ. καθορίζονται περιοχές που δεν χαρακτηρίζονται από υψηλή πολεοδομική επιβάρυνση, γι’ αυτό και εκ των πραγμάτων φαίνεται να αποκλείονται οι περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης και η περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου. Στις περιοχές αυτές όσοι δικαιούνται μεταφορά Σ.Δ. θα πρέπει να επιλέξουν μεταφορά σε περιφερειακές ζώνες υποδοχής, χωρίς ωστόσο να αποκλείουν οι πληροφορίες να ανοίξουν μελλοντικά παράθυρα με την απόσυρση π.χ. πολεοδομικών τετραγώνων στο κέντρο που θα μπορούν να επιτρέψουν την αύξηση Σ.Δ. και εντός της Αττικής. Ο σχεδιασμός πάντως του υπουργείου είναι να αναβιώσουν ξεχασμένοι οικισμοί σε όλη την Ελλάδα μέσω της μεταφοράς συντελεστή σε ζώνες υποδοχής. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, υπάρχουν σε όλη την επικράτεια χωριά με 50 και 100 κατοίκους, στα οποία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν παραδοσιακοί οικισμοί μέσα σε μικρά οικόπεδα με ενιαία μορφολογικά χαρακτηριστικά και ενεργειακά πρότυπα. «Αν πάρουμε Σ.Δ. από ένα διατηρητέο στην Πλάκα, δεν θα τον πάμε στο Μαρούσι», αναφέρουν με νόημα στο υπουργείο και επισημαίνουν ότι έτσι ενισχύεται το πολιτιστικό στοιχείο της Πλάκας και ενδυναμώνεται ένας εγκαταλειμμένος οικισμός.
Η μέγιστη αρτιότητα των οικοπέδων στις ζώνες συγκέντρωσης Σ.Δ. μελετάται να είναι τα 400 μέτρα και ο μέγιστος συντελεστής στο 0,5. Ως ελάχιστο εμβαδόν για τον καθορισμό της ζώνης υποδοχής ορίζονται στο σχέδιο τα 5.000 στρέμματα, εκτιμάται όμως ότι μπορεί η επιφάνεια να είναι και μικρότερη. Η απόσταση από οικιστικό κέντρο ορίζεται ότι δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 20 χιλιόμετρα. Οι νέοι οικιστικοί πυρήνες προβλέπεται ότι θα μπορούν να εγκαθίσταται σε δημόσιες χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις εφόσον παραχωρούνται από το Δημόσιο εκτάσεις ίσης αξίας από την Τράπεζα Γης ή ακόμη και σε ακίνητα που προέρχονται από αναδασμό. Οι εκτάσεις που παραχωρούνται στο Δημόσιο χαρακτηρίζονται «απολύτου προστασίας», γεγονός που απαγορεύει τη δόμηση.
Στις οικιστικές ζώνες που θα αναπτυχθούν θα μεταφέρεται συντελεστής δόμησης μέσω της Τράπεζας Γης από θεσμοθετημένους κοινόχρηστους χώρους που δεν μπορούν να αποζημιωθούν από τους δήμους ώστε να δοθούν για χρήση, από πρώην στρατόπεδα, δημόσια κτίρια, ακίνητα για τα οποία ισχύουν απαγορεύσεις δόμησης, ακίνητα οικοδομικών συνεταιρισμών που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν γιατί βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων κ.ά. Παράλληλα με την ενεργοποίηση της μεταφοράς Σ.Δ. το υπουργείο Περιβάλλοντος επικαιροποιεί πλήρως και τις χρήσεις γης που θα αποτελέσουν ξεχωριστικό κεφάλαιο της μεταρρύθμισης.
Κύριος στόχος είναι να υπάρξει σαφές πλαίσιο χωρίς παρερμηνείες στη διοίκηση για το τι επιτρέπεται να χτιστεί σε μια περιοχή και τι όχι. Το σχέδιο προβλέπει έλεγχο και περιορισμό της οικιστικής εξάπλωσης. Απώτερος σκοπός του υπουργείου είναι όταν ολοκληρωθούν τα ΓΠΣ που θα καθορίζουν τις χρήσεις γης να καταργηθούν οι παρεκκλίσεις.
Τι αλλάζει στην πολεοδομική νομοθεσία
Σύμφωνα με το σχέδιο του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος κ. Καλαφάτη, η δομή του νέου χωροταξικού και πολεοδομικού συστήματος αλλάζει άρδην. Το εθνικό χωροταξικό, το οποίο θεσμοθετήθηκε από τη Βουλή το 2008, αποσύρεται. Αντικαθίσταται από την Εθνική Στρατηγική για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, η οποία διαμορφώνεται από την κυβέρνηση και ανακοινώνεται εν είδει προγραμματικών δηλώσεων προσδιορίζοντας τις κατευθύνσεις, τα μέτρα και τις δράσεις για την ανάπτυξη και το περιβάλλον.
Η εθνική στρατηγική συντάσσεται από το ΥΠΕΚΑ και υποβάλλεται στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση και ανακοινώνεται στη Βουλή. Με κοινές αποφάσεις του υπουργού ΠΕΚΑ και κατά περίπτωση συναρμόδιων υπουργών εγκρίνονται οι Χωροταξικές Οδηγίες που αντικαθιστούν τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια (τουρισμού, ΑΠΕ κ.ά.). Δίνουν τις κύριες κατευθύνσεις στη χωρική οργάνωση παραγωγικών δραστηριοτήτων, εθνικών πόλων και αξόνων ανάπτυξης, παράκτιων και νησιωτικών περιοχών, των μητροπολιτικών συγκροτημάτων Αθήνας-Θεσσαλονίκης, αλλά και περιοχών ιδιωτικής πολεοδόμησης κ.ά.
Οι χωροταξικές οδηγίες διευκρινίζεται με σαφήνεια ότι εναρμονίζονται με το ισχύον Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής και άλλα γενικά ή ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα και αναθεωρούνται ανά πενταετία εφόσον προκύπτει τεκμηριωμένη ανάγκη όπως, για παράδειγμα, να ενσωματωθούν έργα εθνικής σημασίας τα οποία δεν περιλαμβάνονταν στον αρχικό σχεδιασμό. Είναι δεσμευτικές για το σύνολο των δημοτικών πολεοδομικών σχεδίων (πρώην ΓΠΣ) και προβλέπεται ότι θα ολοκληρώνονται εντός δύο ετών από την έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης για την εκπόνησή τους. Τα περιφερειακά χωροταξικά που εγκρίθηκαν πριν από δέκα χρόνια και τώρα αναθεωρούνται αντικαθίστανται από τις Περιφερειακές Στρατηγικές Βιώσιμης Χωρικής Ανάπτυξης, που μελετάται να περάσουν στην ευθύνη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί καθώς δεν αποκλείεται να τις κρατήσει και το ΥΠΕΚΑ για συνταγματικούς λόγους. Τα 11 περιφερειακά σχέδια αναθεωρήθηκαν πρόσφατα και με το νέο πνεύμα που διαπνέει τη διοίκηση, επομένως δεν αναμένεται να δημιουργηθούν προβλήματα εναρμόνισης με το νέο πλαίσιο χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής.
Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΣΧΟΟΑΠ) μετονομάζονται πλέον σε Δημοτικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΔΗΠΟΣ) τα οποία καλύπτουν την έκταση ενός καλλικρατικού δήμου και μία ή και περισσότερες δημοτικές ενότητες. Αντίστοιχα, η πολεοδομική μελέτη αντικαθίσταται από τη ρυμοτομική μελέτη και την πράξη εφαρμογής.
Προς κατάργηση με τη μορφή που έχει σήμερα βαίνει ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας. Το ρυθμιστικό σχέδιο της Αττικής μετονομάζεται πλέον σε Μητροπολιτικό Χωροταξικό Πλαίσιο Βιώσιμης Ανάπτυξης Αθήνας που αναλαμβάνει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, ενώ το ρυθμιστικό σχέδιο Θεσσαλονίκης θα είναι μέρος του ευρύτερου σχεδιασμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Πηγή: newmoney.gr
