Διακήρυξη κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, ως υποστήριξη στην Ιταλίδα υπουργό Ενσωμάτωσης, Cecile Kyenge, υπέγραψαν οι εκπρόσωποι των 17 κρατών-μελών της ΕΕ που συμμετείχαν στη σύνοδο της Ρώμης. Εκ μέρους της Ελλάδας, τη διακήρυξη, που ονομάστηκε «Διακήρυξη της Ρώμης» υπέγραψε ο υπουργός Εσωτερικών, Γιάννης Μιχελάκης.
Στη διακήρυξη γίνεται αναφορά στα ιδεώδη του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού που θα πρέπει να διαφυλαχθούν. Όπως αναφέρεται «είναι επείγουσα ανάγκη να κάνουμε πραγματικότητα όλες τις υποσχέσεις για Δημοκρατία και όλες τις αξίες του ευρωπαϊκού Ουμανισμού. Είναι σημαντικό να διαφυλάξουμε στη μνήμη τις σφαγές που προκλήθηκαν λόγω ρατσισμού ή ξενοφοβίας και σημειώθηκαν στην Ιστορία και να διατηρήσουμε τη μνήμη αυτή ζωντανή».
«Τώρα περισσότερο από ποτέ, πρέπει να διατηρήσουμε στο ακέραιο τη δυνατότητα να εκφράζουμε τον αποτροπιασμό μας, να καταδικάζουμε και να αντιδρούμε μπροστά στο ρατσισμό και την ξενοφοβία» προστίθεται.
Επίσης, γίνεται μνεία στην Παγκόσμια Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στη Διεθνή Σύμβαση για την Κατάργηση κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων, στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, και σημειώνεται ότι «παρά την πραγματικό πρόοδο που σημειώθηκε στα κείμενα και στην εξέλιξη της Κοινωνίας, πολλοί πολίτες είναι ακόμη θύματα διαφόρων μορφών ρατσισμού, φυλετικών διακρίσεων, ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας που συνδέεται με αυτά τα φαινόμενα».
Στη διακήρυξη αναφέρεται ότι σήμερα ένας στους τέσσερις που προέρχεται από μειονοτική ομάδα έχει έρθει αντιμέτωπος με ρατσιστικό έγκλημα και ότι το 74% όλων των επιθέσεων και απειλών δεν αναφέρονται στην αστυνομία.
Δεδομένου ότι μεταξύ των 480 εκατ. κατοίκων της ΕΕ, τα 20,2 εκατ. προέρχονται από τρίτες χώρες, τονίζεται ότι «εάν ο ρατσισμός, οι φυλετικές διακρίσεις, η ξενοφοβία δεν καταπολεμούνται σθεναρά από όλους και ιδιαίτερα από τις Δημόσιες Αρχές και τους πολιτικούς αρχηγούς σε όλα τα επίπεδα και από οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα, η διάδοσή τους θα ενθαρρύνεται».
Ακόμη, καταδικάζονται «πολιτικά προγράμματα και οργανώσεις που βασίζονται στον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τις θεωρίες περί φυλετικής ανωτερότητας, καθώς και νομοθεσίες και πρακτικές που στηρίζονται σε αυτά τα κίνητρα.
Επαναλαμβάνουμε ότι η απαξίωση ή ο διαχωρισμός ατόμων με βάση την ξένη καταγωγή τους μέσα από πράξεις ή παραλείψεις πολιτών ή δημοσίων αρχών, οργανισμών ή πολιτικών κομμάτων, αποτελεί απτή απόδειξη φυλετικών διακρίσεων και πρέπει ως εκ τούτου να καταδικάζεται».
Θεωρείται «ουσιαστικής σημασίας η πλήρης ενσωμάτωση και εφαρμογή από τα κράτη-μέλη των νομικών κειμένων που αφορούν την αποτελεσματική πρόληψη, καταστολή και εξάλειψη του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων και της ξενοφοβίας».
Με τη διακήρυξη τα κράτη-μέλη τίθενται υπέρ «της ενημέρωσης της κοινωνίας των πολιτών για τη σημασία που έχει η προώθηση της ποικιλομορφίας και η προάσπιση των μειονοτήτων, καθώς και η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού που προκαλούνται και από τις διακρίσεις και τις διαρθρωτικές ανισότητες». Τονίζεται, δε, ότι «η οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα μπορεί να οδηγήσει στην ενίσχυση του λαϊκισμού, του εθνικισμού και του ρατσισμού».
Επίσης, στηρίζεται η παρουσίαση έκθεσης για την εφαρμογή της Απόφασης Πλαίσιο για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του Ποινικού Δικαίου (28 Νοεμβρίου 2008).
Τέλος, υποστηρίζεται η συνέχιση της συζήτησης που ξεκίνησε η ιρλανδική προεδρία (17-18 Ιανουαρίου 2013) για τις πράξεις της ΕΕ στο πεδίο της καταπολέμησης εγκλημάτων μίσους, ρατσισμού, αντισημιτισμού, ξενοφοβίας και ομοφοβίας και τονίζεται ότι «η συζήτηση θα πρέπει να επισημάνει τη σημασία ότι άτομα σε θέσεις ευθύνης οφείλουν να δεσμευθούν περισσότερο, ώστε να προασπίσουν ενεργά τις ευρωπαϊκές αξίες και να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό κλίμα αμοιβαίου σεβασμού και ενσωμάτωσης ατόμων με διαφορετικό θρήσκευμα, εθνοτική καταγωγή ή γενετήσιο προσανατολισμό».
