Στο ερώτημα που απασχολεί διαχρονικά ένα μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αποτελεί αντικείμενο διαλόγου και αντιπαραθέσεων, απάντησε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τράπεζων (ΕΕΤ) και πρόεδρος της Alpha Bank Βασίλης Ράπανος, παραθέτοντας αναλυτικά στοιχεία από πλευράς τραπεζών, αλλά και ευρωπαϊκών οργανισμών.

«Γνωρίζουμε πολύ καλά τα παράπονα πολλών μικρομεσαίων κυρίως, επιχειρήσεων για την απόρριψη από τις τράπεζες των αιτήσεων τους για δανειοδότηση», τόνισε ο Βασίλης Ράπανος, σε παρέμβαση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.

Από μια πρώτη καταγραφή προκύπτει ότι οι βασικοί λόγοι απόρριψης των αιτήσεων είναι οι εξής:

– Χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα: Από την αξιολόγηση του πελάτη, προκύπτει δυσμενής διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας (SMEs Rating) ή / και σε συνδυασμό με ληξιπρόθεσμες στην αποπληρωμή των εν γένει υποχρεώσεων, ή εντοπίστηκαν σημαντικά δυσμενή στοιχεία ή διαπιστώθηκε η ύπαρξη οφειλών (60,5% του συνόλου)

– Μη σκόπιμη επένδυση: Η προτεινόμενη επένδυση δεν κρίνεται σκόπιμη, βάσει της επιχειρηματικής δραστηριότητας του υποψήφιου δανειολήπτη. (16,1%)

– Μη διαφαινόμενη δυνατότητα αποπληρωμής των αιτουμένων: Ο πελάτης παρουσιάζει συνεχόμενες ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις σε συνδυασμό με απουσία άλλων πηγών εισοδήματος (πέραν της επιχειρηματικής δραστηριότητας) ή είναι υπερδανεισμένος, ή ο κύκλος εργασιών του είναι περιορισμένος και απαγορευτικός για χρηματοδότηση ή υπάρχει πληροφόρηση από το Κατάστημα ως προς αντενδείξεις για την επιχείρηση που δεν προκύπτουν με άλλο τρόπο. (14,1%)

– Μη προσφορά των απαιτούμενων εξασφαλίσεων: Ο πελάτης δεν προσφέρει τις απαιτούμενες ενοχικές ή εμπράγματες εξασφαλίσεις. (2%)

– Ανεπαρκής Ίδια Συμμετοχή: Ο πελάτης δεν προσφέρει το απαιτούμενο ύψος της ίδιας συμμετοχής στο επενδυτικό σχήμα. (0,4%)

–  Άλλοι λόγοι απόρριψης: Π.χ. μη επιλεξιμότητα σε εγγυοδοτικά προγράμματα, μη ανταπόκριση σε απαίτηση για διευκρινίσεις / δικαιολογητικά, ύπαρξη αφανών φορέων με αντενδείξεις κ.α.(7%)

Ο καθηγητής Βασίλης Ράπανος, ένα από τα πλέον  έμπειρα διοικητικά στελέχη, τόνισε ότι: «όλες οι τράπεζες επιδιώκουμε να βρούμε αξιόχρεους πελάτες και να διοχετεύσουμε την αυξημένη ρευστότητα που διαθέτουμε αυτή την περίοδο. Δεν μπορούμε όμως να παραβιάσουμε βασικές αρχές υγιούς χρηματοδότησης και τα κριτήρια που επιβάλλουν οι ρυθμιστικές αρχές και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».

«Τα κριτήρια αυτά δεν μας επιτρέπουν να δανειοδοτούμε επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν οικονομικά στοιχεία, βαρύνονται με μη εξυπηρετούμενο δάνειο, δεν διαθέτουν φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα, έχουν αρνητικά ή ανεπαρκή κεφάλαια και παρουσιάζουν υπερβολική δανειακή επιβάρυνση Όλα αυτά συνδέονται και με το πολύ μικρό μέγεθος της συντριπτικής πλειοψηφίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας μας», πρόσθεσε

Ο κ. Ράπανος αναφέρθηκε και σε στοιχεία των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, συγκριτικά με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ.

Ο δείκτης «κύκλος εργασιών ανά απασχολούμενο» στις πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν έως 9 υπαλλήλους αλλά και στο σύνολο της οικονομίας, είναι ο τρίτος μικρότερος στην ΕΕ.

Η Ελλάδα είναι σε καλύτερη θέση μόνο από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Πιο συγκεκριμένα ο κύκλος εργασιών για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις ανέρχεται στο ποσό των 56,2 χιλιάδων ευρώ ετησίως όταν στην Ιρλανδία είναι 312.000, στην Ισπανία είναι 90.000, στην Ιταλία 105.000 και την Κύπρο 84.500 ευρώ.

Επίσης, η παραγωγικότητα της εργασίας στις μικρές επιχειρήσεις είναι σχεδόν η μικρότερη στην Ευρώπη, πίσω και από χώρες όπως Ρουμανία, Ουγγαρία, Πολωνία, και Λιθουανία. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτοαπασχολουμένων είναι το υψηλότερο στην ΕΕ και ως ποσοστά στην συνολική απασχόληση αποτελούν το 24% των ανδρών και το 16,4% των γυναικών και οι μονάδες αυτές δεν έχουν κανένα υπάλληλο

Με βάση στοιχεία του ΟΟΣΑ, το μερίδιο δανείων (υπόλοιπο το 2018) στο σύνολο των επιχειρηματικών δανείων ήταν στην Ελλάδα 53,8%, ποσοστό υψηλότερο από ότι σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Ιρλανδία κ.λπ.

«Παρά τα δυσμενή αυτά στοιχεία για το μέγεθος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διευρυνθεί η χρηματοδοτική βάση. Η προσπάθεια, ωστόσο, πρέπει να είναι κοινή. Η Πολιτεία να συνεχίσει τις διαρθρωτικές της παρεμβάσεις, ώστε να διαμορφωθεί ένα κλίμα μόνιμης και υψηλής ανάπτυξης. Οι επιχειρήσεις να βελτιώσουν την οικονομική τους εικόνα και τα οικονομικά τους στοιχεία, ώστε να ανταποκρίνονται σε ελάχιστα πιστοδοτικά κριτήρια. Για να γίνει αυτό είναι απαραίτητο να κατανοήσουν ότι πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να αυξήσουν το μέγεθος τους αξιοποιώντας και τα κίνητρα, φορολογικά και άλλα, για συγχωνεύσεις, εξαγορές και συνεργασίες», είπε ο καθηγητής Β. Ράπανος.

Ένα σημαντικό στοιχείο για τη μεγέθυνση τους είναι να προχωρήσουν σε επενδύσεις βελτίωσης του παραγωγικού τους δυναμικού και εκσυγχρονισμού των υποδομών τους. Και στην κατεύθυνση μπορούν να αξιοποιήσουν τα κίνητρα που τους παρέχει και το Ταμείο Ανάκαμψης, με βάση τα οποία μια επένδυση μπορεί να χρηματοδοτηθεί, αν η επιχείρηση καταβάλει το 20% της επένδυσης ως ίδια συμμετοχή, από το Ταμείο λιγότερο από 50% και το υπόλοιπο από τις τράπεζες.

Συνολικές χρηματοδοτήσεις

Εάν ληφθούν υπόψη όλες οι χρηματοδοτήσεις, που αφορούν ναυτιλιακά, κοινοπρακτικά, ομολογιακά δάνεια στο σύνολο της οικονομίας, δηλαδή όχι μόνο τα δάνεια που δόθηκαν στις μικρές επιχειρήσεις, το συνολικό ποσό χορηγήσεων ανήλθε στα 11,2 δις ευρώ το οκτάμηνο.

Πιο αναλυτικά, το σύνολο των χρηματοδοτήσεων της ελληνικής οικονομίας για το πρώτο οκτάμηνο του 2021 ανήλθε σε χρηματοδοτήσεις από ίδια κεφάλαια 8,8 εκατ. ευρώ.

Εάν προστεθούν και οι χορηγήσεις από άλλα χρηματοδοτικά μέσα, περιλαμβανομένων και των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΑΤ, τότε οι συνολικές χρηματοδοτήσεις της περιόδου ανέρχονται σε 11, 2 δισ. ευρώ.