Έγγραφη απάντηση στην βουλή έδωσε το Υπ.Οικονομίας και ανάπτυξης μετ΄από επίκαιρη ερώτηση βουλευτή σχετικά με τα μέτρα στήριξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους εργαζομένους καθώς και τα μέτρα που έχουν ληφθεί και που έχουν προγραμματιστεί για την στήριξη των επιχειρήσεων ώστε να συνεχίσουν τη λειτουργία τους και να διατηρήσουν τους εργαζόμενούς τους
Αναλυτικά:
Όσον αφορά το ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 και τις αρμοδιότητες της Ειδικής Υπηρεσίας, στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και η στροφή σε ένα νέο βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο, που αξιοποιεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, αποτελεί βασική στρατηγική κατεύθυνση.
Στο επίκεντρο της προσπάθειας βρίσκεται το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) με βασικό προσανατολισμό την εστίαση σε παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία και με δυναμική διασφάλισης βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, υφιστάμενων και νέων.
Το ΕΠΑνΕΚ καλύπτει γεωγραφικά και τις 13 Περιφέρειες της Χώρας με πόρους συνολικού ύψους δημόσιας δαπάνης 4,67 δισ. €, οι οποίοι κατευθύνονται προς ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων: άμεση ενίσχυση επιχειρήσεων (επιδότηση ή εξειδικευμένα προϊόντα των δημιουργούμενων Μέσων Χρηματοοικονομικής Τεχνικής), δημιουργία υποδομών κα» εργαλείων υποστήριξης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των επιχειρήσεων, παρεμβάσεις για το ανθρώπινο δυναμικό.
Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», από το ξεκίνημα της ενεργοποίησής του μέχρι την 1η/8/2017 έχουν προκηρυχθεί 67 έργα συνολικού ύψους δημόσιας δαπάνης 2,082 δισ. €, με το περίπου 75% αυτής να αντιστοιχεί σε προσκλήσεις που αφοροούν στην ενίσχυση της Έρευνας και Τεχνολογίας, της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, στη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδοτικά μέσα και στη σύνδεση δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας ρε τ,ς ανάγκες των επιχειρήσεων.
Η ενεργοποίηση του προγράμματος ξεκίνησε με την έκδοση τεσσάρων προσκλήσεων ενίσχυσης μικρομεσαίων επιχειρήσειων (ΜΜΕ) συνολικού αρχικού προϋπολογισμού 322 εκ. (ο οποίος σύμφωνα με την ανακοίνωση του αναπληρωτή υπουργού Χαρίτση στις 6/4, αυξήθηκε κατά περίπου 50% προκείμενου να ενταχθούν περισσότερες προτάσεις), με εξαιρετικά υψηλή συμμέτοχη υποψήφιων (συνολικά 33.947 προτάσεις), που αφορούν τόσο στη συνδρομή υφιστάμενων επιχειρήσεων ώστε να εκσυγχρονίζονται ή αναβαθμίζουν τις ικανότητες τους στις νέες αγορές, όσο και στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και την υποστήριξη της αυτοαπασχόλησης και της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Πρόκειται για τις προσκλήσεις:
1. Αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στις νέες αγορές,
2. Ενίσχυση Τουριστικών ΜΜΕ για τον εκσυγχρονισμό τους για την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών,
3. Ενίσχυση αυτοαπασχόλησης Πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
4. Νεοφυής Επιχειρηματικότητα.
Από τις παραπάνω δημοσιευμένες δράσεις και λαμβάνοντας υπόψη τους αυξημένους προϋπολογισμούς, αναμένεται να ενταχθούν περισσότερες από 4.000 υφιστάμενες επιχειρήσεις και 3.300 νέες ή υπό σύσταση, ενώ οι υπαγόμενες επενδύσεις (ιδιωτικοί και δημόσιοι πόροι που θα ενεργοποιηθούν) αναμένεται να ανέλθουν σε 900 εκ. €.
Στις δράσεις 1 και 2 η πρόσληψη ή/και διατήρηση προσωπικού αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη και λειτουργεί ως σημαντικό κίνητρο διότι εξασφαλίζει στην επιχείρηση 50% ενίσχυση έναντι 40%. Το μισθολογικό κόστος εργαζομένων (υφιστάμενο ή/και νέο προσωπικό) με την υποστήριξη από το ΕΚΤ (χρήση ρήτρας ευελιξίας, άρθρο 98 ΚΑΝ EE 1303/2014 και άρθρο 2 παρ. 3 της ΥΑΕΚΕΔ) δύναται να ανέρχεται μέχρι 24.000€, 12.000 € ανά ΕΜΕ (υφιστάμενη ή/και νέα) και μέχρι δύο ΕΜΕ
Στις δράσεις 3 και 4 πέρα από το ότι δημιουργείται θέση/θέσεις εργασίας για τον/τους επιχειρηματίες / επιστήμονες, αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη τόσο οι ασφαλιστικές εισφορές δικαιούχου (επιχειρηματία/εταίρων) όσο και το μισθολογικό κόστος για νέα/ες θέση/εις (ΝΘ£) έως και 24.000€ ανά σχέδιο νεοφυούς επιχειρηματικότητας και έως 12.000 € ανά σχέδιο πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ήδη για τις δράσεις ενίσχυσης αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων, νεοφυούς επιχειρηματικότητας και την δράση Αναβάθμισης μικρών-πολυ μικρών επιχειρήσεων δημοσιεύτηκαν οι προσωρινοί κατάλογοι δυνητικών δικαιούχων, ενώ έγιναν και οι πρώτες εντάξεις έργων στη δράση ενίσχυσης αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων (1.372 σχέδια) και έπεται άμεσα η ένταξη ακόμη 578 σχεδίων.
Επίσης εχει προκηρυχθεί ο Β Κύκλος υποστήριξης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,—ανέργων, Μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων για την την έναρξη/υποστήριξη της άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας συναφούς με την ειδικότητά τους σε αυτοτελή επαγγελματικό χώρο. Η δράση του Β κύκλου χρηματοδοτείται με συνολικό ποσό 80 εκατ. ευρώ (Δημόσια Δαπάνη) και κατανέμεται ανά ομάδα Περιφερειών και ανά κατηγορία Δικαιούχων Α) Νέες Επιχειρήσεις (60%) και Β) Υφιστάμενες Επιχειρήσεις (40%).
Σημειώνεται δε ότι η δράση ενίσχυσης αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων, συνεισφέρει κατ εξοχήν στην καταπολέμηση του brain drain καθώς δίνει τη δυνατότητα σε πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που είναι άνεργοι να ξεκινήσουν την συναφή με το πτυχίο τους επαγγελματική δραστηριότητα ενώ ενισχύει και υφιστάμενους επαγγελματίες με χαμηλό εισόδημα για να υποστηρίξουν και να οργανώσουν πιο αποτελεσματικά τη δραστηριότητά τους, καθώς και συμπράξεις των δύο προαναφερόμενων κατηγοριών.
Επίσης, στο πλαίσιο πάντα του ΕΠΑΝΕΚ, σημαντικό ποσοστό της διατεθείσας δημόσιας δαπάνης μέχρι σήμερα αφορά στην ενίσχυση της διασύνδεσης της Καινοτομίας με το επιχειρηματικό περιβάλλον, μέσω στοχευμένων προσκλήσεων. Σε αυτές, στις δαπάνες προσωπικού περιλαμβάνονται αμοιβές για το προσωπικό (ερευνητές και τεχνικοί) που απασχολούνται στο πλαίσιο της υλοποίησης του έργου.
Πρόκειται για δαπάνες που αφορούν
α) στο τακτικό προσωπικό του δικαιούχου που απασχολείται στο έργο και συνδέεται με τον δικαιούχο με σχέση εξαρτημένης εργασίας (μόνιμο, σύμβαση εργασίας πλήρους ή μερικής απασχόλησης αορίστου χρόνου) και
β) σε τυχόν έκτακτο προσωπικό που απαιτείται για την υλοποίηση του έργου και απασχολείται είτε με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου (πλήρους ή μερικής απασχόλησης) είτε με σύμβαση μίσθωσης έργου.
Δαπάνες για υποτροφίες είναι επιλέξιμες σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της παραγράφου 4 του άρθρου 12 της υπ αριθ. 110427/ΕΥΘΥ1020/20.10.2016 Απόφασης (ΥΑΕΚΕΔ). Σημειώνεται ότι το μέγιστο επιχορηγούμενο μικτό κόστος ανά ανθρωπομήνα ανέρχεται στο ποσό των 3.000 €.
Πρόκειται για τις Δράσεις:
• «ΕΡΕΥΝΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» συνολικής Δημόσιας Δαπάνης 280 εκ. – με 126 εκ. € στον Α’ Κύκλο. Η δράση αυτή στοχεύει στη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές, με σκοπό τη μετάβαση στην ποιοτική καινοτόμα επιχειρηματικότητα και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Οι υποβολές ολοκληρώθηκαν 15.6.2017 Υποβλήθηκαν 2.426 προτάσεις ερευνητικών και καινοτομικών έργων, με συνολικό προϋπολογισμό 1,640 δις € στις οποίες συμμετείχαν Επιχειρήσεις κάθε μεγέθους, ΑΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα καθώς και άλλοι φορείς. Η διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων θα ξεκινήσει στο αμέσως επόμενο διάστημα.
• 3 Ειδικές Δράσεις για υποστήριξη έργων ΕΤΑΚ μέσω συμπράξεων ερευνητικών φορέων και δυναμικών εγχώριων επιχειρήσεων στους τομείς Βιομηχανικών Υλικών, Υδατοκαλλιεργειών και Πολιτισμού και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με συνολική Δημόσια Δαπάνη 24,25 εκ €. (σε διαδικασία υποβολής).
• Διμερείς Συνεργασίες στην έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη με διάφορες χώρες (π.χ. Ρωσία, Γερμανία, Ισραήλ) 15,5 εκ € ΔΔ, οι οποίες στοχεύουν στην I ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων από επιχειρήσεις με σημαντικές προοπτικές διείσδυσης σε ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές (βρίσκονται σε διαδικασία αξιολόγηση)
• Ενίσχυση Ερευνητικών Υποδομών Εθνικής Εμβέλειας π/υ 73 εκ. € ΔΔ
• Δράση Στρατηγικής Ανάπτυξης Ερευνητικών Φορέων (ΚΡΗΠΙΣII) π/υ 31 9 εκ € ΔΔ
• Ευρωπαϊκή Ε&Τ Συνεργασία – Πράξη Επιχορήγησης Ελληνικών φορέων που συμμετέχουν επιτυχώς στις Κοινές Προκηρύξεις Υποβολής Προτάσεων των Ευρωπαϊκών Δικτύων ERANET/ΕΣΠΑ» – 1η προκήρυξη, με Δημόσια Δαπάνη (ΔΔ) 4,5 εκ. €, σε διαδικασία αξιολόγησης
Όσον αφορά στον προγραμματισμό για το επόμενο διάστημα, στο πλαίσιο του ΕΠΑνΕΚ, κατά το τρέχον έτος 2017, σχεδιάζεται να προκηρυχθεί σταδιακά μια σειρά στοχευμένων δράσεων συνολικού προϋπολογισμού 700 εκ.€ που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης και αναμένεται να συμβάλλουν, τόσο στη μείωση της ανεργίας όσο και στη διασφάλιση αξιοπρεπών αμοιβών για όσους προσληφθούν στο πλαίσιο υλοποίησης της δράσης.
Εντός του 2017, έχουν προγραμματιστεί:
— Ο Β’ κύκλος του Προγράμματος Αναβάθμισης ΜΜΕ νια την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στις νέες αγορές με ενδεικτική συνολική Δημόσια Δαπάνη 150 εκ. €.
— το πρόγραμμα ενίσχυσης της ίδρυσης και λειτουργίας μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων με συνολική Δημόσια Δαπάνη 120 εκ. €.
— το πρόγραμμα Εξωστρέφεια Διεθνοποίηση ΜΜΕ. με συνολική Δημόσια Δαπάνη 50 εκ. €.
— το πρόγραμμα Ενίσχυσης της Περιβαλλοντικά Βιομηχανίας, με συνολική Δημόσια Δαπάνη 15 εκ. € που αφορά στην επιχειρηματική αξιοποίηση υγρών, στερεών και αερίων αποβλήτων και απορριμμάτων για την παραγωγή και διάθεση πρώτων υλών και προϊόντων/υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας.
και αφορούν κατά κύριο λόγο σε παρεμβάσεις για την ενίσχυση της Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΤΑΚ) ή/και της Επιχειρηματικότητας
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΕΠΑνΕΚ, εντός του τρέχοντος έτους, θα προκηρυχθούν σταδιακά νέες δράσεις ΕΤΑΚ συνολικού προϋπολογισμού 225 εκ. €., μεταξύ αυτών και προκηρύξεις που απευθύνονται και σε επιχειρήσεις όπως:
• Ενίσχυση Νεοφυών Επιχειρήσεων για την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και καινοτομικών ιδεών (Τεχνοβλαστοί Start-up, Spin-off / Spin-out)» προϋπολογισμού 35 εκ. € Δ.Δ.
• Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence for SMEs και αφορά στη χρηματοδότηση προτάσεων που πέρασαν το κατώφλι βαθμολογίας του SME 4 instrument της Ε.Ε. (Horizon 2020), δηλαδή έλαβαν τη «Σφραγίδα Αριστείας» (seal of excellence) ως ιδιαίτερα καινοτόμες αλλά δε χρηματοδοτήθηκαν λόγω έλλειψης διαθέσιμου προϋπολογισμού. Προϋπολογισμός δράσης 50 εκ € ΔΔ.
• Καινοτομικές συνεργατικές συστάδες επιχειρήσεων (Innovation Clusters) στους τομείς της Στρατηγικής Έρευνας και Τεχνολογίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση (Research and innovation Strategies for Smart Specialisation – RIS3) η οποία αφορά σε μια ολοκληρωμένη ατζέντα οικονομικού μετασχηματισμού, προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, επικεντρωμένη σε εθνικές/περιφερειακές προτεραιότητες – κλειδιά, προκλήσεις και ανάγκες για μια ανάπτυξη βασισμένη στη γνώση, προϋπολογισμού 24 εκ. €
• Νέες Διμερείς Ερευνητικές & Τεχνολογικές Συνεργασίες & ERANETs
Επιπρόσθετα, στο ΕΠΑνΕΚ προβλέπεται η αξιοποίηση των Μέσων Χρηματο-οικονομικής Τεχνικής για τη διοχέτευση στην αγορά της απαραίτητης ρευστότητας και τη στήριξη του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, όπως π.χ. δάνεια, εγγυήσεις, μικροπιστώσεις και επιχειρηματικά κεφάλαια, για την κάλυψη ενός ευρέως φάσματος επιχειρηματικών αναγκών, τόσο για υφιστάμενες όσο και για νέες επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο αυτό συστάθηκαν δύο νέα Ταμεία Χαρτοφυλακίου, με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων και των εν δυνάμει επιχειρηματιών σε χρηματοδότηση, συμβάλλοντας παράλληλα στη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης αλλά και στη δημιουργία νέων θέσεων.
Συμπερασματικά, με την ενεργοποίηση όλων των ανωτέρω δράσεων άμεσης ενίσχυσης επιχειρήσεων και επιχειρηματικότητας αλλά και ευρύτερα υποστήριξης του παραγωγικού περιβάλλοντος που υλοποιούνται ήδη, αλλά και όσες σχεδιάζεται άμεσα να προκηρυχθούν, στηρίζεται η δημιουργία και υποστήριξη ποιοτικών θέσεων εργασίας, η τεχνολογική ανάπτυξη, η καινοτόμος επιχειρηματικότητα και η παραγωγή και δημιουργία διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών.