Ένα νέο εμβόλιο κατά των καρκινογόνων ιών των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) προορίζεται να συμβάλει στην αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού κατά του HPV, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι επιστήμονες του Γερμανικού Κέντρου Ερευνών για τον Καρκίνο (DKFZ) ανέπτυξαν ένα διαφορετικό εμβολιο για το σκοπό αυτό.
Το εμβόλιο είναι φθηνό και προστατεύει τα ποντίκια από όλους σχεδόν τους τύπους HPV που προκαλούν καρκίνο.
Εκτός από την πρόληψη νέων λοιμώξεων, το εμβόλιο προκαλεί επίσης κυτταρικές ανοσολογικές αποκρίσεις κατά των μολυσμένων από τον HPV κυττάρων και μπορεί επομένως να έχει και θεραπευτική δράση κατά των ήδη υπαρχουσών λοιμώξεων.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας που προκαλείται από ορισμένους τύπους του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι ο τέταρτος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως.
Η πλειονότητα των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, ιδίως στη Νοτιοανατολική Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Οι καρκινογόνοι λεγόμενοι HPV κινδύνου μεταδίδονται κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή. Οι μολύνσεις είναι πολύ συχνές.
Θεωρείται ότι έως και το 80% του πληθυσμού θα έρθει σε επαφή με αυτούς τους ιούς κατά τη διάρκεια της ζωής του. Εκτός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, οι λοιμώξεις με HPV υψηλού κινδύνου σχετίζονται επίσης με καρκίνο του στόματος, καρκίνο του πρωκτού και άλλους καρκίνους των αναπαραγωγικών οργάνων.
Τα εμβόλια που διατίθενται σήμερα κατά των καρκινογόνων HPV είναι αποτελεσματικά, αλλά έχουν περιορισμούς. Είναι ευαίσθητα στη θερμοκρασία και, ως εκ τούτου, απαιτούν συνεχή μεταφορά σε ψυγείο, γεγονός που αποτελεί λογιστικό πρόβλημα σε ορισμένες χώρες.
Η παραγωγή τους είναι πολύπλοκη και δαπανηρή. Επιπλέον, είναι αποτελεσματικά μόνο έναντι ορισμένων από τους καρκινογόνους τύπους HPV. Πάνω απ’ όλα, όμως, τα καθιερωμένα εμβόλια HPV δεν παρουσιάζουν θεραπευτικά αποτελέσματα στις υπάρχουσες λοιμώξεις.
Κατά την ανάπτυξη του νέου εμβολίου HPV, ο Martin Müller και οι συνεργάτες του στο DKFZ υιοθέτησαν μια συστηματική προσέγγιση για την επίλυση όλων αυτών των προβλημάτων.
Βάση γι’ αυτό αποτέλεσε το «προηγούμενο μοντέλο» PANHPVAX, το οποίο αναπτύχθηκε επίσης στο εργαστήριο του Müller: αυτό το καθαρά προληπτικό εμβόλιο έχει ήδη αποδειχθεί ασφαλές σε κλινικές δοκιμές φάσης Ι και προκαλεί προστατευτικά αντισώματα έναντι όλων των καρκινογόνων HPV καθώς και έναντι ορισμένων δερματικών θηλωματοϊών.
Για την ανάπτυξη του PANHPVAX, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μικρά τμήματα της πρωτεΐνης L2 από οκτώ διαφορετικούς τύπους HPV.
Αυτά τα θραύσματα διαφέρουν ελάχιστα μεταξύ των διαφορετικών τύπων HPV και επομένως μπορούν να προκαλέσουν μια πολύ ευρεία ανοσολογική απόκριση. Για να καταστούν αυτά τα πρωτεϊνικά αποσπάσματα ανοσογόνα, εισήχθησαν σε μια κατάλληλη πρωτεΐνη ικριώματος που προέρχεται από έναν θερμόφιλο μικροοργανισμό (Pyrococcus furiosus).
Σε προκλινικές μελέτες, το νέο εμβόλιο cPANHPVAX μπόρεσε να προκαλέσει εξουδετερωτικά αντισώματα κατά όλων των καρκινογόνων HPV σε ποντίκια και ταυτόχρονα να ενεργοποιήσει κυτταροτοξικά Τ κύτταρα κατά της πρωτεΐνης Ε7 του HPV16.
Τα θετικά αυτά αποτελέσματα ενθάρρυναν τους ερευνητές να παράγουν πλέον το cPANHPVAX υπό συνθήκες που συμμορφώνονται με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ορθής Παρασκευαστικής Πρακτικής (GMP) για τα φαρμακευτικά προϊόντα, προκειμένου να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν το εμβόλιο σε κλινικές δοκιμές.