Σε αλλαγή του προσώπου του Εθνικού Συστήματος Υγείας προχωρά το Υπουργείο Υγείας, μετατρέποντάς το σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ). Τις νέες ρυθμίσεις προανήγγειλε ο Υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, μιλώντας την προηγούμενη εβδομάδα στην παρουσίαση του βιβλίου του Καθηγητή Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας, Νίκου Πολύζου.
Η επανασχεδίαση του ΕΣΥ έχει ως βασικό σκοπό να λειτουργεί ως ανεξάρτητος δημόσιος Οργανισμός. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ο Οργανισμός που θα δημιουργηθεί θα ελέγχει από τις δαπάνες μέχρι τον αριθμό του προσωπικού και θα έχει την ευθύνη των παρεχόμενων υπηρεσιών. Την ίδια στιγμή, ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) θα είναι ο φορέας που θα πληρώνει για τις νοσηλείες των ασφαλισμένων.
Με αυτό τον τρόπο, το ΕΣΥ αποκτά διοικητική αυτονομία από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου υγείας. Το ελληνικό σύστημα υγείας, σε αντίθεση με πολλά ευρωπαϊκά, δεν διαθέτει ούτε κεντρική διοίκηση, ούτε διοικητικά στελέχη επιλεγμένα με αδιάβλητες διαδικασίες. Το ΕΣΥ διοικείται κεντρικά σε πολύ μεγάλο βαθμό από υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και από τα επιτελεία των υπουργών που εναλλάσσονται.
Ειδικότερα, το Υπουργείο Υγείας είναι αυτό που βάζει τις προτεραιότητες και καθορίζει το ύψος της χρηματοδότησης για τις προτεινόμενες δράσεις. Κατανέμει τους σχετικούς πόρους, εισηγείται τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο και αναλαμβάνει την εφαρμογή των νόμων και των μεταρρυθμίσεων. Έχει, επίσης, την ευθύνη για τους επαγγελματίες υγείας και συντονίζει το σύστημα προσλήψεων νέου υγειονομικού προσωπικού.
Παρόλο που οι Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) είχαν αρχικά σχεδιαστεί για να διαθέτουν κάποιες διοικητικές αρμοδιότητες, «τελικά η συνεισφορά τους σε αυτό το πεδίο είναι περιορισμένη», σημειώνει η διαΝΕΟσις στην τελευταία της πρόταση για τη διακυβέρνηση του ΕΣΥ. Το κείμενο πολιτικής που δημοσίευσε η διαΝΕΟσις τον περασμένο Νοέμβριο, αναφέρεται στην ανάγκη επανίδρυσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ).
Ο σχετικός σχεδιασμός από το Υπουργείο Υγείας βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, επομένως οι αλλαγές δεν αναμένονται άμεσα. Ωστόσο, πρόκειται για κάτι που «δουλεύει» η ηγεσία της Αριστοτέλους και συγκεκριμένα ο κ. Θεμιστοκλέους.
Στον νέο Οργανισμό, θα μετακινηθούν πιθανόν υπάρχοντα τμήματα του υπουργείου Υγείας, τα οποία και θα αναλάβουν να υλοποιούν όλα τα διαχειριστικά ζητήματα, όπως είναι για παράδειγμα οι προσλήψεις επικουρικού προσωπικού. Δεν είναι γνωστό εάν και κατά πόσο θα επηρεαστούν οι εργασιακές σχέσεις, κάτι που θα φανεί με την προώθηση των αλλαγών. Επιπλέον, η μεταρρύθμιση δεν επηρεάζει τους ασθενείς οι οποίοι θα ωφεληθούν, εάν και εφόσον επιτευχθεί ο σκοπός για παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών υγείας.
Ανάμεσα, πάντως, στις αλλαγές που έχει προτείνει η διαΝΕΟσις για την Διακυβέρνηση του ΕΣΥ, είναι το μοντέλο «Hub-and-Spoke» (Κόμβου και Ακτίνας) για την οργάνωση της νοσοκομειακής φροντίδας. Το μοντέλο αυτό προβλέπει τον προσδιορισμό ενός νοσοκομείου-κόμβου το οποίο παρέχει τις πιο εντατικές ιατρικές υπηρεσίες, έχει την υψηλότερη επένδυση πόρων και τη μεγαλύτερη συγκέντρωση της πιο προηγμένης ιατρικής τεχνολογίας. Γύρω από το νοσοκομείο-κόμβο υπάρχουν δορυφορικά νοσοκομεία-ακτίνες που προσφέρουν πιο περιορισμένες υπηρεσίες που διανέμονται σε όλο το δίκτυο φροντίδας (σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο), ανάλογα με το μέγεθός τους και το εύρος των τμημάτων που διαθέτουν.
Το παραπάνω «μοντέλο», εφόσον υιοθετηθεί, θα αλλάξει τη δομή με την οποία λειτουργούν τα νοσοκομεία, η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό ίδια με αυτή που ίσχυε από το 1980. «Έκτοτε οι ανάγκες για υπηρεσίες στη χώρα έχουν αλλάξει, ενώ έχουν επίσης αναδειχθεί καλύτερα μοντέλα διοίκησης συστημάτων υγείας. Η ανεπάρκεια αυτής της οργανωτικής δομής του ΕΣΥ φαίνεται και εκ του αποτελέσματος.
Το προσωπικό, οι κλίνες, οι κλινικές και τα εργαστήρια είναι άνισα κατανεμημένα με αποτέλεσμα η κατανομή τους στη χώρα να μην ακολουθεί τη δημογραφία και τις ανάγκες υγείας του τοπικού πληθυσμού. Συχνά λείπει από τα νοσοκομεία απαραίτητος τεχνολογικός εξοπλισμός, είτε για τη διάγνωση/επέμβαση είτε για την καταγραφή και την καταχώριση δεδομένων -εκεί δε που υπάρχει πολλές φορές υπο-χρησιμοποιείται. Τα τμήματα επειγόντων περιστατικών και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων πολύ συχνά εξυπηρετούν περιστατικά, τα οποία θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, εκτός νοσοκομείων», ανέφεραν οι συγγραφείς του κειμένου πολιτικής.
