Αυστηρά και πολύ συγκεκριμένα είναι τα κριτήρια εισαγωγής ασθενών σε ΜΕΘ, σύμφωνα με κείμενο που συνέταξε η Επιτροπή ΜΕΘ και υπέγραψε ομοφώνως το 2020 η Ολομέλεια του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ).
Με αφορμή τη δημόσια καταγγελία του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννη Καλλιάνου, αναφορικά με τον τραγικό θάνατο του πατέρα του στο Νοσοκομείο “Αττικόν”, εντατικολόγοι μιλούν για τα κριτήρια εισαγωγής ασθενών σε ΜΕΘ.
Να σημειωθεί, πως οι δύο γιοί του εκλιπόντος Δημήτρη Καλλιάνου -ο ένας εκ των οποίων μάλιστα είναι γιατρός καρδιολόγος στην Κύπρο- ζητούσαν επίμονα από τους θεράποντες γιατρούς του πατέρα τους στο Νοσοκομείου “Αττικόν” να φροντίσουν την εισαγωγή του σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ή Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), με τους γιατρούς να τους απαντούν πως ο ασθενής δεν πληρούσε τα κριτήρια για παροχή εντατικής φροντίδας.
Ο Δημήτρης Καλλιάνος, ο οποίος έπασχε από βαρύτατο πρόβλημα υγείας παρουσίασε ραγδαία επιδείνωση και τελικά εισήχθη σε ΜΕΘ, ενώ κατέληξε ένα 24ωρο αργότερα, το πρωί της Πέμπτης 25/04/2024, αφήνοντας απαρηγόρητη την οικογένειά του.
Ο Διοικητής του Νοσοκομείου «Αττικόν» διέταξε τη διενέργεια ΕΔΕ, ενώ ο Γιάννης Καλλιάνος προσέφυγε στη Δικαιοσύνη.
Υπάρχουν ελάχιστες ΜΑΦ σε όλη την Ελλάδα
Να σημειωθεί ότι ζήτημα επάρκειας κλινών ΜΕΘ δεν υπάρχει αυτήν την εποχή στη χώρα μας, ενώ από την άλλη, οι κλίνες σε Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) είναι ελάχιστες στην Ελλάδα.
Είναι χαρακτηριστικό, πως με τις δωρεές που έγιναν από ιδιώτες (€16,5 εκατομ. από το ΙΣΝ) δημιουργήθηκαν μόλις 19 νέες κλίνες ΜΑΦ σε 15 νοσοκομεία ανά την Ελλάδα, ενώ μεγάλα νοσοκομεία όπως ο “Ευαγγελισμός”, το “Σωτηρία” και το “Αττικόν” δεν διαθέτουν καμία κλίνη ΜΑΦ, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να εξυπηρετήσει τα ηπιότερα περιστατικά που χρήζουν εντατικής παρακολούθησης.
“ΜΑΦ έχουμε ελάχιστα κρεβάτια σε όλη τη χώρα. Αλλά, όμως, πραγματικά πάρα πολύ λίγα. Στο “Σωτηρία” για παράδειγμα δεν υπάρχουν καθόλου ΜΑΦ”, σχολιάζει μιλώντας στο iatropedia.gr, η Αντωνία Κουτσούκου, Καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ και Διευθύντρια της Πανεπιστημιακής ΜΕΘ του Νοσοκομείου “Σωτηρία”.
Τα κριτήρια εισαγωγής σε ΜΕΘ
Το κείμενο “Προτεραιότητες Εισαγωγής και Κριτήρια Εξόδου των Ασθενών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας Ενηλίκων” καταρτίστηκε από την Επιτροπή Εντατικής Θεραπείας και επικυρώθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) στις 22.04.2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού.
Αποτελεί το απόσταγμα των διεθνών κανόνων και της εμπειρίας των ίδιων των εντατικολόγων που το συνέταξαν.
Οι κανόνες αυτοί, αν και παραδόθηκαν τον Μάιο του 2020 στην τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, δεν έγιναν ποτέ υπουργική απόφαση και νόμος του κράτους.
Οι εντατικολόγοι, ωστόσο, στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) όλης της χώρας, τηρούν τους κανόνες αυτούς έως σήμερα.
“Οι απόψεις αυτές είχαν υιοθετηθεί από την Επιτροπή Εντατικής Θεραπείας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας, ενώ υπάρχουν και διεθνείς οδηγίες για το ποιος προηγείται στη ΜΕΘ, τις οποίες έχει αποδεχθεί και το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας”, υποστηρίζει η Καθηγήτρια κ. Κουτσούκου και προσθέτει:
“Δηλαδή, έχουμε πολύ συγκεκριμένα κριτήρια για το ποιες είναι οι προτεραιότητες για τη φροντίδα του βαρέως πάσχοντα”.
Πρώτη βασική αρχή, σύμφωνα με το κείμενο και τις διεθνείς οδηγίες, είναι ο άρρωστος να εισάγεται σε ΜΕΘ όταν χρειάζεται εντατική παρακολούθηση ή υποστήριξη των ζωτικών του λειτουργιών.
Η Καθηγήτρια εξηγεί: “Εννοούμε να έχει αναπνευστική ανεπάρκεια και να πρέπει να διασωληνωθεί, να έχει αιμοδυναμική αστάθεια και πρέπει να πάρει φάρμακα και οποιαδήποτε άλλα μέτρα για να βελτιωθεί η πίεση του. Εννοούμε, επίσης, αν έχει νεφρική ανεπάρκεια και πρέπει να μπει σε συνεχή αιμοδιαδιήθηση, όλα αυτά. Αν υπάρχει κάποια ανεπάρκεια οργάνου αυτό μπορούμε να το υποστηρίξουμε μόνο σε χώρο ειδικό, που έχει την ανάλογη τεχνολογία και τεχνογνωσία και επιστημονισμό”, σημειώνει η κα. Κουτσούκου.
Ωστόσο, η ίδια επισημαίνει πως δεν ισχύει η άποψη που διατυπώθηκε, ακόμη και από τα πλέον επίσημα χείλη, ότι κάποιος ασθενής πρέπει να είναι διασωλημένος για να εισαχθεί σε ΜΕΘ.
“Αυτό δεν ισχύει. Ένα ασθενής, φυσικά μπορεί να εισαχθεί μόνο για απλή παρακολούθηση. Στη ΜΕΘ βάζουμε κάθε άρρωστο που απαιτεί εντατική παρακολούθηση ή υποστήριξη ζωτικών λειτουργιών και που, επίσης, έχει αναστρέψιμο αίτιο”, εξηγεί η Διευθύντρια της Πανεπιστημιακής ΜΕΘ του «Σωτηρία».
Κριτήριο εισαγωγής σε ΜΕΘ: Ο άρρωστος να έχει αναστρέψιμο αίτιο
Σύμφωνα με τους κανόνες που έχουν καταρτίσει οι Εντατικολόγοι “η μεγάλη ηλικία η ύπαρξη κακοήθειας δεν αποτελούν αναγκαστικά αποτρεπτική παράμετρο εισαγωγής ενός ασθενούς στη ΜΕΘ”.
Επίσης, “η προτεραιότητα εισαγωγής και γενικά η εισαγωγή στη ΜΕΘ πρέπει να αποφασίζεται λαμβάνοντας υπ όψιν την βαρύτητα και την πρόγνωση της νόσου, τις συνοσηρότητες, το προσδόκιμο επιβίωσης, την ποιότητα της ζωής του ασθενούς και τις εκπεφρασμένες θέσεις του σχετικά με το βαθμό υποστήριξης της ζωής που επιθυμεί. Προφανώς ο καθορισμός προτεραιότητας εισαγωγής δεν θα πρέπει να επηρεάζονται από κριτήρια όπως η φυλή, το φύλο, η θρησκεία, η οικονομική κατάσταση, οι σεξουαλικές προτιμήσεις του ασθενούς κλπ”, αναφέρεται.
Μια πολύ βασική παράμετρος, ωστόσο, σύμφωνα με την Καθηγήτρια είναι ο άρρωστος να έχει αναστρέψιμο αίτιο.
“Είναι μια πολύ βασική παράμετρος που μπαίνει στις διεθνείς οδηγίες και τις έχει αποδεχθεί και το υπουργείο Υγείας. Να μπορεί η νοσηλεία στη ΜΕΘ να αναστρέψει το αίτιο που τον οδήγησε στη βαριά νόσο. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Γιατί αν κάποιος δεν έχει αναστρέψιμο αίτιο κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας, τον ίδιο, την αξιοπρέπειά του και την οικογένειά του. Δεν μπορούμε να βάλουμε έναν άρρωστο που δεν έχει αναστρέψιμο αίτιο στη ΜΕΘ, γιατί η τεχνολογία δεν μπορεί να κάνει θαύματα. Αυτό βέβαια δεν το αγγίζει κανείς γιατί είναι ευαίσθητο θέμα, αλλά είναι βασική προϋπόθεση που βάζουν οι διεθνείς οδηγίες. Το ηλικιακό δεν είναι κριτήριο. Μόνο κριτήρια υγείας μπαίνουν”, εξηγεί.
Κριτήριο εισαγωγής σε ΜΕΘ είναι η βαρύτητα της νόσου
Επεξηγηματικά στο παραπάνω κριτήριο, η κα. Κουτσούκου, συμπληρώνει:
Η αναστρεψιμότητα της νόσου σχετίζεται με το κριτήριο της βαρύτητας της νόσου. Όταν υπάρχει πρόβλημα κρεβατιών θα βάλεις, π.χ. κάποιον που έχει πνευμονία και ο οποίος ξέρεις ότι με την αντιβίωση θα πάει καλά. Ακόμη και στη διασωλήνωση και στον μηχανικό αερισμό και στο σηπτικό σοκ ξέρεις ότι αν αποδώσει η αντιβίωση στη λοίμωξη, αυτός ο άρρωστος θα πάει καλά. Ο άρρωστος που δεν έχει συννοσηρότητες, που δεν έχει ανυπέρβλητα προβλήματα υγείας είναι επιλέξιμος για εισαγωγή σε ΜΕΘ”
Τέλος, σύμφωνα πάντα με τη Διευθύντρια της Πανεπιστημιακής ΜΕΘ του “Σωτηρία, η διαδικασία που ακολουθεί ο θεράπων γιατρός, όταν βλέπει ότι ο άρρωστός του επιβαρύνεται, είναι η εξής:
“Ο θεράποντας γιατρός αν εκτιμήσει ότι ο ασθενής έχει ανάγκη για εντατική παρακολούθηση, φτιάχνει το πλάνο και το αναρτά στην πλατφόρμα. Αν έχει αναπνευστική ανεπάρκεια και πρέπει να έχει κάποιον δίπλα του να παρακολουθεί αν θα του πέσει το οξυγόνο και χρειαστεί να διασωληνωθεί, ή αν έχει αιμοδυναμική αστάθεια, δηλαδή δεν έχει καλή πίεση και πρέπει να έχει κάποιον δίπλα του να του βάλει υγρά ή φάρμακα για να του συγκρατήσει την πίεση, αυτά αποτελούν αίτια εισόδου σε χώρο εντατικής παρακολούθησης. Ο θεράπων ιατρός εκτιμά την κατάσταση και αναλόγως πράττει”, επισημαίνει η κα. Αντωνία Κουτσούκου.
Περίπου ίδια είναι η διαδικασία και για εισαγωγή σε ΜΑΦ, όπως λέει: “Στη ΜΑΦ, όμως, μπαίνει ο πιο ήπια πάσχων άρρωστος. Ξαναλέω μιλάμε για ασθενείς που έχουν αναστρέψιμο αίτιο”, καταλήγει.
