Απαγόρευση χρήσης 10 πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης ισχύει από τις 3 Ιουλίου 2021 στην Ελλάδα και σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, η απαγόρευση ισχύει για τα εξής 10 προϊόντα:
- μπατονέτες
- πλαστικά μαχαιροπίρουνα
- πλαστικά πιάτα
- πλαστικά καλαμάκια
- πλαστικοί αναδευτήρες ποτών
- πλαστικά στηρίγματα μπαλονιών εκτός από μπαλόνια για βιομηχανικές ή άλλες επαγγελματικές χρήσεις
- περιέκτες τροφίμων κατασκευασμένοι από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ)
- περιέκτες ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ), καθώς και τα καπάκια και τα καλύμματά τους και
- κυπελάκια για ποτά από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ), καθώς και τα καπάκια και καλύμματά τους.
- προϊόντα που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη.
Για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης η απαγόρευση χρήσης των παραπάνω πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης ισχύει από την 1η Φεβρουαρίου 2021, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Πλαστικά μιας χρήσης: Τα προϊόντα που βρίσκουμε συνηθέστερα στις ακτές
Όπως διευκρινίζεται, τα προϊόντα μιας χρήσης που καταργούνται από την 3η Ιουλίου 2021 είναι εκείνα τα προϊόντα που ανευρίσκονται συνηθέστερα στις ακτές. Για άλλες κατηγορίες πλαστικών προϊόντων, όπως τα κυπελάκια για ποτά ή τους περιέκτες τροφίμων θα αρχίσει σταδιακά η μείωσή τους προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι.
Η μείωση θα επιτευχθεί με στοχευμένες δράσεις, όπως για παράδειγμα με την υιοθέτηση της εισφοράς προστασίας περιβάλλοντος, με την υποχρέωση διάθεσης στο σημείο πώλησης επαναχρησιμοποιήσιμων εναλλακτικών προϊόντων και χρήσης εναλλακτικών προϊόντων από υπηρεσίες catering, με αύξηση του ανακυκλωμένου πλαστικού στις φιάλες pet κ.ά.
Για άλλα πλαστικά προϊόντα θα επεκταθεί το πρόγραμμα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, προκειμένου να καλύψει και άλλες κατηγορίες πλαστικών αποβλήτων. Επίσης, θα υιοθετηθεί η χωριστή συλλογή για ορισμένες κατηγορίες αποβλήτων πλαστικών.
Πλαστικά μιας χρήσης: Μείωση της κατανάλωσης
Για τα κυπελάκια για ποτά και τους περιέκτες τροφίμων τίθεται στόχος μείωσης της κατανάλωσης τουλάχιστον κατά 30% έως το 2024 και κατά 60% έως το 2026 σε σύγκριση με το 2022. Για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου:
από 1ης Ιανουαρίου 2022 επιβάλλεται εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος (4 λεπτά πλέον ΦΠΑ) ανά τεμάχιο προϊόντος. Η εισφορά έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και τα δημόσια έσοδα, τα οποία προβλέπεται να εισπράττονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων εσόδων (ΑΑΔΕ), θα αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο για δράσεις αποκλειστικά συναφείς με τους σκοπούς του Νόμου.
από 1ης Ιανουαρίου 2022 οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης υποχρεούνται να διαθέτουν επαναχρησιμοποιούμενα εναλλακτικά προϊόντα των πλαστικών μιας χρήσης στον καταναλωτή στο σημείο πώλησης
από 1ης Ιουλίου 2021 παρέχεται πρόσβαση νερού από κοινόχρηστες βρύσες σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και σε δημοτικές παιδιές χαρές.
Από 3ης Ιουλίου 2024οι φιάλες ποτών με χωρητικότητα έως και 3 λίτρων θα πρέπει να διατίθενται στην αγορά μόνον εάν τα καπάκια και τα καλύμματα παραμένουν προσαρτημένα στις φιάλες.
Από 1ης Ιανουαρίου 2025 οι φιάλες ποτών «PET» με χωρητικότητα έως και 3 λίτρων πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένο πλαστικό και από 1ης Ιανουαρίου 2030 όλες οι φιάλες με χωρητικότητα έως και 3 λίτρων τουλάχιστον 35%.
Σήμανση πλαστικών προϊόντων
Από 3ης Ιουλίου 2021 προβλέπεται υποχρεωτική σήμανση συσκευασίας των ακόλουθων πλαστικών προϊόντων:
- Σερβιέτες υγιεινής, ταμπόν και εφαρμογείς ταμπόν
- Υγρά μαντηλάκια
- Προϊόντα καπνού με φίλτρο και φίλτρα για χρήση σε συνδυασμό με προϊόντα καπνού
- Κυπελάκια για ποτά.
Με τον τρόπο αυτό ενημερώνεται ο καταναλωτής για:
α) τις κατάλληλες επιλογές διαχείρισης του προϊόντος ως αποβλήτου ή τους τρόπους διάθεσης αποβλήτων που πρέπει να αποφεύγονται για το συγκεκριμένο προϊόν σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και
β) την παρουσία πλαστικών υλών στο προϊόν και τις επακόλουθες αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την απόρριψη στο περιβάλλον.
