Είναι κάποιες ημέρες μέσα στον χειμώνα που ξεχωρίζουν. Είναι εκείνες που μας «αναγκάζουν» να αφήσουμε το σπίτι και το τζάκι και να βγούμε στις πλατείες για ατελείωτες βόλτες. Άλλωστε ο ήλιος που θυμίζει ανοιξιάτικες ημέρες ενδείκνυται για κάθε είδους εξόρμηση. Ο λόγος λοιπόν για τις γνωστές ως Αλκυονίδες και εντοπίζονται κυρίως τον Ιανουάριο.
Φέτος, από ότι φαίνεται ήρθαν με έναν μήνα… καθυστέρηση.
Ωστόσο, όλοι τις γνωρίζουμε, αλλά ελάχιστοι είναι εκείνοι που ξέρουν από που πήραν το όνομά τους που κρατά από την αρχαιότητα και τον Αριστοτέλη.
Αναλυτικότερα, οι εν λόγω ημέρες φαίνεται πως έλαβαν την ονομασία τους («αλκυόνιαι») από το μύθο της ελληνικής μυθολογίας τον σχετικό με το θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη, που αποτελεί την αλληγορική σημασία του ομώνυμου αστέρα Αλκυόνη των Πλειάδων που φέρεται με το όνομα του πτηνού.
Ο αστέρας Αλκυόνη κατά την εποχή αυτή μεσουρανεί κατά τις εσπερινές ώρες και επομένως κατά τις ανέφελες νύκτες του Ιανουαρίου είναι ορατός στο σύμπλεγμα των Πλειάδων, ως κορωνίδα της Πούλιας, κατά τη δημώδη έκφραση, που σημαίνεται ως προς το ζενίθ, στην ψηλότερη περιοχή του ουράνιου θόλου.
Εξ αυτού του απλού φυσικού γεγονότος όλες οι συνεχόμενες ημέρες που είναι ορατός ο αστέρας Αλκυών ήταν πολύ φυσικό να ονομασθούν Αλκυονίδες.
Αλκυονίδες ημέρες: Πώς τις εξηγούν οι επιστήμονες
Από μετεωρολογική σκοπιά οι αλκυονίδες ημέρες ως ημέρες καλοκαιρίας εξηγούνται από το γεγονός ότι στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα μέχρι το γεωγραφικό πλάτος κυρίως της βορειοανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο του χειμώνα παρατηρείται η αυτή βαρομετρική πίεση (εξίσωση πίεσης) με συνέπεια αφενός να μη δημιουργούνται άνεμοι και αφετέρου ο καιρός να είναι μεν ψυχρός, αλλά και ηλιόλουστος, λόγω της αντικυκλωνικής κατάστασης.
Ωστόσο, να σημειωθεί ότι σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι κάθε χρονιά οι Αλκυονίδες ημέρες κάνουν την εμφάνισή τους. Υπάρχουν και έτη που έλειψαν τελείως, όπως το 1947, αλλά και οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης και διάρκεια αυτών δεν είναι σταθερές. Συνηθέστερα όμως καλύπτουν σχεδόν το δεύτερο ήμισυ του Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, άλλοι επιμένουν να αποδίδουν τη διάρκειά τους σε διάστημα 14 αίθριων ημερών, από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου στην Ελλάδα, στην καρδιά του χειμώνα.
Οι σχετικοί μύθοι είναι πολλοί και σε όλες τις εκδοχές τους μιλούν για τους θεούς, που προσέφεραν τις μέρες αυτές στο πουλί Αλκυόνη, στο οποίο μεταμόρφωσε ο Δίας την Αλκυόνη, κόρη του θεού των ανέμων Aιόλου μετά το θάνατό της, ώστε να μπορεί να γεννά τα αυγά του στα βράχια των αλκυονίδων νήσων χειμώνα κι όχι άνοιξη.
