Νέα αρχαιολογική έκθεση πραγματοποιείται, από τις 12 Δεκεμβρίου 2018 έως τις 30 Απριλίου 2019, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με τίτλο «Κρήτη. Αναδυόμενες Πόλεις: Άπτερα – Ελεύθερνα – Κνωσός. Τρεις αρχαίες πόλεις ζωντανεύουν».
Η παρουσίαση περίπου 500 αρχαιοτήτων κάθε είδους από τρεις πρωτεύουσες πόλεις της «Εκατόμπολης» Κρήτης, που ζωντανεύουν μέσα από νέες ανασκαφές αλλά και παλαιά ευρήματα τα οποία βγαίνουν για πρώτη φορά στο φως, στοχεύει να φωτίσει τη ζωή των τριών πόλεων, από τη γέννηση και την εξέλιξή τους με το πέρασμα του χρόνου ως την εγκατάλειψή τους, αλλά και το τι ήρθε στο φως από τις νεότερες ανασκαφές και έρευνες. Ορισμένες μάλιστα από τις αρχαιότητες που θα παρουσιαστούν ξεχωρίζουν μέσα από προσωποποιημένες ιστορίες που τις συνοδεύουν, ενώ είναι η πρώτη φορά που τόσα πολλά αρχαία αντικείμενα φεύγουν από τον γενέθλιο χώρο, την Κρήτη, για μια περιοδική έκθεση.
Όπως αναφέρει ο διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης, στο εισαγωγικό κείμενο στον κατάλογο της έκθεσης: «Η έκθεση αυτή ασχολείται με πόλεις που έπαψαν να ζουν και λησμονήθηκαν, εκτός ίσως από το όνομά τους που έμεινε στη μνήμη, συχνά παραφθαρμένο. Αυτές που πέθαναν και ξεχάστηκαν αλλά ανασύρθηκαν από τη λήθη μέσα από την αχλή του μύθου και της ιστορίας, από ανθρώπους που δεν ξεχνούν, από νοσταλγούς που γύρισαν πίσω, που θυμήθηκαν, που αναζήτησαν μέσα από την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για το παρελθόν ή για ποικίλους άλλους λόγους: τους χαρτογράφους, τους περιηγητές, τους ιστοριοδίφες, τους φυσιοδίφες. Για ανθρώπους «αναγεννησιακούς». Για πόλεις που αναδύθηκαν και συνεχίζουν να αναδύονται και ξαναζωντανεύουν μέσα από τα χέρια των αρχαιολόγων, των εργατών, των τεχνητών, των φοιτητών. Μέσα από όλους εκείνους που ηθικά και υλικά βοηθούν σε αυτήν την ανάσυρση: της ίδιας της Πολιτείας, ιδρυμάτων, οργανισμών, ιδιωτών… Πόλεις που «αναγεννώνται», πόλεις που ξαναζωντανεύουν και ξανανασαίνουν μέσα από «κατοίκους» που δεν τις κατοικούν, αυτούς που ονομάζονται επισκέπτες…»
Η έκθεση, αποτέλεσμα της συνεργασίας του Μουσείου με τις περιφερειακές διευθύνσεις του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (Εφορείες Αρχαιοτήτων Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου), πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου και του Πανεπιστημίου Κρήτης-Κέντρο Μελέτης Μουσείου αρχαίας Ελεύθερνας και με τη σύμπραξη Ιδρυμάτων που δανείζουν αναγεννησιακούς χάρτες και βιβλία όπως η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών-Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, το Ίδρυμα Σύλβιας Ιωάννου και το Μουσείο Μπενάκη. Η υλοποίησή της γίνεται με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης
