Λίγο μετά το… σημείο μηδέν βρίσκεται το αναλογικό σύστημα χρέωσης διοδίων τελών στους οδικούς άξονες. Χθες, το υπουργείο Υποδομών ανακοίνωσε ότι ο διεθνής διαγωνισμός για την εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος δορυφορικής τεχνολογίας με οπτική αναγνώριση θα πραγματοποιηθεί σε δύο μήνες.
Ωστόσο, παρότι όλοι συμφωνούν ότι η χρέωση του χρήστη των οδικών αξόνων, βάσει διανυόμενης χιλιομετρικής απόστασης, είναι δικαιότερη (ανέρχεται σε 0,062 ευρώ ανά χλμ.), η διαδικασία βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Έτσι, τίθεται, εν αμφιβόλω, εάν τον προσεχή Φεβρουάριο θα μπορούσε να λάβει χώρα ο διαγωνισμός.
Τα ανοιχτά μέτωπα
Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών, το ηλεκτρονικό σύστημα θα κάνει πρεμιέρα στην Εγνατία Οδό και στους κάθετους αυτής άξονες, όπου θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέχρι το τέλος του 2018.
Θα εφαρμοστεί επίσης, στους αυτοκινητοδρόμους Αιγαίου, Ολυμπία Οδός, Ε-65, Μορέας, Ιόνια Οδός όπου όμως, υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα, ενώ το χρονοδιάγραμμα παραμένει ασαφές.
Μεταξύ άλλων δεν έχει υπάρξει διαβούλευση μεταξύ των παραχωρησιούχων και του υπουργείου Υποδομών σχετικά με το ποιος θα εισπράττει τα διόδια τέλη. Σήμερα, οι κοινοπραξίες παραχώρησης εισπράττουν τα διόδια και πιθανή τροποποίηση (που θα οδηγούσε στην είσπραξη των εσόδων από το Δημόσιο) του υπάρχοντος καθεστώτος θα πρέπει να εξασφαλίσει την έγκριση των πιστωτριών τραπεζών.
Παράλληλα, θα πρέπει να διαμορφωθεί το απαιτούμενο νομικό πλαίσιο -συμβατό με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (EETS)- για την χρέωση διοδίων ανάλογα με τη διανυόμενη απόσταση.
Ένα ακόμη ζήτημα σχετίζεται με το ύψος των επενδύσεων που θα απαιτηθούν για την εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών, θα εφαρμοστεί το πιο ώριμο τεχνολογικά σύστημα είσπραξης διοδίων (από τα έξι υφιστάμενα).
Τα ιδιωτικής χρήσης, δηλαδή, οχήματα θα αναγνωρίζονται αυτόματα με κάμερες κυκλοφορίας από τις πινακίδες κυκλοφορίας τους κατά την είσοδο και έξοδό τους από το οδικό δίκτυο επί του οποίου επιβάλλονται τέλη (τεχνολογία Automatic Number Plate Reading – ANPR). Εάν ληφθεί υπόψη ότι στους πέντε οδικούς άξονες οι κόμβοι, μόνο, όπου θα πρέπει να τοποθετούν οι κάμερες είναι εκατοντάδες, γίνεται αντιληπτό ότι θα πρέπει να υλοποιηθούν μεγάλες επενδύσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι στη Σλοβενία η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων χορήγησε δάνειο ύψους 51 εκατ. ευρώ στον εθνικό διαχειριστή αυτοκινητοδρόμων DARS για τη χρηματοδότηση του ηλεκτρονικού συστήματος διοδίων για φορτηγά οχήματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός του έργου τοποθέτησης ηλεκτρονικών διοδίων για 610 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων στη Σλοβενία ανέρχεται σε 105 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τα φορτηγά
Για τα επαγγελματικά οχήματα (φορτηγά κτλ) η υποδομή είναι διαφορετική. Προβλέπεται, δηλαδή η τοποθέτηση στα φορτηγά οχήματα μιας «εποχούμενης συσκευής» (On Board Unit – OBU) που θα επιτρέπει την παρακολούθηση και καταγραφή της θέσης και της πορείας τους με τη βοήθεια δορυφόρων. Πρόκειται για ξεχωριστή επένδυση, όπως αναφέρουν πηγές, ενώ παραμένει άγνωστο ποιος θα προμηθεύει τους επαγγελματίες αυτοκινητιστές με τις συγκεκριμένες συσκευές, όπως και πώς θα ελέγχονται οι παραβάτες.
Στην Ουγγαρία, η εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος πληρωμής διοδίων «Hu-Go” για φορτηγά συνοδεύεται με αυστηρά πρόστιμα σε οδηγούς φορτηγών που δεν έχουν προμηθευτεί on board Unit. Για το λόγο αυτό, η Ομοσπονδία Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδας Οδικών Εμπορευματικών και Επιβατικών Μεταφορών σε συνεργασία με το γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στην Βουδαπέστη έχει καταρτίσει αναλυτικό εγχειρίδιο οδηγιών σχετικά με το ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμής διοδίων της Ουγγαρίας.
Θα αργήσουν να απομακρυνθούν οι σταθμοί διοδίων
Όλα αυτά σημαίνουν ότι οι «παραδοσιακοί” σταθμοί διοδίων είναι άγνωστο εάν και πότε θα απομακρυνθούν από τις εθνικές οδούς, με το πιθανότερο να είναι ότι θα μετασκευαστούν ώστε να «φιλοξενήσουν» τις κάμερες κυκλοφορίας.
Είναι ενδεικτικό ότι η Σλοβενία, όπου το σύστημα ηλεκτρονικών διοδίων βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, καταργεί από την 1η Απριλίου 2018 την πληρωμή διοδίων στους σταθμούς μόνο για τα οχήματα βάρους άνω των 3,5 τόνων.
Για τα οχήματα βάρους έως 3,5 τόνων προβλέπεται, μέχρι νεοτέρας, η προμήθεια βινιέτας.
