Η επιδημία της ιλαράς ξεκίνησε από την Ευρώπη και έφτασε πλέον και στη χώρα μας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, στην Ευρώπη υπάρχουν ήδη πάνω από 14.000 περιστατικά και 43 θάνατοι, ενώ μέχρι τις 21/9/2017 στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 166 κρούσματα ιλαράς, με μεγαλύτερη συχνότητα στη νότια Ελλάδα. Τα περιστατικά αφορούν κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά και άτομα ηλικίας 25-44 ετών, μεταξύ των οποίων και επαγγελματίες υγείας που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.

Όπως σημειώνεται σε δελτίο τύπου του υπουργείου Υγείας, τα προηγούμενα έτη στη χώρα μας καταγραφόταν πολύ μικρός αριθμός σποραδικών περιστατικών ιλαράς (περίπου ένα κρούσμα το χρόνο την τελευταία 3ετία), ενώ κατά το τελευταίο 4μηνο έχουν καταγραφεί 100 περιστατικά (έως 3/9/17) και ο κίνδυνος επέκτασης της νόσου στη χώρα μας είναι υπαρκτός. Οι αρμόδιοι φορείς επισημαίνουν πως θα πρέπει να υπάρχει ορθή ενημέρωση του πληθυσμού και τονίζουν την ανάγκη του εμβολιασμού.

Ποιοι θα πρέπει να εμβολιαστούν

Στις 6/9/2017, με την παρουσία του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Υγείας κ. Ιωάννη Μπασκόζου,  συνεδρίασε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, η οποία για το θέμα αυτό έλαβε την εξής απόφαση:

«α/ Συστήνει τον άμεσο εμβολιασμό με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολισμένοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά (με τη μορφή μονοδύναμου εμβολίου ιλαράς ή μικτού εμβολίου MMR).

β/ Εκτάκτως, λόγω της επιδημικής έξαρσης ιλαράς, συστήνει τη διενέργεια της 1ης δόσης του εμβολίου MMR στην ηλικία των 12 μηνών και τη διενέργεια της 2ης δόσης τρεις (3) μήνες μετά την 1η δόση ή –εφόσον έχει παρέλθει το διάστημα αυτό– το ταχύτερο δυνατόν. Σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, η 2η δόση μπορεί να γίνει με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων από την 1η. Οι συστάσεις αυτές ισχύουν για όσο διάστημα η επιδημική έξαρση ιλαράς είναι σε εξέλιξη και μέχρι να εκδοθεί νεότερη απόφαση της Επιτροπής».

Πότε αντενδείκνυται το εμβόλιο της ιλαράς:

• Σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή. Η HIV λοίμωξη δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη.
• Σε επίνοσες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα πρέπει να δίνονται σαφείς οδηγίες να αποφύγουν την εγκυμοσύνη για τουλάχιστον ένα μήνα μετά τον εμβολιασμό τους με εμβόλιο MMR για τον θεωρητικό κίνδυνο πρόκλησης βλάβης στο έμβρυο.
• Σε άτομα που παρουσίασαν αντίδραση υπερευαισθησίας σε προηγούμενη δόση του εμβολίου, στη ζελατίνη ή στη νεομυκίνη. Η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη.
• Το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται τουλάχιστον 14 ημέρες πριν τη χορήγηση γ-σφαιρίνης ή μετάγγισης αίματος ή 3 μήνες μετά.

Η σύσταση της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας

Σε ανακοίνωσή της, η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία τονίζει πως οι γονείς θα πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες των παιδιάτρων, σχετικά με τα εμβόλια. Και υπενθυμίζει ότι «εάν οι γονείς ακολουθούν τις οδηγίες του «Dr. Google” (ανώνυμες και ανεύθυνες πληροφορίες που διοχετεύονται στο διαδίκτυο από το αντιεμβολιαστικό κίνημα), πολύ γρήγορα θα έχουμε την επανεμφάνιση και άλλων νοσημάτων που στη χώρα μας έχουν εξαλειφθεί όπως π.χ. κοκκύτης, μηνιγγίτιδα και παρωτίτιδα. Στις ΗΠΑ από την αρχή του χρόνου έχουν παρουσιαστεί 6.000 κρούσματα παιδιών με παρωτίτιδα, εκ των οποίων το 1,5% εμφάνισε ορχίτιδα».

Στην ίδια ανακοίνωση υπογραμμίζεται ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή, αποτελεσματικά, χωρίς παρενέργειες και σώζουν ζωές. «Μην εμπιστεύεστε ανώνυμες πληροφορίες του διαδικτύου. Απευθυνθείτε μόνο σε επιστημονικές ιστοσελίδες, όπως ΚΕΕΛΠΝΟ, Υπουργείο Υγείας, WHO, CDC, UNICEF, Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία κ.λπ.», καταλήγει η ανακοίνωση της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας.

Κρούσματα εμφανίζονται όταν η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού ελαττωθεί κάτω του 90% με δύο δόσεις εμβολίου. Από τα επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι τα μη εμβολιασμένα άτομα ανέρχονται σε ποσοστό 20%. «Σε περίπτωση που αυξηθούν, θα εμφανισθεί επιδημία ιλαράς και θα θρηνήσουμε θύματα», σύμφωνα με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία.

Δυο λόγια για την ιλαρά

Η ιλαρά χαρακτηρίζεται ως πολύ μεταδοτική νόσος. Τα άτομα που νοσούν μεταδίδουν την νόσο περίπου 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως και 4 ημέρες μετά. Ο ιός της ιλαράς αποικίζει τον ρινικό βλεννογόνο και τον στοματοφάρυγγα ατόμων που νοσούν. Όταν οι νοσούντες φταρνίζονται ή βήχουν, τα σταγονίδια διασπείρονται μέσω του αέρα και μπορούν να επιμολύνουν άλλα άτομα ή διάφορες περιβαλλοντικές επιφάνειες, παραμένοντας ενεργά και μολυσματικά για διάστημα τουλάχιστον 2 ωρών.

Πόσο σοβαρή είναι η νόσος;

Τα συμπτώματα της ιλαράς είναι από μόνα τους ενοχλητικά, οι επιπλοκές όμως είναι επικίνδυνες. Ένα ποσοστό 6% – 20% των ατόμων που νοσούν θα παρουσιάσουν ωτίτιδα, διάρροια ή ακόμη και πνευμονία. Ένας στους 1000 ασθενείς με ιλαρά θα παρουσιάσει εγκεφαλίτιδα και περίπου ένας στους 1000 θα καταλήξει.