Σε ποσοστό που αγγίζει περίπου το 4% ανέρχεται η σχολική διαρροή στην Ελλάδα και κυρίως όσον αφορά στους μαθητές του Γυμνασίου που δεν συνεχίζουν τις σπουδές τους στο Λύκειο.

Παρά το γεγονός ότι η μαθητική διαρροή τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει μειωθεί εντυπωσιακά (με δεδομένο ότι στη δεκαετία του ’80 ξεπερνούσε το 20%), το παραπάνω ποσοστό θεωρείται υψηλό και οι υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας κρίνουν ότι πρέπει το φαινόμενο αυτό να καταπολεμηθεί με ουσιαστικές δράσεις.

Το εντυπωσιακό είναι ότι σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας τα ποσοστά της μαθητικής διαρροής από τη Γ’ Γυμνασίου στην Α’ Λυκείου είναι πολύ υψηλά, όπως για παράδειγμα στα Δωδεκάνησα όπου αγγίζουν το 8,37% και στη Ροδόπη το 8,2%.

Τα χαμηλότερα ποσοστά σχολικής διαρροής εντοπίζονται σε Πέλλα, Φλώρινα, Σάμο, Καρδίτσα, Κοζάνη. Σε Αττική και Θεσσαλονίκη τα ποσοστά διαμορφώνονται στο 4,85% και το 4,25% αντίστοιχα.

Τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης φαίνεται πάντως ότι η σχολική διαρροή αυξάνεται και πάλι, και όπως εκτιμούν οι σχετικοί επιστήμονες και ερευνητές αυτό κατά κύριο λόγο οφείλεται στο γεγονός ότι πολλά παιδιά 15-16 χρονών αναγκάζονται να αφήσουν το σχολείο για να δουλέψουν προκειμένου να βοηθήσουν την οικογένειά τους.

Σύμφωνα με στοιχεία του Συνηγόρου του Παιδιού και του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, περίπου 30.000 παιδιά, στην πλειοψηφία τους ηλικίας 15 με 17 ετών, αναγκάζονται κάθε χρόνο να εγκαταλείψουν το σχολείο. Οι οικογένειες των περισσοτέρων από τα παιδιά αυτά ζουν υπό συνθήκες απόλυτης φτώχειας, οπότε η επιλογή να εγκαταλείψουν το σχολείο και να βγουν στην αγορά εργασίας για να μπορέσουν να επιβιώσουν αποτελεί ουσιαστικά μονόδρομο…

Στην Ελλάδα η υποχρεωτική εκπαίδευση είναι μέχρι τα 15. Υστερα από αυτή την ηλικία δεν υπάρχει όμως μηχανισμός που να καταγράφει την κοινωνική-οικονομική διαδρομή που ακολουθούν όλοι όσοι εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, με συνέπεια κανείς να μη γνωρίζει με ακρίβεια πού πηγαίνουν τα παιδιά αυτά.

Ομως ούτε και το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αναπτύξει ουσιαστική πολιτική προκειμένου να αποτρέψει το φαινόμενο αυτό με δεδομένο ότι η «φυσική στέγη» των νέων μέχρι την ενηλικίωσή τους πρέπει να είναι το σχολείο.

Η μαθητική διαρροή πάντως είναι παγκόσμιο φαινόμενο με διαχρονική διαδρομή που πηγάζει κυρίως από τις κοινωνικές ανισότητες, την αλληλεπίδραση μεταξύ σχολικής και οικογενειακής κουλτούρας, αλλά και από το ίδιο το σχολείο και τους συντελεστές του.