Πρώτη μέρα στο σχολείο σημαίνει για τα περισσότερα παιδιά –αλλά και τους γονείς τους – αγωνία που συνοδεύεται με μία αυξημένη δόση άγχους, ειδικότερα όταν το παιδί αλλάζει σχολείο ή / και βαθμίδα εκπαίδευσης. Όλα αυτά γίνονται ακόμα εντονότερα σε παιδιά που εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες ή προβλήματα κοινωνικοποίησης.

Κάθε πρόβλημα όμως έχει και τη λύση του, όπερ σημαίνει ότι υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης και διευκόλυνσης του παιδιού στην προσαρμογή του στα νέα δεδομένα.

Το σημαντικότερο όμως είναι οι γονείς να μη μεταδίδουν τις όποιες ανησυχίες τους παρά να είναι καθησυχαστικοί και παρόντες στη ζωή τους. Μην αμελούμε το βασικότερο που είναι να ακούμε τα παιδιά μας διότι ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω (όποιος θέλει να αντιληφθεί μια κατάσταση την αντιλαμβάνεται).

Ξεκινώντας, να πούμε ότι όσοι δεν προλάβαμε να κάνουμε αλλαγή στο σπίτι από την καλοκαιρινή κατάσταση (summer mode) στην σχολική, θα βρούμε μια δυσκολία, οπότε κρατάμε για του χρόνου την κίνηση ματ: τα βάζουμε στην σχολική ρουτίνα (ύπνος, γεύματα, παιχνίδια, υπολογιστής, τηλεόραση) αρκετές μέρες πριν την έναρξη των μαθημάτων.

Επίσης σε περίπτωση αλλαγής σχολείου θα βοηθήσει αρκετά να πάμε στο χώρο μία δυο φορές πριν την πρώτη μέρα για μια πρώτη γνωριμία. Μειώνοντας κάποια νέα δεδομένα το πιθανότερο είναι να μειωθεί και ένα κομμάτι άγχους.

Σύμφωνα με τον Jerry Bubrick (PhD, Κλινικός Ψυχολόγος) του Child Mind Institute, υπάρχουν κάποια πράγματα που θα πρέπει οι γονείς να προσέξουν ειδικότερα αν τα παιδιά τους εμφανίζουν κάποια διαταραχή προσοχής, μαθησιακή κ.α. Κρατάμε τα κάτωθι:

• Κλείνουμε οθόνες (υπολογιστή, κινητό, τάμπλετ, τηλεόραση) τουλάχιστον μία ώρα πριν τον ύπνο. Τα παιδιά κάποιες φορές έχουν δυσκολία να αποκοπούν από τον φανταστικό τους κόσμο, οπότε και χρειάζονται έναν χρόνο ηρεμίας προκειμένου να μπορούν να κοιμούνται ήσυχα και χωρίς τη βοήθειά μας.

• Ελέγχουμε τη διατροφή τους. Προσέχουμε –ειδικότερα αν τα παιδιά δεν προλαβαίνουν να πάρουν το πρωινό τους στο σπίτι- τι παίρνουν μαζί τους και αν αυτά που τους βάζουμε στο τσαντάκι φαγητού τα καταναλώνουν ή ανταλλάσσουν με άλλες τροφές (πατατάκια, μπισκότα). Τα παιδιά που έχουν κοιμηθεί και τραφεί σωστά είναι σίγουρο ότι θα έχουν μια καλύτερη και αποδοτικότερη μέρα στο σχολείο.

• Μια αλλαγή σε σχολική βαθμίδα ή σχολείο μπορεί να σημαίνει αλλαγή στις μέχρι τότε γνώριμες κοινωνικές συναναστροφές τους. Όταν τα παιδιά αποχωρίζονται τον καλύτερο φίλο τους ή όταν αυτός ο καλύτερος φίλος κάνει και άλλους φίλους, μπορεί να νιώσουν συναισθήματα από αμηχανία έως και ματαίωση. Ο ρόλος μας είναι να είμαστε εκεί όχι για να λύσουμε το πρόβλημα (γιατί αντικειμενικά δεν μπορούμε) αλλά για να τους δείξουμε την συμπαράσταση και κατανόησή μας.

Σημαντικό με το παραπάνω είναι να αποφεύγονται οι ερωτήσεις τύπου: «Έκανες νέους φίλους;» και να προτιμούνται άλλες ουδέτερες όπως «Πώς ήταν η μέρα σου;» ή «Πες μου τρία πράγματα που σου άρεσαν (ή δεν σου άρεσαν) στη μέρα σου». Το παιδί που αγωνίζεται ακόμα να ενταχθεί ή να αποκτήσει νέους φίλους θα αισθανθεί ντροπή αν δεν έχει κάτι να πει, θεωρώντας ότι απογοητεύει τους γονείς του, για αυτό καλό είναι αυτή η ερώτηση (και αντίστοιχες) να αποφεύγεται.

• Να περιμένουμε αλλαγές στη διάθεσή τους. Πρέπει να έχουμε υπομονή και να δώσουμε όλο το χρόνο προσαρμογής που χρειάζονται. Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι υπάρχει πρόβλημα επειδή υπάρχουν κάποια νεύρα και απογοητεύσεις παρά να δείχνουμε κατανόηση αξιολογώντας κάθε φορά την κατάσταση.

• Μην φορτώνουμε το πρόγραμμα των παιδιών. Λόγω της χαλαρότητας που χαρακτηρίζει τον Σεπτέμβρη δεν πρέπει το παιδί (ή οι γονείς) να πιστέψει ότι μπορεί να γεμίζει ασφυκτικά όλες τις μέρες του. Για αυτό προτιμότερο είναι να τρέξει και ο Οκτώβρης για να φανεί καλύτερα ο πραγματικά διαθέσιμος χρόνος, προκειμένου να κάνει και άλλες δραστηριότητες.

• Δεν αγνοούμε τα προβλήματα. Όσο υπέροχο και αν είναι το σχολείο και το προσωπικό του δεν δύναται να προσέχει σε αποκλειστικότητα κανένα παιδί. Αυτό σημαίνει ότι όταν δημιουργηθεί ένα θέμα, θα πρέπει να περάσει καιρός για να πέσει στην αντίληψή του(ς). Οπότε είναι ευθύνη μας να έχουμε μια εικόνα των παιδιών μας και της σχέσης τους με τον χώρο και τους ανθρώπους πριν ένα θέμα γίνει πραγματικό πρόβλημα.