Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών η 26η Ιουνίου και το φετινό θέμα είναι επικεντρωμένο στους νέους και στην πρόληψη της χρήσης ουσιών: Ακούστε πρώτα: Ακούγοντας τα παιδιά και τη νεολαία είναι το πρώτο βήμα για να τους βοηθήσετε να γίνουν υγιείς και ασφαλείς». Με μια συναυλία ελπίδας θα κορυφωθούν απόψε στις 21:00 στο Μοναστηράκι οι εκδηλώσεις του ΚΕΘΕΑ στην Αθήνα. Το φετινό μήνυμα είναι «Χωρίς εσένα, αποκλείεται».
Υποστηριζόμενη κάθε χρόνο από άτομα, κοινότητες και διάφορους οργανισμούς σε όλο τον κόσμο, η ημέρα αυτή αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση σχετικά με το μείζον πρόβλημα που αντιπροσωπεύουν οι παράνομες ουσίες στην κοινωνία.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για τα Ναρκωτικά των Ηνωμένων Εθνών, εκτιμάται ότι περίπου 250 εκατ. άτομα ή περίπου 5% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού, έκαναν χρήση ναρκωτικών τουλάχιστον μία φορά το 2015. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι περίπου 29,5 εκατομμύρια από αυτούς τους χρήστες ναρκωτικών ή το 0,6% του παγκόσμιου πληθυσμού, υποφέρουν από διαταραχές εξαιτίας της χρήσης των ουσιών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι σημειώνονται ετησίως τουλάχιστον 190.000 απρόσμενοι θάνατοι από τα ναρκωτικά, η πλειονότητα των οποίων οφείλεται στη χρήση οπιοειδών.
Σχεδόν 12 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως λαμβάνουν τη δόση τους χρησιμοποιώντας σύριγγα, εκ των οποίων ένας στους οκτώ (1,6 εκατομμύρια) ζει με τον ιό HIV και περισσότεροι από τους μισούς (6,1 εκατομμύρια) με ηπατίτιδα C. Ο αριθμός των θανάτων που οφείλονται στην ηπατίτιδα C μεταξύ των ανθρώπων που κάνουν χρήση ναρκωτικών είναι μεγαλύτερος από ό,τι από άλλες αιτίες θανάτου που σχετίζονται με αυτά: 222.000 θάνατοι από ηπατίτιδα C, 60.000 από HIV.
Ο αριθμός των χρηστών οπιοειδών και των ατόμων που κάνουν κατάχρηση των οπιοειδών με συνταγή εκτιμάται σε περίπου 35,1 εκατομμύρια άτομα (28,3 εκατ.- 42,7 εκατ.), εκ των οποίων περίπου 17,7 εκατομμύρια εκτιμάται ότι έχουν χρησιμοποιήσει οπιούχα (ηρωίνη και όπιο).
Ηρωίνη, διαδρομές και κατασχέσεις
Σύμφωνα με το Γραφείο για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα των Ηνωμένων Εθνών, η παγκόσμια κατανάλωση ηρωίνης (340 τόνοι) μαζί με τις κατασχέσεις, αντιπροσωπεύουν ετήσια ροή 430-450 τόνων ηρωίνης στην παγκόσμια αγορά ηρωίνης. Από αυτό το σύνολο, το όπιο από τη Μιανμάρ και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος αποδίδει περίπου 50 τόνους, ενώ οι υπόλοιποι, περίπου 380 τόνοι ηρωίνης και μορφίνης, παράγονται αποκλειστικά από το αφγανικό όπιο. Ενώ καταναλώνονται και κατάσχονται περίπου 5 τόνοι στο Αφγανιστάν, ο υπόλοιπος όγκος 375 τόνων διακινείται παγκοσμίως μέσω διαδρομών που εισέρχονται στις χώρες που γειτνιάζουν με το Αφγανιστάν.
Οι βαλκανικές και βόρειες διαδρομές είναι οι κύριοι διάδρομοι εμπορίας ηρωίνης που συνδέουν το Αφγανιστάν με τις τεράστιες αγορές της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Δυτικής Ευρώπης. Η βαλκανική διαδρομή υπολογίζεται ότι αποδίδει ετήσια αγοραία αξία περίπου 20 δισ. δολαρίων, ενώ η βόρεια διαδρομή 13 δισ. δολάρια ετησίως.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά, συνολικά το 2015 καταγράφηκαν 2,4 εκατ. υποθέσεις κατάσχεσης ναρκωτικών. Το 53% από αυτές αφορούσαν διακίνηση κάνναβης, το 16% συνθετικά ναρκωτικά, το 14% οπιοειδή και το 11% κοκαΐνη.
Το 2008, οι κατασχέσεις ηρωίνης παγκοσμίως ανήλθαν σε 73,7 μετρικούς τόνους. Το μεγαλύτερο μέρος της ηρωίνης κατασχέθηκε στην Εγγύς και Μέση Ανατολή και τη Νοτιοδυτική Ασία (39% του παγκόσμιου συνόλου), στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (24%) και στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη (10%). Η παγκόσμια αύξηση των κατασχέσεων ηρωίνης κατά την περίοδο 2006- 2008 οφειλόταν κυρίως στις κατασχέσεις στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν και στην Τουρκία. Το 2008, αυτές οι δύο χώρες αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας κατάσχεσης ηρωίνης.
Κοκαΐνη
Το 2007 και το 2008, έκαναν χρήση κοκαΐνης περίπου 17 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, περίπου ίσιοι με τον αριθμό των παγκόσμιων χρηστών οπιούχων.
Η Βόρεια Αμερική αντιπροσώπευε περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας κατανάλωσης κοκαΐνης (το σύνολο υπολογίστηκε σε περίπου 470 τόνους), ενώ οι 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι τέσσερις χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ένα τέταρτο της συνολικής κατανάλωσης. Αυτές οι δύο περιφέρειες αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% της συνολικής αξίας της παγκόσμιας αγοράς κοκαΐνης, η οποία υπολογίστηκε σε 88 δισεκατομμύρια δολάρια το 2008.
Για την αγορά της Βόρειας Αμερικής, η κοκαΐνη μεταφέρεται κατά κανόνα από την Κολομβία στο Μεξικό ή την Κεντρική Αμερική δια θαλάσσης και στη συνέχεια δια ξηράς προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Η κοκαΐνη διακινείται στην Ευρώπη κυρίως μέσω της θάλασσας, συχνά σε αποστολές εμπορευματοκιβωτίων. Η Κολομβία παραμένει η κύρια πηγή της κοκαΐνης που βρέθηκε στην Ευρώπη.
Μετά από σημαντική αύξηση κατά την περίοδο 2002-2005, τα παγκόσμια σύνολα κατασχέσεων κοκαΐνης ακολούθησαν μια σταθερή τάση, η οποία ανήλθε σε 712 τόνους το 2007 και σε 711 τόνους το 2008. Οι κατασχέσεις συνέχισαν να επικεντρώνονται στην Αμερική και την Ευρώπη. Ωστόσο, η μετάβαση από το 2007 στο 2008 προκάλεσε μια γεωγραφική αλλαγή στις κατασχέσεις κοκαΐνης προς τις χώρες προέλευσης. Οι κατασχέσεις στη Νότια Αμερική αντιπροσώπευαν το 59% του συνόλου για το 2008, έναντι 45% το 2007.
Συνθετικά και ψυχοτρόπα
Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών αναφέρει κατασχέσεις συνθετικών νέων ψυχοτρόπων ουσιών (NPS), και το 2015 κατασχέθηκαν πάνω από 20 τόνοι. Οι κατασχέσεις διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης (ATS) διπλασιάστηκαν τα πέντε χρόνια πριν από το 2015, φθάνοντας τους 191 τόνους το 2015. Αυτό οφείλεται σε έντονες αυξήσεις των κατασχεθέντων αμφεταμινών, από τις οποίες η μεθαμφεταμίνη αντιπροσώπευε περίπου 61- 80% ετησίως κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Η αγορά NPS συνεχίζει να είναι πολύ δυναμική και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση μεγάλου αριθμού νέων ουσιών που ανήκουν σε διάφορες χημικές ομάδες. Μεταξύ του 2009 και του 2016, 106 χώρες ανέφεραν την εμφάνιση 739 διαφορετικών NPS, σύμφωνα με το Γραφείο για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα των Ηνωμένων Εθνών.
Διατίθενται στην αγορά με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και μορφές, νέες ουσίες εμφανίζονται συχνά και εξαφανίζονται και πάλι, ενώ μερικές χρησιμοποιούνται συχνά σε μια μικρή ομάδα χρηστών.
Τα συνθετικά κανναβινοειδή δεν είναι απλώς συνθετικές εκδοχές των ουσιών που απαντώνται στη φυτική κάνναβη, αλλά ποικίλη ομάδα ισχυρών ψυχοδραστικών ενώσεων που έχουν σχεδιαστεί για να μιμούνται τις επιθυμητές επιδράσεις της κάνναβης.
Για το 2015 υπολογίζονται παγκοσμίως περίπου 22 εκατ. χρήστες «ecstasy» και 37 εκατ. χρήστες αμφεταμινών και συνταγογραφούμενων διεγερτικών.
Την ίδια χρονιά, οι κατασχέσεις αφορούν 132 τόνους μεθαμφεταμίνης (+21% από το 2014), 52 τόνους αμφεταμίνης (+8%), 6 τόνους «ecstasy (-35%) και 23 τόνους συνθετικών NPS (-39%).
Αυξάνονται οι θάνατοι από υπερβολική δόση
Η μοναξιά και η «δίδυμη αδερφή της» η μελαγχολία, είναι οι πιο σοβαρές αιτίες που οδηγούν τον άνθρωπο, και κυρίως τους νέους, στα ναρκωτικά, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, σε εκδήλωση με θέμα «Η Συμβολή της Κοινωνικής Συνοχής και Αλληλεγγύης στην Πρόληψη Χρήσης Ναρκωτικών», η οποία έγινε στην Παλαιά Βουλή.
Ανησυχητικά χαρακτήρισε τα συμπεράσματα της Ευρωπαϊκής Έκθεσης για τα Ναρκωτικά για το 2017 ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, επισημαίνοντας πως για τρίτη συνεχόμενη χρονιά οι θάνατοι από υπερβολική δόση αυξάνονται, ενώ αυξάνεται και η διάθεση νέων επικίνδυνων ουσιών, ελάχιστες ποσότητες από τις οποίες αρκούν για να παραχθούν χιλιάδες ισχυρές δόσεις.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
