Από τέσσερα σχολεία σε περιοχές του Νομού Θεσσαλονίκης, που αποτελούν θύλακες φτώχειας και ανεργίας, ξεκίνησε σήμερα -και θα επεκταθεί σε περισσότερες σχολικές μονάδες σταδιακά τις επόμενες μέρες- το πρόγραμμα σίτισης των μαθητών δημοτικών σχολείων, «Σχολικά Γεύματα», το οποίο υλοποιείται από το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας. Το μενού της Δευτέρας, που περιλάμβανε μακαρόνια με κιμά και συνοδευόταν από σαλάτα λάχανο, μοιράστηκε σε 107 μαθητές του 12ου Δημοτικού Σχολείου Νεάπολης, σε 68 μαθητές του 2ου Δημοτικού Σχολείου Αγίου Παύλου, σε 128 μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Μαδύτου και σε 78 μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Αρέθουσας.

«Τα παιδιά δέχθηκαν την έναρξη του προγράμματος με πολύ μεγάλη χαρά. Είναι κάτι που το περίμεναν από την αρχή της χρονιάς», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής του 12ου Δημοτικού Σχολείου Νεάπολης, Γιάννης Νομικούδης, ο οποίος έχει και την ευθύνη επίβλεψης της διαδικασίας παραλαβής των γευμάτων από την εταιρεία τροφοδοσίας και της διανομής τους από τους διδάσκοντες στους μαθητές.

«Υπάρχουν οικονομικά προβλήματα σε αρκετές οικογένειες. Νομίζω ότι είμαστε από τα σχολεία, όπου πραγματικά υπήρχε ανάγκη να δοθούν τα σχολικά γεύματα», επισήμανε ο κ.Νομικούδης, προσθέτοντας ότι «πέρα από την παιδαγωγική διάσταση του θέματος -δεν είναι μόνο τα παιδιά που έχουν ανάγκη- το πρόγραμμα συνιστά μία ευκαιρία τα παιδιά και οι γονείς να αποκτήσουν μία άλλη αντίληψη, κατά πόσο είναι υγιεινό ένα γεύμα, αλλά και να αποκτήσουν την εμπειρία να τρώνε όλα μαζί».

«Πέρα από την αναγκαιότητα που έχει διαπιστωθεί, σίγουρα όσο περισσότερες κοινές εμπειρίες έχουν οι μαθητές τόσο καλύτερο για εκείνους. Δένονται περισσότερο, κάνουν κι άλλα πράγματα μαζί, είναι για περισσότερο χρόνο μαζί, οπότε λειτουργούν περισσότερο σαν τάξη, σαν σχολείο, σαν σύνολο γενικά», εξήγησε.

Παρόλα αυτά, όπως διευκρίνισε, υπήρξαν κάποιοι γονείς (41 μαθητών), οι οποίοι σκέφθηκαν ότι τα συγκεκριμένα γεύματα θα τα στερηθούν κάποια άλλα παιδιά, που έχουν ίσως περισσότερη ανάγκη από τα δικά τους, οπότε δε δήλωσαν συμμετοχή στο πρόγραμμα.

Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία της διανομής των γευμάτων ο κ.Νομικούδης σημείωσε ότι «σίγουρα θα υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, στην πορεία, όμως, θα λυθούν τα όποια διαδικαστικά προβλήματα». «Στην πράξη σήμερα είδαμε κι εμείς ποια είναι η διαδικασία, ήλθαν από το catering, έφεραν σε θερμοθαλάμους τα φαγητά, που πρέπει να παραμείνουν ζεστά, τις σαλάτες τα ψωμιά κι εμείς τα μοιράσαμε ανά παιδί. Τα παιδιά του ολοημέρου έφαγαν εδώ και τα υπόλοιπα στις τάξεις τους», ανέφερε.

«Η ποιότητα του γεύματος, η συσκευασία, όλα τα θέματα που άπτονται της υγιενής ήταν άψογα, δε σηκώνουν καμία αμφισβήτηση», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, Χρήστος Γεωργίου.

Διευκρίνισε δε ότι λόγω της τροποποίησης υπουργικής απόφασης, σχετικά με τη σίτιση των μαθητών, που δεν μετέχουν στο ολοήμερο πρόγραμμα των σχολείων και οι οποίοι αρχικά προβλεπόταν πως θα έπαιρναν στο σπίτι τους τα γεύματα «θα σταλούν νέες δηλώσεις στους γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να αποδεχθούν τη συμμετοχή των παιδιών τους στο πρόγραμμα, μετά το πέρας του ωρολόγιου προγράμματος». Όσον αφορά τις πρόσθετες ανάγκες καθαριότητας και υγιεινής των τάξεων, μέσα στις οποίες θα σιτίζονται οι μαθητές ο κ.Γεωργόυ διευκρίνσε πως «στα ολοήμερα σχολεία προβλέπεται χώρος σίτισης, ενώ για τα υπόλοιπα παιδιά και σε συνεργασία με τις σχολικές επιτροπές και την εταιρεία τροφοδοσίας θα αναζητηθούν λύσεις, όπως τραπεζομάντηλα μίας χρήσης».

Για την κατάρτιση του διαιτολογίου τα συναρμόδια υπουργεία συνεργάστηκαν με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ώστε τα γεύματα να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μαθητών ηλικίας 6-12 ετών και να προάγει τις αρχές τις υγιεινής και μεσογειακής διατροφής.

«Έρευνα για την αξιολόγηση των Σχολικών Γευμάτων»

Το πρόγραμμα σχολικών Γευμάτων εφαρμόζεται σε Δημοτικά Σχολεία των Δήμων Περάματος Αττικής, Τρικκαίων και Καβάλας, ενώ πρόκειται να επεκταθεί στο σύνολο των μαθητών όλων των Δημοτικών Σχολείων, που ανήκουν στους Δήμους Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Βόλβης, Δέλτα, Κορδελιού – Ευόσμου, Νεάπολης – Συκεών, Παύλου Μελά, Λαγκαδά και Χαλκηδόνος του Ν. Θεσσαλονίκης.

Έρευνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για την αξιολόγηση του πιλοτικού προγράμματος «Σχολικά Γεύματα», στην οποία συμμετείχαν -απαντώντας το σχετικό και εγκεκριμένο από το υπουργείο Παιδείας ερωτηματολόγιο- 235 παιδιά (ποσοστό συμμετοχής 47%), 231 γονείς (ποσοστό συμμετοχής 46%) και 109 δάσκαλοι/διευθυντές (ποσοστό συμμετοχής 57%) ανέδειξε τα παρακάτω αποτελέσματα:

«Η Διατροφή των παιδιών, των γονέων και των δασκάλων»

– Το 34,5% των παιδιών (27,5% των αγοριών και το 42% των κοριτσιών) υιοθετεί το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής, όπως αυτό αποτυπώνεται από τον δείκτη KidMed Score. Τα ποσοστά αυτά είναι τουλάχιστον τριπλάσια από αυτά που δείχνουν άλλες μελέτες για παιδιά στην Ελλάδα. Στα σχολεία στα οποία το πρόγραμμα εφαρμόστηκε για 4 μήνες, το ποσοστό υιοθέτησης του προτύπου της Μεσογειακής Διατροφής ήταν υψηλότερο από αυτό στα σχολεία στα οποία εφαρμόστηκε για 2 μήνες (37,3% και 33.7%, αντίστοιχα)

– Με βάση την μέτρηση ύψους και βάρους των παιδιών από τους ερευνητές του ΓΠΑ, τα ποσοστά υπερβαρότητας και παχυσαρκίας στα παιδιά ήταν 29,1% και 6,8% αντίστοιχα ενώ το 4% των παιδιών ήταν ελλειποβαρή. Αυτά τα ποσοστά είναι κοντά σε αυτά που παρατηρούνται στα παιδιά και σε άλλες περιοχές στην χώρα.

– Με βάση τη δήλωση ύψους και βάρους των γονέων και των δασκάλων, τα ποσοστά υπερβαρότητας και παχυσαρκίας των πατέρων ήταν 48,7% και 20% , των μητέρων 24,6% και 9,4% των δασκάλων 53,8% και 7,7% και των διδασκαλισσών 24,4 % και 5%. Αυτά τα ποσοστά είναι κοντά σε αυτά που παρατηρούνται σε ενήλικες και σε άλλες περιοχές στην χώρα αλλά υποδεικνύουν κακές διατροφικές συνήθειες.

«Το σχολικό κλίμα»

Το σχολικό κλίμα αποτιμήθηκε από τους ίδιους τους μαθητές με το «ερωτηματολόγιο της τάξης μου». Πρόκειται για σταθμισμένο ερευνητικό εργαλείο το οποίο αξιολογεί το τα στοιχεία του ψυχολογικού κλίματος «ικανοποίηση», «διενεκτικότητα», «ανταγωνιστικότητα», «δυσκολία», και «συνεκτικότητα» στη κλίμακα 0-15.

-H ικανοποίηση (11,3) και η συνεκτικότητα (10,4) απεικονίζουν θετικό ψυχολογικό κλίμα στην τάξη.

-Η διενεκτικότητα (11,3) και η ανταγωνιστικότητα (11,7) αναδεικνύουν την ύπαρξη συγκρούσεων και διαφωνιών μεταξύ των μαθητών στην τάξη .

-Η δυσκολία (7,2) στην σχολική εργασία φαίνεται να είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Είναι πιθανό τα σχολικά γεύματα και η συμμετοχή των παιδιών σε αυτά να βελτιώσουν περαιτέρω το ψυχολογικό κλίμα στην τάξη εφόσον δημιουργούνται συνθήκες συνεργασίας, επικοινωνίας, φιλικού κλίματος κλπ. Το θετικό ψυχολογικό κλίμα προωθεί την σχολική μάθηση, ενισχύει την αυτοεκτίμηση του μαθητή και τον οδηγεί στη συλλογική δράση όπου βιώνει τη γνώση σε ένα περιβάλλον συνεργασίας.

«Τα κοινωνικοοικονομικά στοιχεία των γονέων»

-Το 16% των πατέρων είναι άνεργοι

-Το 49% των μητέρων δεν συνεισφέρει στο οικογενειακό εισόδημα διότι είναι άνεργες (29%) ή ασχολούνται με οικιακά (20%).

-Σε ποσοστό 11,2% είναι και οι δύο γονείς άνεργοι. Στο Δήμο Περάματος αυτό το ποσοστό είναι 16,6% ενώ στη Δυτική Αττική το 9,6%

-Το 7% των πατέρων και το 8% των μητέρων είναι ανασφάλιστοι

-Το 4% δηλώνει ότι μένει σε σπίτι συγγενών ή τρίτων.

«Οι απόψεις των γονέων για το πρόγραμμα Σχολικά Γεύματα»

-Το 88% των γονέων εκτίμησαν θετικά το πρόγραμμα «Σχολικά Γεύματα».

-Το 77,5% είναι ικανοποιημένο από το πρόγραμμα (μετρίως ή απολύτως).

-Το 80% θεωρεί ότι το πρόγραμμα βοήθησε στον οικογενειακό προϋπολογισμό.

-Το 56% δηλώνει ότι τα παιδιά δεν πεινάνε όταν γυρνάνε στο σπίτι το μεσημέρι εάν έχουν φάει στο σχολείο το γεύμα.

Οι κύριοι λόγοι δυσαρέσκειας σχετίζονται με τις γευστικές των παιδιών (τα φαγητά ήταν άνοστα , το γεύμα δεν άρεσε στο παιδί, το γεύμα ήταν κρύο κτλ.) και όχι σε άλλα στοιχεία ποιότητας ή διαδικασίας υλοποίησης του προγράμματος.

Συνολικά το 92% επιθυμεί να συνεχιστεί το πρόγραμμα και την επόμενη σχολική χρονιά και να αποκτήσει πιο μόνιμο χαρακτήρα.

«Οι απόψεις των δασκάλων σχετικά με την συνεισφορά του προγράμματος»

-το 87% πιστεύει ότι τα σχολικά γεύματα συμβάλλουν αρκετά έως πάρα πολύ στην οικονομική ελάφρυνση των οικογενειών των μαθητών

-Το 22% παρατηρεί ότι τα παιδιά έχουν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο μετά την έναρξη του προγράμματος

-Το 43% έχουν παρατηρήσει σημάδια υποσιτισμού στα παιδιά (αδύνατα, δυσκολία στην παρακολούθηση του μαθήματος, απουσίες)

-To 95% δηλώνει ότι τα παιδιά έχουν ζητήσει να πάρουν και στο σπίτι το φαγητό τους. Κύριοι λόγοι ήταν ότι δεν πεινούσαν, θα το έδιναν σε κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας, δεν τους άρεσε το φαγητό.

-Το 90% των παιδιών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα τρώει καθημερινά. Υπάρχει ένα 10% το οποίο είναι πιθανό μία μέρα να μην καταναλώσει το γεύμα.

-Το 33% πιστεύει ότι ο κύριος λόγος για τον οποίο κάποια παιδιά δεν συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι ότι οι γονείς επιθυμούν να τρώνε τα παιδιά τους στο σπίτι .

Συνολικά, το 83% πιστεύει ότι υπάρχουν περισσότερα οφέλη απ’ ότι επιβαρύνσεις για το ελληνικό δημόσιο, το 98% επιθυμεί να συνεχιστεί το πρόγραμμα, ενώ το 53% πιστεύει ότι θα πρέπει να τεθούν κοινωνικοοικονομικά κριτήρια για την συμμετοχή.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ