Κάποιοι ψηφοφόροι που δεν θα χρειαστεί να πάνε στα εκλογικά κέντρα απλώς για να ασκήσουν τα εκλογικά τους καθήκοντα στις Εθνικές Εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, αλλά για να συμμετέχουν και στην ομαλή διεξαγωγή τους, καθώς θα έχουν κληθεί να συμμετέχουν στην εφορευτική επιτροπή.

Ωστόσο υπάρχουν κάποιοι που για λόγους υγείας ή επαγγελματικούς αδυνατούν να παραστούν. Αυτοί θα πρέπει να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, αλλιώς κινδυνεύουν με ποινές.

Συγκεκριμένα η άσκηση των καθηκόντων του μέλους εφορευτικής επιτροπής, είναι υποχρεωτική. Εάν μέλη της εφορευτικής επιτροπής δεν προσέλ­θουν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους γιατί απου­σιάζουν ή κωλύονται ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία, αναπληρώνονται από τα αναπληρωματικά μέλη. Εάν η αναπλήρωση είναι αδύνατη για τους ίδιους λόγους, η εκλογή διεξάγεται μόνο από τα παρόντα μέλη της εφο­ρευτικής επιτροπής, καθώς και από μόνο τον πρόεδρό της, αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής.

Αναλυτικά, το νομικό πλαίσιο:

Π.Δ. 96/2007 – ΦΕΚ 116/Α’/5.6.2007

Κωδικοποίηση σ’ ενιαίο κείμενο των διατάξεων της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών.

Αρθρο 58

(Αρθρο 58 π.δ. 351/2003)

Διορισμός εφορευτικών επιτροπών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε

Εφορευτικές Επιτροπές

1. Ψηφοφορία γίνεται ενώπιον εφορευτικών επιτρο­πών.

2. Σε κάθε εκλογικό τμήμα ορίζεται εφορευτική επι­τροπή που αποτελείται από τον αντιπρόσωπο της δι­καστικής αρχής ως πρόεδρο και τέσσερα μέλη που αναπληρώνονται από ισάριθμα αναπληρωματικά.

3. Τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών και οι ανα­πληρωτές τους κληρώνονται, μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την κατά το Αρθρο 31 παράγραφος 3 έναρξη της προεκλογικής περιόδου, από το οικείο Πρωτοδικείο. Στην κλήρωση, κατά την οποία μπορούν να παρίστανται οι υποψήφιοι, οι αντιπρόσωποι και πληρεξούσιοι των κομμάτων περιλαμβάνονται οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του οικείου εκλογικού διαμε­ρίσματος που φέρονται στους καταλόγους αυτούς ως κάτοικοι της περιοχής.

4. Μέσα στην προθεσμία της προηγούμενης παραγρά­φου το αρμόδιο δικαστήριο, μπορεί, κατά την κρίση του, να διορίζει, με απόφασή του που λαμβάνει σε συμβούλιο, τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών από τους καταλό­γους της προηγούμενης παραγράφου. Στην περίπτωση αυτή μέλη εφορευτικών επιτροπών ορίζονται αυτοί που κατά την κρίση του συμβουλίου πρωτοδικών παρέχουν στοιχεία επάρκειας γι’ αυτά τα καθήκοντα. Οι οριζόμενοι πρέπει να έχουν τουλάχιστον απολυτήριο δημοτικού σχολείου και να μην έχουν υπερβεί το εξηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους.

Για το σκοπό αυτό είναι δυνατόν ο αρμόδιος πρόε­δρος πρωτοδικών να ζητήσει πληροφορίες και στοιχεία από τους ειρηνοδίκες του τόπου και τις δημοτικές ή κοινοτικές αρχές.

Μ’ αυτές τις προϋποθέσεις το συμβούλιο πρωτοδι­κών μπορεί ν’ αποκλείσει μέλη που κληρώθηκαν και που τα κρίνει ανεπαρκή για το έργο της εφορευτικής επιτροπής.

5. Αρμόδιο πρωτοδικείο είναι αυτό που στην περιφέρειά του υπάγεται ο δήμος ή η κοινότητα όπου εδρεύει το εκλογικό τμήμα.

6. Όσοι σύμφωνα με τα παραπάνω ορίστηκαν μέλη των εφορευτικών επιτροπών, ειδοποιούνται με απόδει­ξη για το διορισμό τους πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ψηφοφορία με φροντίδα του Εισαγγελέα Πρωτοδικών, στον οποίο διαβιβάζεται από τον Πρόεδρο Πρωτοδικών αντίγραφο της πράξης του πρωτοδικείου για το διορισμό τους.

7. Τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών είναι υποχρε­ωμένα να εκτελούν τα καθήκοντά τους ανεξαρτήτως αν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως.

Αρθρο 59

(Αρθρο 59 π.δ. 351/2003)

Κωλύματα διορισμού μελών εφορευτικών επιτροπών

1. Δημόσιοι και δημοτικοί ή κοινοτικοί υπάλληλοι ή έμμισθοι υπάλληλοι δημοτικών ή κοινοτικών νομικών προσώπων και ιδρυμάτων και όσοι μ’ αυτές τις ιδι­ότητες υπηρέτησαν την τελευταία τριετία προ της εκλογής, δεν μπορούν να κληρωθούν ή διοριστούν μέλη εφορευτικών επιτροπών και αν τυχόν κληρωθούν ή διοριστούν δεν μπορούν να λάβουν μέρος στη συ­γκρότηση των επιτροπών. Το κώλυμα ισχύει και για τους αποστρατευθέντες αξιωματικούς, τα όργανα των σωμάτων ασφαλείας, καθώς και γι’ αυτούς που διετέ­λεσαν δήμαρχοι και πρόεδροι κοινοτήτων κατά την τελευταία τριετία.

2. Τα τακτικά μέλη των εφορευτικών επιτροπών, αν προταθούν και ανακηρυχθούν από το πρωτοδικείο υποψήφιοι βουλευτές, έχουν το δικαίωμα της επιλογής με δήλωση, που επιδίδεται στην διοικητική αρχή με δικαστικό επιμελητή πέντε τουλάχιστον ημέρες πριν από την ψηφοφορία. Εάν για οποιοδήποτε λόγο δεν ασκήσουν αυτό το δικαίωμα, θεωρείται ότι προτίμησαν τη βουλευτική υποψηφιότητα και αντικαθίστανται στην εφορευτική επιτροπή σύμφωνα με τις διατάξεις του Αρθρου 60.

3. Οι δικηγόροι που κληρώνονται τακτικά ή αναπλη­ρωματικά μέλη εφορευτικής επιτροπής, αν διοριστούν αντιπρόσωποι της δικαστικής αρχής, υποχρεούνται να εκπληρώσουν τα καθήκοντα του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής.

Αρθρο 60

(Αρθρο 60 π.δ. 351/2003)

Αναπλήρωση μελών εφορευτικών επιτροπών

1. Εάν μέλη της εφορευτικής επιτροπής δεν προσέλ­θουν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους γιατί απου­σιάζουν ή κωλύονται ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία, αναπληρώνονται από τα αναπληρωματικά μέλη. Εάν η αναπλήρωση είναι αδύνατη για τους ίδιους λόγους, η εκλογή διεξάγεται μόνο από τα παρόντα μέλη της εφο­ρευτικής επιτροπής, καθώς και από μόνο τον πρόεδρό της, αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής.

2. Σε περίπτωση που κωλύεται ή για οποιονδήποτε λόγο απουσιάζει ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτρο­πής, αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής, αναπληρώ­νεται από τον αναπληρωτή του, που ορίζεται από τον έφορο δικαστικών αντιπροσώπων. Αν λείπει κι αυτός, για οποιονδήποτε λόγο, η εκλογή γίνεται ενώπιον των τεσσάρων (4) μελών της εφορευτικής επιτροπής, με πρόεδρό της τον μεγαλύτερο σε ηλικία.

Αν για οποιονδήποτε λόγο κωλύεται ή απουσιάζει ο αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής και ο αναπληρω­τής του, καθώς και τρία (3) από τα άλλα μέλη της εφορευτικής επιτροπής, τότε το μοναδικό παρόν μέλος διορίζει δύο (2) και σε περίπτωση αδυναμίας ένα (1) ως μέλη της επιτροπής από τους εκλογείς του εκλογικού τμήματος, τα οποία υποχρεούνται να εκτελούν τα καθήκοντά τους.

Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται και σε κάθε άλλη περίπτωση προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία.

Αρθρο 61

(Αρθρο 61 π.δ. 351/2003)

Καθήκοντα εφορευτικών επιτροπών

1. Η επιτροπή που καταρτίστηκε σύμφωνα με τις πιο πάνω διατάξεις διευθύνει την εκλογή και τηρεί τα εξής βιβλία:

α) βιβλίο πρακτικών,

β) πρωτόκολλο ψηφοφορίας και

γ) βιβλίο διαλογής ψήφων. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης είναι δυνατή η απλούστευση, ενοποίηση ή η κατάργηση ορισμένων βιβλίων ή στοιχείων.

2. Η επιτροπή αποφασίζει κατά πλειοψηφία. Σε ισο­ψηφία νικάει η ψήφος του προέδρου.

Αρθρο 62

(Αρθρο 62 π.δ. 351/2003)

Ψηφοφορία μελών εφορευτικών επιτροπών

1. Τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών, ψηφίζουν στα τμήματα που εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους. Για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος γί­νεται μνεία στο βιβλίο πρακτικών και αναγράφονται τα στοιχεία τους ιδιαίτερα στο πρωτόκολλο ψηφο­φορίας.

2. Αν επαναληφθεί η ψηφοφορία σύμφωνα με το Αρθρο 102, γιατί ακυρώθηκε η εκλογή σε μερικά μόνο τμήματα της εκλογικής περιφέρειας, αυτοί που ψήφισαν σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο σε τμήματα, που δεν ακυρώθηκε η εκλογή, δεν μπορούν να ψηφίσουν στα τμήματα που επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία και αν είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους αυτών των τμημάτων.

Αρθρο 63

(Αρθρο 63 π.δ. 351/2003)

Γραμματέας εφορευτικής επιτροπής

1. Η εφορευτική επιτροπή αναθέτει καθήκοντα γραμ­ματέα για τη σύνταξη των πρακτικών της σε υπάλληλο δημόσιο ή δημοτικό ή νομικού προσώπου δημοσίου δι­καίου, που είναι υποχρεωμένος να τα εκτελέσει.

2. Αν δεν μπορεί η εφορευτική επιτροπή να αναθέτει τα καθήκοντα γραμματέα, σύμφωνα με την προηγούμε­νη παράγραφο, τα αναθέτει σε έναν εκλογέα ή σ’ ένα από τα τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη της και στην ανάγκη σε κοινοτικό υπάλληλο.

3. Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν υπάρχει γραμμα­τέας της εφορευτικής επιτροπής, δεν παρακωλύεται καθόλου το έργο της, γιατί στην ανάγκη μπορεί και ο αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής ή ο προεδρεύων της επιτροπής να εκτελέσει τα καθήκοντα του γραμματέα της.

Άρθρο 119

2. Με φυλάκιση από τρεις μήνες μέχρι τρία χρόνια και με χρηματική ποινή τιμωρούνται:

α) Τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών που διευθύνουν την εκλογή καθώς και αυτός που τη διευθύνει ή λαμβάνει μέρος στη διεύθυνση αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής:

αα) Αν εν γνώσει τους δεχτούν ν’ ασκήσει το εκλογικό δικαίωμα πρόσωπο που, ή δεν είναι γραμμένο στους εκλογικούς καταλόγους ή ψευδώς εμφανίζεται αντ’ άλλου που είναι γραμμένο σ’ αυτούς, ή άσκησε ήδη αυτό το δικαίωμα.

ββ) Αν εν γνώσει τους αποκλείσουν κάποιον από τους γραμμένους στον εκλογικό κατάλογο εκλογείς, ν’ ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα.

γγ) Αν αδικαιολόγητα περιορίσουν οπωσδήποτε τη χρονική διάρκεια της ψηφοφορίας ή τη διακόψουν ή την αναβάλουν.

δδ) Αν αδικαιολόγητα μεταβάλουν τον τόπο της διεξαγωγής της ψηφοφορίας που νόμιμα έχει οριστεί, και

εε) Αν αδικαιολόγητα διώξουν από τον τόπο της ψηφοφορίας υποψήφιο ή αντιπρόσωπο ή αναπληρωτή του ή δεν αναγνωρίσουν αυτούς που έχουν διοριστεί νόμιμα αντιπρόσωποι, ή αναπληρωτές υποψηφίου.

β) Αυτός που δεν έχει κατά το χρόνο της ψηφοφορίας τα προσόντα που ορίζονται με το παρόν και δεν απέχει από την εκτέλεση των καθηκόντων του ως μέλος της εφορευτικής επιτροπής, αν αποδεικνύεται από τα πρακτικά της εκλογής ότι με παρατήρηση ή ένσταση ζητήθηκε η αποχή αυτού.

3. Κάθε άλλη παράβαση των διατάξεων του παρόντος, που ειδικά δεν προβλέπεται απ’ αυτό ή τον Ποινικό Κώδικα ή απ’ άλλο ποινικό νόμο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι μήνες ή με χρηματική ποινή.

Άρθρο 22 παρ. 4 του Συντάγματος

“Oποιαδήποτε μορφή αναγκαστικής εργασίας απαγορεύεται.

Eιδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης ή για την αντιμετώπιση αναγκών της άμυνας της Xώρας ή επείγουσας κοινωνικής ανάγκης από θεομηνία ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, καθώς και τα σχετικά με την προσφορά προσωπικής εργασίας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την ικανοποίηση τοπικών αναγκών.”