Επίδομα κατά της φτώχειας από 75 έως 360 ευρώ το μήνα, εισηγείται στο υπουργείο Εργασίας η Παγκόσμια τράπεζα στην οποία της ανατέθηκε (από το υπουργείο) η μελέτη και η επεξεργασία των κριτηρίων που θα ισχύσουν για την εφαρμογή του εγγυημένου εισοδήματος, αρχικά σε περιορισμένο αριθμό δικαιούχων (πιλοτικά) από το 2014, και συνολικά σε όσους δηλαδή πληρούν τις προϋποθέσεις, από το 2015.
Για την πιλοτική εφαρμογή του μέτρου, (που είναι μια από τις προαπαιτούμενες δράσεις στον έλεγχο του Σεπτεμβρίου από την τρόικα) έχουν δεσμευτεί 20 εκατ. ευρώ, ποσό που θα διατεθεί σε πάμπτωχους δικαιούχους (μεμονωμένα άτομα) και νοικοκυριά από δυο, ή περισσότερες περιοχές της χώρας, με βασικό κριτήριο το ύψος του εισοδήματός τους να μην ξεπερνά τα 4.800 ευρώ το χρόνο, όπως τουλάχιστον αναφέρεται στα «σενάρια» που περιλαμβάνει η μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Η παγίδα που κρύβει η εφαρμογή του εγγυημένου εισοδήματος είναι αφενός ότι πέραν του εισοδήματος, θα εξετάζονται και άλλα περιουσιακά στοιχεία όπως ακίνητα, και αγροτεμάχια και αφετέρου (και ίσως σημαντικότερο) ότι για να χρηματοδοτηθεί το μέτρο από το 2015 είναι πιθανό να περικοπούν ή να υποκατασταθούν από το εγγυημένο εισόδημα, τα κοινωνικά και ασφαλιστικά επιδόματα όπως η βασική σύνταξη του ΟΓΑ, το ΕΚΑΣ, καθώς και τα προνοιακά επιδόματα (200 ευρώ) που δίνονται σε άπορους.
Το εγγυημένο εισόδημα προβλέφθηκε ως μέτρο αντίδοτο στην «απόλυτη φτώχεια» και ως ένα ελάχιστο μέσο διαβίωσης για νοικοκυριά που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τα προς το ζήν, και για το λόγο αυτό οι περιοχές στις οποίες θα εφαρμοστεί θα είναι εκείνες όπου εμφανίζουν υψηλή ανεργία, και μεγάλο ποσοστό φτώχειας.
Στην 48 σελίδων μελέτη, το προσχέδιο της οποίας έχει παραδοθεί από τις 26 Ιουλίου στο υπουργείο Εργασίας, καταγράφονται 4 περιοχές της χώρας με νοικοκυριά που έχουν τα χαρακτηριστικά της ανεργίας και της μεγάλης φτώχειας, που είναι οι εξής:
- Η Βόρεια Ελλάδα όπου 313.000 νοικοκυριά (είτε μεμονωμένα άτομα, είτε ζευγάρια με παιδιά) αντιμετωπίζουν ή διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας.
- Ο νομός Αττικής με 315.000 νοικοκυριά σε συνθήκες φτώχειας.
- Η Κεντρική Ελλάδα, με 210.000 φτωχά νοικοκυριά, και
- Νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη με 64.000 φτωχά νοικοκυριά.
Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που χρησιμοποίησαν οι τεχνοκράτες της Παγκόσμιας τράπεζας, ορίζουν τη φτώχεια στο 60% του «μέσου εισοδήματος» των 6.591 ευρώ, δηλαδή θεωρούν ότι οι δικαιούχοι του εγγυημένου εισοδήματος θα είναι νοικοκυριά με εισόδημα κάτω από 3.950 ευρώ το χρόνο, δηλαδή με λιγότερα από 330 ευρώ το μήνα.
Σε αυτά τα νοικοκυριά το υπουργείο Εργασίας σχεδιάζει σύμφωνα με τις «προδιαγραφές» που βάζει η Παγκόσμια τράπεζα να δοθεί ως συμπλήρωμα το εγγυημένο εισόδημα για να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια.
Στα σενάρια που παρουσιάζει η μελέτη αναφέρεται για παράδειγμα ότι το ύψος του εγγυημένου εισοδήματος μπορεί να είναι τέτοιο που να συμπληρώνει τυχόν άλλα εισοδήματα των δικαιούχων ώστε να περνούν πάνω από το όριο της φτώχειας.
Για παράδειγμα αναφέρει ότι αν το εγγυημένο εισόδημα είναι 200 ευρώ το μήνα σε ένα νοικοκυριό με ετήσιο εισόδημα 4.800 ευρώ, τότε το 4,3% των δικαιούχων θα περάσουν πάνω από το όριο της φτώχειας, καθώς το εισόδημά τους θα ενισχυθεί κατά 2.400 ευρώ ετησίως. Αν δοθούν 360 ευρώ τότε θα ξεφύγουν από τη φτώχεια (σ.σ: έτσι όπως την ορίζουν οι τεχνοκράτες) το 8,5% των δικαιούχων, κλπ.
Υψος εγγυημένου εισοδήματος και αποτελεσματικότητα κατά της φτώχειας
Κριτήρια | Μηνιαίο εγγυημένο εισόδημα | Επάρκεια επιδόματος ως προς τη μείωση της φτώχειας |
Δικαιούχος με ετήσιο εισόδημα έως 2.000 ευρώ | Α. 200 ευρώ | 21,8% |
Β. 150 ευρώ | 16,4% | |
Δικαιούχος με ετήσιο εισόδημα 2.000 έως 4.000 ευρώ | Α. 100 ευρώ | 10,9% |
Β. 75 ευρώ | 8,2% |
Το κυρίαρχο ζήτημα δηλαδή δεν είναι μόνο το εγγυημένο εισόδημα θα παίρνουν τα φτωχά νοικοκυριά, αλλά και τι αποτέλεσμα θα φέρει αυτό το μέτρο, αν δηλαδή θα είναι καλύτερο ή χειρότερο από τις μέχρι τώρα ασκούμενες κοινωνικές πολιτικές.
Στη μελέτη προτείνεται ακόμη να θεσπιστεί κλιμάκωση του εγγυημένου εισοδήματος ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι κάτι ανάλογο ισχύει στα περισσότερα κράτη μέλη της Ε.Ε που εφαρμόζουν το εγγυημένο εισόδημα.
Για παράδειγμα σε ένα νοικοκυριό με 2 παιδιά, που πληρεί τα κριτήρια, ο σύζυγος να παίρνει 100 ευρώ το μήνα, η σύζυγος 70 ευρώ και από 50 ευρώ το κάθε παιδί. Σε αυτή την περίπτωση δηλαδή το συνολικό εγγυημένο εισόδημα μπορεί να ξεκινά από τα 270 ευρώ το μήνα, ποσό βέβαια που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μιας τετραμελούς οικογένειας, αν δεν υπάρχουν άλλοι πόροι.
Στο βασικό σενάριο που επεξεργάστηκε η Παγκόσμια τράπεζα, αποκαλύπτεται ότι οι δυνητικοί δικαιούχοι του εγγυημένου εισοδήματος είναι αυτή τη στιγμή πάνω από 1,55 εκατομμύριο πάμπτωχα νοικοκυριά με εισόδημα από μηδέν έως 4.800 ευρώ το χρόνο.
ΠΗΓΗ: Ελεύθερος Τυπος