Τη μείωση των προστίμων που επιβάλλονταν μέχρι σήμερα στους φορολογούμενους και τις επιχειρήσεις προβλέπει ο νέος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών. Μάλιστα, στο νέο ευνοϊκό καθεστώς μπορούν να υπαχθούν και πρόστιμα που έχουν ήδη επιβληθεί στoυς φορολογούμενους για παραβάσεις στις οποίες έχουν υποπέσει στο παρελθόν.
Στόχος με τις νέες διατάξεις είναι να εισρεύσουν όσο το δυνατόν περισσότερα έσοδα από τα πρόστιμα που επιβάλλονται ή ήδη έχουν επιβληθεί στους φορολογούμενους. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών στον κρατικό κορβανά εισέρχεται ποσό μικρότερο του 5% των προστίμων που καταλογίζονται, ενώ η ίδια αδυναμία είσπραξης των προστίμων παρατηρείται ακόμα και αν υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις.
Βέβαια, μπορεί ο Κώδικας να οδηγεί σε εξορθολογισμό των προστίμων, ωστόσο, καθιερώνονται αυστηρά μέτρα για την είσπραξή τους, με δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων, κατασχέσεις κινητών αξιών ακινήτων, καθώς και πλειστηριασμούς με διαδικασίες εξπρές.
Προκειμένου λοιπόν να εισπραχθούν τα πρόστιμα που έχουν ήδη καταλογισθεί το σχέδιο νόμου προβλέπει την αναδρομική μείωση των προστίμων για τους φορολογούμενους με παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας. Στους παραβάτες της φορολογικής νομοθεσίας που έχουν εντοπιστεί με εικονικά τιμολόγια μεγάλης αξίας ή δεν έχουν εκδώσει αποδείξεις, παρέχεται η δυνατότητα εφόσον οι υποθέσεις τους δεν έχουν περαιωθεί ακόμη με διοικητικό συμβιβασμό ή δεν έχουν τελεσιδικήσει ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων να γλιτώσουν πρόστιμα έως και 50% αυτών που έχουν καταλογισθεί.
1. Πρόστιμα διαδικαστικών παραβάσεων:
• 100 ευρώ για μη υποβολή ή εκπρόθεσμη υποβολής πληροφοριακής δήλωσης ή φορολογική δήλωση από την οποία δεν προκύπτει φορολογική υποχρέωση καταβολής φόρου.
• Ισόποσο του φόρου για μη υποβολή δήλωσης από την οποία θα προέκυπτε υποχρέωση καταβολής φόρου.
• 100 ευρώ για λοιπές παραβάσεις από μη υπόχρεους τήρησης βιβλίων.
• 1.000 ευρώ για κάθε άλλη παράβαση από υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων.
• 2.500 ευρώ για κάθε άλλη παράβαση από υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων.
• Σε περίπτωση υποτροπής της ίδιας παράβασης εντός 5 ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο διπλάσιο του αρχικού προστίμου. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής εντός 5 ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο τετραπλάσιο του αρχικού προστίμου.
2. Πρόστιμα παραβάσεων φοροδιαφυγής:
• Για μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση στοιχείου αξίας πάνω από 5.000 ευρώ επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 40% της αξίας της συναλλαγής. Σήμερα για στοιχεία αξίας πάνω από 1.200 ευρώ επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με την αξία της συναλλαγής το οποίο όμως μειώνεται κατά 50% στον συμβιβασμό. Για την περίπτωση αυτή με τις νέες διατάξεις το πρόστιμο μειώνεται κατά 60%, καθώς περιορίζεται από το 100% στο 40% της αξίας της συναλλαγής. Ομως ταυτόχρονα καταργείται η ισχύουσα σήμερα διαδικασία της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς, μέσω της οποίας το πρόστιμο μπορεί να μειωθεί στο μισό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η πραγματική μείωση του προστίμου που επέρχεται με τη νέα διάταξη είναι της τάξεως του 20%.
• Για έκδοση πλαστού φορολογικού στοιχείου επιβάλλεται πρόστιμο για κάθε παράβαση ίσο με το 100% της αξίας. Σήμερα για στοιχεία πάνω από 1.200 ευρώ το πρόστιμο είναι διπλάσιο της αξίας του τιμολογίου και στην περίπτωση συμβιβασμού μειώνεται στο μισό. Με τις νέες διατάξεις το πρόστιμο μειώνεται κατά 50% αφού από το διπλάσιο περιορίζεται στο ισόποσο της αξίας του στοιχείου. Ωστόσο, με την κατάργηση του συμβιβασμού μέσω του οποίου το πρόστιμο μπορεί να μειωθεί στο μισό, με το νέο καθεστώς δεν προβλέπεται μείωση του προστίμου. Π.χ. για πλαστό φορολογικό στοιχείο αξίας 10.000 ευρώ θα επιβάλλεται πρόστιμο 10.000 ευρώ (ίσο με το 100% της αξίας), ενώ σήμερα προβλέπεται πρόστιμο 20.000 ευρώ (ίσο με το διπλάσιο της αξίας). Το πρόστιμο των 20.000 ευρώ, που επιβάλλεται με το ισχύον σήμερα καθεστώς, μπορεί να περιοριστεί στο μισό, δηλαδή στα 10.000 ευρώ, με τη διαδικασία της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς.
• Στην περίπτωση έκδοσης ή λήψης εικονικού φορολογικού στοιχείου επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 50% της αξίας. Με τις ισχύουσες διατάξεις για εικονικά στοιχεία άνω των 1.200 ευρώ το πρόστιμο ανέρχεται στο διπλάσιο της αξίας του φορολογικού στοιχείου το οποίο σε περίπτωση συμβιβασμού περιορίζεται στο μισό. Το προβλεπόμενο πρόστιμο μειώνεται κατά 75%, από το διπλάσιο στο 50% της αξίας του στοιχείου. Ομως με την κατάργηση της διαδικασίας του συμβιβασμού, η μείωση του προστίμου φθάνει στο 50%.
• Στον ΦΠΑ εφόσον μετά από έλεγχο αποδειχθεί ότι ο λήπτης εικονικού φορολογικού στοιχείου ή στοιχείου το οποίο νόθευσε αυτός ή άλλοι για λογαριασμό του, διενήργησε έκπτωση φόρου εισροών ή έλαβε επιστροφή φόρου ή ως εκδότης δεν απέδωσε φόρο, με βάση πλαστά, εικονικά ή νοθευμένα φορολογικά στοιχεία, επιβάλλεται πρόστιμο ισόποσο με το 50% του φόρου που εξέπεσε ή που επιστράφηκε ή δεν απέδωσε ανεξάρτητα αν δεν προκύπτει τελικά ποσό φόρου για καταβολή. Το πρόστιμο αυτό επιβάλλεται και στα πρόστιμα που έλαβαν επιστροφή φόρου με βάση πλαστά, εικονικά ή νοθευμένα φορολογικά στοιχεία που εξέδωσαν οι ίδιοι.
3. Πρόστιμα ανακριβούς δήλωσης ή μη υποβολής δήλωσης:
Στην περίπτωση που το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση φορολογική δήλωση υπολείπεται του ποσού του φόρου που προκύπτει με βάση τον διορθωτικό προσδιορισμό φόρου που πραγματοποιήθηκε από τη φορολογική διοίκηση ο φορολογούμενος υπόκειται σε πρόστιμο επί της διαφοράς ως εξής:
• 10% του ποσού της διαφοράς, για διαφορά φόρου πάνω από 5% έως 20% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση.
• 30% της διαφοράς, αν η διαφορά υπερβαίνει το 20% του φόρου που προκύπτει με τη δήλωση.
• 100% της διαφοράς αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει το 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση και αποδεικνύεται ότι η ανακρίβεια οφείλεται σε πρόθεση του φορολογούμενου.
• Σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης από την οποία θα προέκυπτε υποχρέωση καταβολής φόρου επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το ποσό του φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση.
4. Πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής:
• 10% του φόρου αν το οφειλόμενο ποσό δεν καταβληθεί το αργότερο εντός 2 μηνών από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας.
• 20% του φόρου αν ο φόρος καταβληθεί μετά την πάροδο ενός έτους από την εκπνοή της νόμιμης προθεσμίας καταβολής και μέχρι 2 χρόνια.
• 30% του φόρου στην περίπτωση που ο φόρος καταβληθεί μετά την πάροδο 2 ετών από την εκπνοή της νόμιμης προθεσμίας καταβολής.
