Σε «σικέ» αξιολογήσεις δημοσίων υπαλλήλων, με πρακτικές που στηρίζονται σε νομοθετικές ρυθμίσεις που βασίζονται στο πελατειακό σύστημα και αναπαράγουν την αναξιοκρατία, ετοιμάζεται να προχωρήσει η κυβέρνηση εν όψει και των κρίσεων για την επιλογή γενικών διευθυντών σε υπουργεία και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων υποψηφιοτήτων λήγει στις 22 Μαΐου, ώστε να ακολουθήσουν οι διαδικασίες επιλογής προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων για τις συγκεκριμένες θέσεις που έχουν προκηρυχθεί (Οικονομικών, Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού).
Τα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί με το νόμο Βερναρδάκη 4369/ 2016 είναι διάτρητα, αφού ανοίγονται παράθυρα για να παρακαμφθούν υποψήφιοι με αυξημένα προσόντα και να επιλεγούν στη θέση τους «ημέτεροι» με μειωμένα τυπικά προσόντα. Είναι χαρακτηριστικό, έτσι, ότι εξομοιώνονται πανεπιστημιακές σπουδές με σεμινάρια, ενώ, για παράδειγμα, είναι δυνατό να επιλεγεί κάποιος υποψήφιος από τη θέση του απλού υπαλλήλου ή του τμηματάρχη σε θέση γενικού διευθυντή χωρίς να διαθέτει την απαιτούμενη εμπειρία, μόνο και μόνο επειδή θα είναι κομματικά αρεστός.
Οι αστοχίες του νέου νόμου αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, των μεταβατικών του διατάξεων και της πρόσφατης προκήρυξης θέσεων γενικών διευθυντών αναδεικνύονται μέσα από την εξέταση των επίμαχων ρυθμίσεων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, ενώ οι διατάξεις προωθούν αντικειμενικά προσόντα υποδεέστερα των σύγχρονων απαιτήσεων στο Δημόσιο, ταυτόχρονα υποβαθμίζουν άλλα αντίστοιχα, που και είναι απολύτως αναγκαία και αποκτήθηκαν από πλήρως αναγνωρισμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού. Επισημαίνεται ακόμη η ανεπάρκεια των μεταβατικών διατάξεων στο να διασφαλίσουν τη βαρύτητα της εμπειρίας, της γνώσης και άλλων κατά περίπτωση προσόντων (χαρακτήρας, μεθοδικότητα κ.λπ.).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 4369/2016
● Αρθρο 29
Μέρος Δ’ Σύστημα επιλογής προϊστάμενων
Τα άρθρα 84 και 85 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ΝΠΔΔ, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3528/2007, αντικαταστάθηκαν ως εξής:
● Αρθρο 84
Προϊστάμενοι οργανικών μονάδων
1. Ως προϊστάμενοι Γενικής Διεύθυνσης επιλέγονται υπάλληλοι της κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ, εφόσον:
α) έχουν ασκήσει καθήκοντα προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης για ένα (1) έτος τουλάχιστον ή
β) έχουν ασκήσει καθήκοντα προϊσταμένου Διεύθυνσης για τρία (3) τουλάχιστον έτη ή
γ) είναι κάτοχοι αναγνωρισμένου συναφούς διδακτορικού διπλώματος ή απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ) ή κάτοχοι αναγνωρισμένου συναφούς μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, κατέχουν βαθμό Α’ με πλεονάζοντα χρόνο τουλάχιστον οκτώ (8) έτη στο βαθμό αυτόν ή
δ) κατέχουν το βαθμό Α’ με πλεονάζοντα χρόνο τουλάχιστον δέκα (10) έτη στο βαθμό αυτόν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Διαπιστώνουμε ότι «αδοκίμαστα» μπορεί κάποιος να γίνει γενικός διευθυντής. Δεν θα πρέπει να προϋπάρχει επιτυχής εμπειρία τουλάχιστον σε θέση δ/ντή; Το γεγονός ότι στα α’, β’ γίνεται μνεία θητείας σε θέσεις γεν. δ/ντή ή δ/ντή εξουδετερώνεται από τα εναλλακτικά γ’ και δ’.
- Ως προϊστάμενοι Διεύθυνσης ή αντίστοιχου ή ενδιάμεσου (μεταξύ Διευθύνσεως και Τμήματος) επιπέδου οργανικών μονάδων επιλέγονται υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ, εφόσον:
α) έχουν ασκήσει καθήκοντα προϊσταμένου Διεύθυνσης επί ένα (1) έτος τουλάχιστον ή
β) είναι κάτοχοι αναγνωρισμένου συναφούς διδακτορικού διπλώματος ή απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ) ή κάτοχοι αναγνωρισμένου συναφούς μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, κατέχουν το βαθμό Α’ με πλεονάζοντα χρόνο
τουλάχιστον έξι (6) έτη στο βαθμό αυτόν ή
γ) κατέχουν το βαθμό Α’ και έχουν ασκήσει συνολικά τουλάχιστον για τρία (3) έτη καθήκοντα προϊσταμένου Τμήματος ή
δ) κατέχουν το βαθμό Α’ με πλεονάζοντα χρόνο τουλάχιστον δέκα (10) έτη στο βαθμό αυτόν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρομοίως, το ίδιο «αδοκίμαστα» μπορεί κάποιος να γίνει διευθυντής, ενώ θα έπρεπε να προϋπάρχει επιτυχής εμπειρία σε προηγούμενη θέση δ/ντή ή τουλάχιστον τμηματάρχη; Ενώ στα α’ και γ’ αυτό αναφέρεται, στη συνέχεια εξουδετερώνεται από τα εναλλακτικά β’ και δ’.
- Αρθρο 85: Κριτήρια επιλογής προϊσταμένων
- Τα ως άνω κριτήρια αξιολογούνται ως ακολούθως:
α) Τα τυπικά – εκπαιδευτικά προσόντα μοριοδοτούνται ως εξής:
αα) Ο βασικός τίτλος σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του υποψηφίου με 100 μόρια.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Είναι αξιοσημείωτο ότι το Πολυτεχνείο ή η Γεωπονική που είναι επιπέδου Master -ως 5ετούς φοίτησης- παίρνουν τα ίδια μόρια με τις άλλες σχολές.
β) Ο δεύτερος τίτλος σπουδών, εφόσον είναι της ίδιας εκπαιδευτικής βαθμίδας με το βασικό τίτλο σπουδών με 30 μόρια.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Εδώ 10 μόρια παίρνει ένα απλό εβδομαδιαίο σεμινάριο του ΕΚΔΔΑ και αξιολογείται με 30 μόρια ένα 2ο συναφές πτυχίο.
γ) Ο μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών, ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας με 150 μόρια και ο δεύτερος μεταπτυχιακός τίτλος με 30 μόρια.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ: Γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη διαφορά με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης που παίρνει 250 μόρια και τα διδακτορικά που παίρνουν 300;
- Κατ’ αρχάς, το μονοετές μεταπτυχιακό πού διαχωρίζεται από το διετές; Γιατί όλα τα μεταπτυχιακά ισοπεδώνονται μπροστά στο πτυχίο της ΕΣΔΔΑ, του οποίου οι σπουδές δεν εντάσσονται σε κανένα πρόγραμμα σπουδών ΑΕΙ ούτε βεβαίως χαρακτηρίζεται μεταπτυχιακό!
- Είναι δυνατόν ένα δεύτερο συναφές Master να παίρνει 30 μόνο μόρια;
Δηλαδή, ένας υπάλληλος με δύο διετή Μasters να παίρνει 150+30=180 μόρια, με 4 δηλαδή έτη μεταπτυχιακών σπουδών, ενώ (όπως αναφέρεται στη συνέχεια) ένας με μια 2ετή βεβαίωση σπουδών της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης να παίρνει 250 και ένας άλλος με ένα 3ετές διδακτορικό να παίρνει 300; Θα μπορούσε να υπάρχει μια κλιμάκωση μορίων όπως π.χ. αυτή:
» μονοετές μεταπτυχιακό 150 μόρια,
» διετές μεταπτυχιακό ή ΕΣΔΔΑ 250 και
» διδακτορικό 300;
δ) Η επιτυχής αποφοίτηση από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ) με 250 μόρια.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρατηρείται ότι η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης δεν αναφέρεται ως μεταπτυχιακό, παρά σαν κάποια άλλη ειδίκευση (μόνο εδώ μιλάει για «επιτυχή αποφοίτηση»).
Με τον τρόπο όμως αυτό -και σκανδαλωδώς- ο απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, αν έχει και μεταπτυχιακό, αφού αυτό δεν θα λογίζεται ως 2ο μεταπτυχιακό αλλά ως πρώτο, θα παίρνει 250 μόρια (από ΕΣΔΔΑ) + 150 μόρια (από 1ο μεταπτυχιακό) = 400!
Παρομοίως, ένα διδακτορικό παίρνει 300 μόρια και αν υπάρχει και μεταπτυχιακό (το οποίο μπορεί να είναι ακριβώς πάνω στο ίδιο αντικείμενο) άλλα 150 μόρια, δίνοντας στον κάτοχό τους 300 + 150 = 450 μόρια συνολικά!
Απεναντίας, δύο ανεξάρτητων αντικειμένων μεταπτυχιακά (που μπορεί να είναι και διετή) παίρνουν 150 + 30 = 180 μόρια μόνο!
ε) Η πιστοποιημένη από το ΕΚΔΔΑ επιμόρφωση του υπαλλήλου μοριοδοτείται με δέκα (10) μόρια ανά σεμινάριο επιμόρφωσης με ανώτατο όριο τα σαράντα (40) μόρια. Για τη βαθμολογία του κριτηρίου της πιστοποιημένης επιμόρφωσης που προβλέπεται, λαμβάνεται υπόψη η επιμόρφωση κατά την τελευταία δεκαετία.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Δηλαδή, το 2ο πτυχίο ή το 2ο Master παίρνει 30 μόρια και το απλό εβδομαδιαίο σεμινάριο παίρνει 10! Απαξιώνονται έτσι πανεπιστημιακές σπουδές, ενώ ταυτόχρονα υπερεκτιμώνται απλά σεμινάρια.
στ) Η πιστοποιημένη γλωσσομάθεια μοριοδοτείται ως εξής:
Η άριστη γνώση κάθε ξένης γλώσσας με 40 μόρια, η πολύ καλή γνώση με 30 μόρια και η καλή με 10 μόρια, με ανώτατο όριο τα 100 μόρια.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Μία γλώσσα χρειάζεται τουλάχιστον 5-6 χρόνια για άριστη γνώση και θα προσμετράται όσο τέσσερα σεμινάρια.
β) Η εργασιακή εμπειρία και η άσκηση καθηκόντων ευθύνης μοριοδοτούνται ως εξής:
α) 20 μόρια για κάθε έτος υπηρεσίας με ανώτατο όριο τα 33 έτη για το δημόσιο τομέα,
β) 25 μόρια για κάθε έτος απασχόλησης με ανώτατο όριο τα 7 έτη για τον ιδιωτικό τομέα που έχει αναγνωριστεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 98 και
γ) 16,5 μόρια για κάθε έτος άσκησης καθηκόντων ευθύνης στο δημόσιο τομέα, με ανώτατο όριο τα 10 έτη.
Χρόνος υπηρεσίας ή απασχόλησης μεγαλύτερος του εξαμήνου λογίζεται ως πλήρες έτος.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
- Ολα τα έτη εργασίας ανά θέση ευθύνης είναι ίδια. Ιδιος είναι ο χρόνος σε θέση γενικού διευθυντή, διευθυντή και τμηματάρχη.
- Ο έπαινος και τα βραβεία δεν παίρνουν μόρια. Δηλαδή οι σημαντικές αυτές διακρίσεις, που έτσι κι αλλιώς δεν συνοδεύονται από χρηματικές αμοιβές, δεν μεταφράζονται σε κάποια μόρια, όπως πάντα μέχρι τώρα ίσχυε.
ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ ΕΥΝΟΙΑΣ
Αν υποτεθεί ότι κάποιο τυπικό προσόν χρειάζεται να πριμοδοτηθεί για λόγους πολιτικής της Δημόσιας Διοίκησης, αυτό παγίως (μέχρι σήμερα) γίνεται μία φορά. Για τους αποφοίτους όμως της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης (βλ. και ΔΙΔΑΔ/Φ.31. 52/2266/οικ.9165, 30-3-2016), γίνεται κατ’ εξαίρεση επτά φορές! Δηλαδή:
α) διορίζονται κατευθείαν στο Δημόσιο,
β) τα 2 έτη φοίτησης στη σχολή προσμετρώνται ως χρόνος υπηρεσίας στο Δημόσιο,
γ) εισάγονται στο Δημόσιο ως τακτικοί υπάλληλοι, χωρίς δηλαδή δοκιμαστική προϋπηρεσία 2 ετών, όπως όλοι οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι,
δ) έχουν ως εναρκτήριο βαθμό τον Β’ και με πλεονάζοντα χρόνο 2 έτη ή αν είναι αριστούχοι 3 έτη. Πιο απλά, ένας πτυχιούχος ΑΕΙ, που δεν έχει μεταπτυχιακές σπουδές, χρειάζεται για να φτάσει στον Α’ βαθμό 13 έτη, ένας απόφοιτος της Σχ. Δημ. Διοίκησης 4 έτη κι αν είναι αριστούχος (απόφοιτός της), 3 έτη,
ε) κατατάσσονται αυτόματα στην κατηγορία Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης-ΠΕ, έστω και αν δεν είναι (μπορεί π.χ. να είναι Τεχνικής Εκπαίδευσης-ΤΕ),
στ) το πτυχίο της σχολής αυτής αξιολογείται (με 250 μόρια) ως πολύ υπέρτερο των άλλων 2ετών μεταπτυχιακών ημεδαπής/αλλοδαπής (που εξομοιώνονται με τα μονοετή και παίρνουν μόνο 150 μόρια). Σε τι -ας πούμε- υστερεί ένα ΜΒΑ του Οικον. Πανεπ. Αθήνας ή του ΕΜΠ ή του Harvard ή της Οξφόρδης από το εν λόγω πτυχίο;
ζ) το πτυχίο της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης δεν θεωρείται μεταπτυχιακό και επομένως ένα άλλο-επιπρόσθετο μεταπτυχιακό παίρνει όλα τα μόριά του (+150 και όχι μόνο +30 ως δεύτερο).
ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ ΑΔΙΚΙΑΣ
Γιατί, σύμφωνα με την τελευταία προκήρυξη (ΔΙΔΑΔ/Φ. 35.47/2299 /12132, 21-4-2017), σε θέσεις Γενικών Δ/νσεων Οικονομικού και Ανθρωπίνου Δυναμικού να δικαιολογούνται υποψηφιότητες μόνο από τους κλάδους Διοικητικού/Οικονομικού, ενώ σε θέσεις Γενικών Δ/νσεων Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης να δικαιολογούνται υποψηφιότητες από όλους τους κλάδους (και όχι αυστηρά Τεχνολογικούς/Πληροφορικής); Ποιους εξυπηρετεί αυτή η απαξίωση των τεχνολογικών κλάδων, ειδικότερα δε της Πληροφορικής (αρχής γενομένης από τη Μέση Εκπαίδευση και τους καθηγητές της, εδώ και καιρό);
Αρθρο 30
Μεταβατικές διατάξεις
- Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου:
α) Εως την επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου ή ειδικών διατάξεων, καθήκοντα προϊσταμένων εξακολουθούν να ασκούν οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου προϊστάμενοι.
β) Η θητεία των ανωτέρω προϊσταμένων λήγει αυτοδικαίως με την επιλογή και την τοποθέτηση προϊσταμένων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
ΕΡΩΤΗΜΑ: Για ποιο λόγο να δεσμεύεται κάθε υπουργός από αποφάσεις ορισμού υπαλλήλων σε θέσεις ευθύνης (εννοείται χωρίς να έχουν προηγηθεί κρίσεις υπηρεσιακών συμβουλίων) προηγούμενων κυβερνήσεων, όταν μάλιστα σύσσωμη η ΑΔΕΔΥ αντιδρά στο χρόνια παράτυπο χαρακτήρα τους, αντί να μπορεί να προβεί σε άμεση διενέργεια κρίσεων; Με τους ρυθμούς της διοίκησης, είναι ζήτημα αν μέσα στο 2017 θα έχουν κριθεί οι διευθυντές (3ος χρόνος θητείας της κυβέρνησης), όσο για τους τμηματάρχες φαντάζει εξωπραγματικό!
γ) Για την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου δεν εφαρμόζεται το κριτήριο της περίπτωσης γ’ (μοριοδότηση βάσει αξιολόγησης) της παραγράφου 1 του άρθρου 85 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ΝΠΔΔ, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3528/2007 και το κριτήριο της περίπτωσης γ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 88 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3584/2007.
Επίσης, κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου καταρτίζεται πίνακας με πενταπλάσιο αριθμό υποψηφίων με την υψηλότερη βαθμολογία κριτηρίων, οι οποίοι καλούνται στη διαδικασία της δομημένης συνέντευξης.
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι στην τελευταία προκήρυξη μερικών θέσεων (και όχι όλων) γενικών δ/ντών (ΔΙΔΑΔ/Φ. 35.47/2299 /12132, 21-4-2017), αναφέρεται ότι: «…Οι υποψήφιοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση υποψηφιότητας για πέντε (5), κατ’ ανώτατο όριο, θέσεις από το σύνολο των προκηρυσσομένων θέσεων…».
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Εν ολίγοις, οι υποψήφιοι μπορούν να επιλέξουν πέντε μόνο θέσεις, όπου στην τελική ευθεία της συνέντευξης προκρίνονται μόνο οι πέντε καλύτεροι σε μόρια.
ΕΡΩΤΗΜΑ: Γιατί μόνο πέντε υποψήφιοι να πηγαίνουν στη συνέντευξη, αφού κάποιος με πείρα, γνώση του αντικειμένου και ενδεχομένως πιο ταιριαστή στο ρόλο προσωπικότητα, να μπορεί να ξεπεράσει κάποιον που «ξερά» συγκεντρώνει αριθμούς χωρίς αντίκρισμα;
ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Εστω ότι 5 γνωστοί μεταξύ τους υποψήφιοι με ιδιαίτερα υψηλά μόρια δηλώσουν (και οι πέντε τις ίδιες) πέντε θέσεις στις αιτήσεις τους.
- Αν αυτοί οι κύριοι -όπως αναμένουν- προκριθούν, τότε έχουν εκ των προτέρων αποκλείσει κάθε άλλο υποψήφιο για οποιαδήποτε από τις θέσεις αυτές. Αρα, πού είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός, αφού αρκεί μια πεντάδα συνεννοημένων για να μπλοκάρει πέντε θέσεις;
Και γιατί να μη γενικευτεί το «κόλπο» σε όλες τις θέσεις (πεντάδες υποψηφίων για πεντάδες θέσεων);
- Τι νόημα θα έχει πλέον η συνέντευξη, με την οποία θα μπορούσε να διαπιστωθεί η πείρα/απειρία του υποψηφίου και η ουσιαστική καταλληλότητά του για την τάδε θέση;
Σίγουρα θα υπάρξουν περιπτώσεις που το «κόλπο» θα χαλάει. Κατά κανόνα όμως θα μπορεί να υλοποιείται.
Το υπουργείο θα έπρεπε να επαναλάβει την προκήρυξη στο «ορθόν», μη δεσμεύοντας τον κάθε υποψήφιο σε πέντε μόνο επιλογές.
ΠΗΓΗ: Ελευθερος Τυπος
