Οι προτάσεις του υπουργείου Παιδείας για το νέο Δημοτικό Σχολείο

Δύο τύποι δημοτικού σχολείου, με μαθήματα 30-35 ωρών και 20-25 ωρών, με περισσότερη γυμναστική και τη σχολική τσάντα να μένει στο σπίτι, πρότεινε κατά τη σημερινή συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας ο αρμόδιος υπουργός, Ανδρέας Λοβέρδος.

Τόνισε, δε, ότι οι προτάσεις αυτές διακρίνονται σε εκείνες που μπορούν να εφαρμοστούν αμέσως από το σχολικό έτος 2015-2016, και εφαρμόζονται αμέσως από τον επόμενο Σεπτέμβριο, και σ’ εκείνες των οποίων η εφαρμογή τελεί υπό προϋποθέσεις, άρα ετεροχρονίζονται και εξαρτώνται από την πλήρωση των προϋποθέσεων.

Ο κ. Λοβέρδος τόνισε: «Μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων θα έχει μια καλά προετοιμασμένη διαρθρωτική αλλαγή, που σας θυμίζω, με το που την εξαγγείλαμε στις γενικές της γραμμές πριν από δυο μήνες, αγκαλιάστηκε από σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας, μετά τις ανακοινώσεις του Συμβουλίου μας».

»Σπανίως επιλογή μου στο υπουργείο Παιδείας έχει επιδοκιμασθεί τόσο πολύ, όσο αυτή που αφορούσε την τσάντα στο σχολείο και την απαλλαγή του μαθητή από τα μαθήματα που κάνει στο σπίτι, προετοιμάζοντας την επόμενη μέρα».

»Το νέο Δημοτικό Σχολείο αποτελεί το μεγάλο μας θέμα και είναι ο χώρος που επιθυμούμε ν’ αναγεννηθεί μέσα από συγκεκριμένες αλλαγές, διαρθρωτικές αλλαγές, έχοντας φυσικά το βλέμμα μας στραμμένο στις επόμενες γενιές. Η προτεραιότητα στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και στις δομικές και οργανωτικές αλλαγές που προτείνουμε, έχει ως αφετηρία την πεποίθησή μας ότι όλοι οι μαθητές μπορούν να μάθουν -κι όπως είπαμε και την προηγούμενη φορά- να μάθουν να ρωτάνε πρωτίστως, εφόσον βέβαια τους δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες και η σχετική υποστήριξη».

»Δεύτερη παραδοχή, κρίσιμη για τα όσα συζητάμε, είναι ότι οι μαθητές διαφέρουν μεταξύ τους και το να μαθαίνουν μέσα από τις διαφορές αυτές, αποτελεί εκπαιδευτικό στόχο σ’ ένα δημοκρατικό σχολείο που προωθεί πολιτικές κοινωνικής δικαιοσύνης».

»Τρίτον: Αυτό που καθορίζει την επιτυχία των αλλαγών στην εκπαίδευση είναι το αν επικεντρώνονται στα βασικά, στα μεγάλα που επηρεάζουν αρνητικά, γι’ αυτό και χρειάζονται οι αλλαγές, την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων».

»Τέλος, χρειάζεται, αυτό είναι αυτονόητο, συναίνεση, η μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση για να προχωρήσουμε στην εφαρμογή των όσων θεσπίζει η ελληνική πολιτεία. Και σε όσους προσπαθούν να μεταφέρουν εκπαιδευτικά συστήματα που αρίστευσαν αλλού και να μεταφυτεύσουν αυτά στην Ελλάδα, τους λέμε ότι αυτό δεν γίνεται».

Ο υπουργός επισήμανε ότι «πρέπει ν’ αλλάξουμε για να κάνουμε κάτι από αυτά, μαξιμαλιστές δεν είμαστε, πρέπει ν’ αλλάξει η διαδικασία του μαθήματος. Ο δάσκαλος δεν θα παραδίδει ύλη που οι μαθητές θ’ αποθηκεύουν στο μυαλό τους, λιγότερες πληροφορίες, περισσότερη γνώση, επαναλαμβάνω πως είναι ο μεγάλος μας στόχος».

»Οι μαθητές πρέπει να έχουν το χρόνο ν’ αναζητούν, να βρίσκουν τη γνώση που τους χρειάζεται, με συνοδοιπόρους δασκάλους και δασκάλες. Το ζητούμενο του νέου ωρολογίου προγράμματος, και πάμε στο συγκεκριμένο -με τον εξορθολογισμό της ύλης και την εισαγωγή μιας ώρας μελέτης στο ημερήσιο πρόγραμμα- είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να έχουν κάθε μέρα να προετοιμαστούν για λιγότερα μαθήματα, ώστε να έχουν χρόνο να σκέφτονται, να συνεργάζονται, να διατυπώνουν απόψεις, να χρησιμοποιούν την τεχνολογία, να διεξάγουν πειράματα, να κάνουν δηλαδή ό,τι τους ενδιαφέρει πραγματικά».

Για να τονίσει: «Στόχος είναι τα παιδιά ν’ αποκτήσουν ένα επαρκές σώμα γνώσεων μέχρι το τέλος της φοίτησής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Έχουμε κάνει με πολύ φιλότιμη προσπάθεια και μηδέν δαπάνη μέχρι στιγμής, μια νέα πολιτική, εφαρμογή μιας νέας πολιτικής, της πολιτικής του κοινωνικού σχολείου με έμφαση στη Φυσική Αγωγή. Το πιστεύουμε αυτό.
Όποιος δεν το πιστεύει είναι εκτός εποχής. Όποιος δεν το πιστεύει είναι εκτός ανθρώπινης φύσης. Όποιος δεν το πιστεύει είναι πολύ μακριά από την ελληνική σκέψη, ιδίως από την αρχαία ελληνική σκέψη που επαληθεύτηκε μετά από χιλιάδες χρόνια. Η Φυσική Αγωγή και ευρύτερα το κοινωνικό σχολείο διαμορφώνουν δημοκρατικό, δραστήριο και υγιή πολίτη, που εναρμονίζεται με την πολυπολιτισμική κοινωνία».

Ο κ. Λοβέρδος πρότεινε να ενταχθούν οι δράσεις του κοινωνικού σχολείου με πάρα πολύ απλό τρόπο. Για παράδειγμα, η μία από τις τέσσερις ώρες μαθήματος της Φυσικής Αγωγής, Α’ έως Δ’ τάξη, μπορεί να διατεθεί για τις βασικές δράσεις του προγράμματος «Κοινωνικό σχολείο». Διατροφή π.χ., κανόνες υγιεινής, προστασία από μολυσματικές ασθένειες, αντιμετώπιση ξενοφοβίας και ρατσισμού».

Για να συμπληρώσει: «Επίσης, στο πλαίσιο του μαθήματος Μελέτη του Περιβάλλοντος, από την Α’ μέχρι τη Δ’ τάξη. Και εκεί μπορούμε να επιλέξουμε κάποια από τις δράσεις του κοινωνικού σχολείου, π.χ. προαγωγή της υγείας και πρόληψη μολυσματικών ασθενειών. Τον καταμερισμό των δράσεων στη Φυσική Αγωγή κατά μείζονα λόγο, αλλά και στα περιβαλλοντικά, θα το δούμε κάνοντας εξειδίκευση των αλλαγών μας. Είναι απλά πράγματα αυτά, αν αποδεχθούμε τη βασική αλλαγή».

»Επίσης, πρέπει στο πλαίσιο αυτό να περάσουμε σε μια διάκριση του Δημοτικού Σχολείου σε 2 και όχι σε 4, όπως είναι σήμερα περίπου στο ολοήμερο σχολείο κλειστού τύπου, με πρόγραμμα σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας 30 έως 35 ωρών, που ν’ αφορά όλα τα Δημοτικά Σχολεία, από 6θέσια και πάνω και ο δεύτερος τύπος, του ανοιχτού τύπου, πρόγραμμα προαιρετικών σπουδών συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας έως 10 ωρών, από 2.15 έως τις 4 το απόγευμα».

»Στα μαθήματα επιλογής του προγράμματος προαιρετικών σπουδών περιλαμβάνονται η δεύτερη ξένη γλώσσα, η μουσική, τα εικαστικά, η θεατρολογία, η φυσική αγωγή, περαιτέρω δηλαδή και εν γένει οι βιωματικές και πολιτιστικές δράσεις».

»Και ο δεύτερος τύπος να είναι το κλασικό σχολείο, με κλειστού τύπου πρόγραμμα σπουδών, συνολικής εβδομαδιαίας διάρκειας 25 έως 30 ωρών, το οποίο να αφορά όλα τα υπόλοιπα, με λιγότερα από έξι τμήματα τα δημοτικά σχολεία».

Συνοπτικά, οι προτάσεις του κ. Λοβέρδου περιγράφηκαν ως εξής:

1. Οι δύο τύποι δημοτικού σχολείου, το ολοήμερο-ΕΑΕΠ 30-35 ωρών για 6θέσια σχολεία και άνω. Δεύτερο το κλασικό 25-30 ωρών για τα υπόλοιπα.

2. Αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος και ο εξορθολογισμός του περιεχομένου σπουδών, με δραστικό περιορισμό της διδακτέας ύλης, ώστε η ύλη να ολοκληρώνεται, αλλά και να εμπεδώνεται στον πραγματικά διατιθέμενο διδακτικό χρόνο.

«Ανακατανομή της ύλης από τάξη σε τάξη ή και από βαθμίδα σε βαθμίδα, όπου αυτό χρειάζεται. Δεν είμαστε αυθαίρετοι, το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί δεν προλαβαίνουν να καλύψουν την ύλη είναι κοινό μυστικό των γονέων, των εκπαιδευτικών, όταν τους πετυχαίνεις ρωτώντας για τα παιδιά σου. Όταν όμως οι σχολικοί σύμβουλοι στο λένε σε όλη τη χώρα αυτό πρέπει να το σεβαστείς ως απόλυτο στατιστικό δεδομένο» σχολίασε.

3.Διαμόρφωση μέρους του ωρολογίου προγράμματος από τη σχολική μονάδα -ένα ποσοστό στο 10%-, με βάση τις ανάγκες, τις δυνατότητες της σύνθεσης του μαθητικού πληθυσμού, τις ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας της και τα λοιπά.

«Δηλαδή, το πιο εύκολο παράδειγμα: σε μια αγροτική περιοχή θα επιτρέψεις το 10% της ύλης να διαμορφώνεται τοπικά, να το αποφασίζει το σχολείο, με βάση το τι κινείται στην περιοχή, σε μια περιοχή προβληματική από την πλευρά του περιβάλλοντος επίσης. Δίνεις αυτή την ευχέρεια στο Διευθυντή του σχολείου, στο προσωπικό του σχολείου και προφανώς στην πυραμιδωτή Διοίκηση, στον Διευθυντή Εκπαίδευσης και τον Περιφερειακό Διευθυντή» εξήγησε.

4. Η τσάντα θα μένει στο σχολείο από Δευτέρα έως Παρασκευή. «Να το επαναλάβω γιατί το εννοούμε και είναι πανεύκολο να γίνει, αρκεί να το πιστέψουμε, όχι να το λέμε μόνο. Η εικόνα του μαθητή με την τσάντα των 30-40 κιλών τέλος. Η τσάντα θα μένει στο σχολείο, γιατί δεν θα υπάρχει δουλειά στο σπίτι».

»Πώς θα γίνεται αυτό; Σε κάθε διδακτική ώρα θα υπάρχει κομμάτι προετοιμασίας για την επόμενη μέρα. Η μελέτη στο σχολείο στα μαθήματα γλώσσα, μαθηματικά και φυσική θα γίνεται εκεί. Αν για κάτι δευτερεύον υπάρξει μια υποχρέωση προς το μαθητή ας γίνει, αλλά δεν θα αφορά αυτό που λέμε μελέτη, αυτό που απασχολεί τα παιδιά το απόγευμα».

»Όταν θα τελειώνουν το σχολείο, θα γυρίζουν σπίτι τους για να κάνουν το προσωπικό τους πρόγραμμα και το οικογενειακό τους πρόγραμμα. Στόχος άμεσος και υλοποιήσιμος το Σεπτέμβριο, όλες οι μαθησιακές διδασκαλίες να διεξάγονται στο σχολείο, ώστε μαθητές και γονείς να απαλλάσσονται από αυτό που λέμε περιπαικτικά «κατ’ οίκον» διδασκαλία».

5. Να ενταχθούν οι δράσεις του κοινωνικού σχολείου με τον τρόπο που σας είπα στην εκπαιδευτική διαδικασία του αναλυτικού προγράμματος μέσω, πρωτευόντως, του μαθήματος της φυσικής αγωγής, αλλά, δευτερευόντως και του μαθήματος και του κύκλου που αφορά την προστασία του περιβάλλοντος.