Η Ελλάδα χρειάζεται να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο μιας ενδεχόμενης παρατεταμένης κοινωνικής κρίσης
Αυτό επισημάνθηκε στη Γενεύη με την ευκαιρία της δημοσιοποίησης μιας νέας έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας η οποία προειδοποιεί ότι η Ελλάδα θα έρθει αντιμέτωπη με μια παρατεταμένη κοινωνική κρίση, αν δεν ληφθούν μέτρα για την ανάσχεσή της.
Η μελέτη της ΔΟΕ φέρει τον τίτλο «Παραγωγικές Θέσεις Εργασίας για την Ελλάδα», περιγράφει ως «αναιμικό» τον ρυθμό δημιουργίας θέσεων εργασίας και αναφέρει ότι πλέον του 70% επί συνόλου σχεδόν 1,3 εκατομμυρίων ανέργων είναι χωρίς δουλειά για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους. Αυτό είναι αποτέλεσμα της απώλειας μίας θέσης εργασίας για κάθε τέσσερις από την αρχή της κρίσης το 2008.
Εν τω μεταξύ, μέσα σε πέντε χρόνια, έχει υπερδιπλασιαστεί ο αριθμός των Ελλήνων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας, με το ποσοστό να ξεπερνάει το 44% το 2013, ενώ το 2008 μετά βίας υπερέβαινε το 20%.
Ο Γενικός Διευθυντής της ΔΟΕ, Guy Ryder, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και προκειμένου να μπει η χώρα σε βιώσιμη τροχιά ανάκαμψης, χρειάζεται να ληφθούν μέτρα εκτάκτου ανάγκης για τη στήριξη πολιτών και εταιρειών. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να καθοριστούν σε τριμερές επίπεδο με τη συμμετοχή κυβέρνησης, εργοδοτών και εργαζομένων».
Σύμφωνα με τον Raymond Torres, Διευθυντή στο Τμήμα Ερευνών της ΔΟΕ, η στρατηγική ανάκαμψης οικοδομήθηκε εν πολλοίς στο αξίωμα ότι δημοσιονομική εξυγίανση και χαμηλότεροι μισθοί θα μπορούσαν από μόνοι τους να επαναφέρουν την ανταγωνιστικότητα και να πυροδοτήσουν την οικονομική ανάπτυξη. Εντούτοις, η έκθεση καταδεικνύει ότι στην πηγή του προβλήματος ανταγωνιστικότητας ευρίσκεται ένα εύρος άλλων θεμάτων – και όχι οι μισθοί.
«Η μέχρι τώρα στρατηγική, αν και βοήθησε στην αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών, δεν έχει επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα ως προς μια βιώσιμη ανάκαμψη στην οικονομία και στην απασχόληση», εξηγεί ο Torres.
Ανάγκη για μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης
Επιπλέον των πρόσφατων δράσεων της κυβέρνησης ώστε να αντιμετωπισθούν τα μείζονα κοινωνικά προβλήματα, η έκθεση της ΔΟΕ καλεί για μια ευρύτερη στρατηγική απασχόλησης που να περιλαμβάνει μία δέσμη μέτρων για τη στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας, την καταπολέμηση των πιο πιεστικών επιπτώσεων της κρίσης και την επάνοδο της οικονομίας σε τροχιά βιωσιμότητας.
Η στρατηγική καλύπτει τόσο μέτρα εκτάκτου ανάγκης όσο και πιο μακρόπνοες βιώσιμες δράσεις. Στα μέτρα εκτάκτου ανάγκης περιλαμβάνονται η εγγύηση ενεργοποίησης όλων των νέων σε αναζήτηση εργασίας και των πλέον ευπαθών ομάδων, η δημιουργία επιχειρήσεων «κοινωνικής οικονομίας» ως οδοί δημιουργίας θέσεων εργασίας, η βελτιωμένη πρόσβαση σε πιστώσεις για τις μικρές επιχειρήσεις, καθώς και μια επανεξέταση του ρυθμού και του μείγματος πολιτικών δημοσιονομικής εξυγίανσης ώστε να μην υπονομεύονται οι προσπάθειες ανάκαμψης. Μακροπρόθεσμα, η μελέτη προάγει την υιοθέτηση των παρακάτω μέτρων:
* Διεύρυνση της οικονομικής βάσης με διευκόλυνση της επέκτασης των βιώσιμων επιχειρήσεων, ενίσχυση των δεσμών μεταξύ τουρισμού και αγρο-τροφιμικού τομέα, και προαγωγή των επενδύσεων που ενισχύουν την απασχόληση.
* Καταπολέμηση της αδήλωτης και της φτωχά αμειβόμενης εργασίας μέσω μιας ευρύτερης φορολογικής βάσης και βελτιωμένων κινήτρων για τη χαμηλά αμειβόμενη εργασία, με παράλληλη απομάκρυνση των φορολογικών βαρών από το εργατικό δυναμικό, τις μικρές εταιρείες και την κατανάλωση βασικών αγαθών, προς άλλες φορολογικές βάσεις όπως η περιουσία. Αυτό, σε συνδυασμό με την τόσο αναγκαία ενεργοποίηση των πόρων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, θα διεύρυνε με τη σειρά του το πλαίσιο πολιτικών για την στρατηγική ανάπτυξης και απασχόλησης.
* Διασφάλιση επαρκούς κάλυψης του συστήματος κοινωνικής προστασίας.
* Ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου μέσω σχεδιασμού προγραμμάτων δεξιοτήτων και προσόντων σε συνέργεια με τις επιχειρήσεις, τους εργαζομένους και τους παρόχους εκπαίδευσης• περαιτέρω μόχλευση αναφορικά με τα προγράμματα μαθητείας και εργασιακής εμπειρίας για τους νέους• και ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης και των ενεργών προγραμμάτων αγοράς εργασίας.
* Επανοικοδόμηση του κοινωνικού διαλόγου ανάμεσα στην κυβέρνηση, τους εργοδότες και τους εργαζομένους, και αντιμετώπιση του κατακερματισμού της συλλογικής διαπραγμάτευσης και των κενών ως προς την κάλυψη, έτσι ώστε να καλλιεργηθεί μια ισορροπημένη ανάκαμψη.
Εν κατακλείδι, ο Γενικός Διευθυντής της ΔΟΕ Guy Ryder σημειώνει ότι «Η προτεινόμενη μεταστροφή προς μια νέα στρατηγική ανάπτυξης και απασχόλησης βασίζεται σε μία ανάλυση των βέλτιστων διεθνών πρακτικών, προσαρμοσμένων στη συγκεκριμένη κατάσταση της Ελλάδας. Μπορεί να γίνει και μια πιο ευρεία προσέγγιση. Προκειμένου να καταστεί αυτό πραγματικότητα, η ΔΟΕ δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελληνική κυβέρνηση και τους κοινωνικούς εταίρους, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθ’ότι αποτελούν τους κρίσιμους δρώντες για μια επιτακτική ανάκαμψη γεμάτη θέσεις εργασίας.
