Ο νέος φόρος αντικαθιστά το «χαράτσι» που πληρώναμε μέσω ΔΕΗ και το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ). Για όσους πλήρωναν μόνο χαράτσι για ηλεκτροδοτούμενο διαμέρισμα, ο νέος φόρος θα είναι μικρότερος. Όσοι πλήρωναν ΦΑΠ για ακίνητη περιουσία μεγάλης αξίας, θα ελαφρυνθούν κι αυτοί, με το νέο φόρο, αφού οι συντελεστές του δεν φθάνουν τόσο ψηλά όσο του ΦΑΠ, καθυώς ανεβαίνει η αξία της περιουσίας.

Διαμερίσματα, μονοκατοικίες, εξοχικές κατοικίες, οικόπεδα, κτίρια βιοτεχνιών, κτίσματα επαγγελματικής στέγης, παντός είδους κτίσματα που δεν ηλεκτροδοτούνται, ημιτελείς οικοδομές με ή χωρίς εργοταξιακό ρεύμα, καλλιεργούμενα χωράφια που ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, θέσεις στάθμευσης, πυλωτές, αποθήκες και λοιποί βοηθητικοί χώροι, πισίνες σε κοινόχρηστους χώρους ακινήτων, ακόμη και αυθαίρετα κτίσματα, ποιμνιοστάσια (στάνες και μαντριά), πτηνοτροφεία, κοτέτσια, γεωργικές αποθήκες, βοσκότοποι, δασικές εκτάσεις, θα υπόκεινται από το 2014 στο νέο Ενιαίο Φόρο Ακινήτων, που θα αντικαταστήσει το «χαράτσι» (το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων) στα ηλεκτροδοτούμενα κτίσματα και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Το αποτέλεσμα θα είναι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων να κληθούν να καταβάλουν αυξημένους φόρους.

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ο νέος φόρος θα επιβληθεί το 2014, είναι χαμηλότερος κατά 16% από τον φόρο που επιβάλλεται σήμερα.Ο ΕΝΦΑ, αφού επιβληθεί επί του ακινήτου, στη συνέχεια κατανέμεται μεταξύ των συνιδιοκτητών του κάθε ακινήτου, ανάλογα με τα εμπράγματα δικαιώματά τους.

Επιπλέον, σημαντικές μειώσεις – έως και 40,5% – στις επιβαρύνσεις επί της ακίνητης περιουσίας αναμένεται να προκύψουν για όσους κατέχουν πολυτελείς μονοκατοικίες σε ακριβές περιοχές της χώρας, όπως η Κηφισιά, η Εκάλη, το Ψυχικό, η Βουλιαγμένη, η Μύκονος και η Σαντορίνη, όπου οι συνολικοί φόροι που επιβάλλονται σήμερα ανέρχονται σε χιλιάδες ευρώ, λόγω της ταυτόχρονης επιβολής του Ε.Ε.Τ.Α. και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας.

Με τον ΕΝ.Φ.Α. θα φορολογηθούν όλα ανεξαιρέτως τα κτίσματα, τα οικόπεδα εντός σχεδίου πόλεως και οικισμού καθώς και για πρώτη φορά όλες οι εκτάσεις γης εκτός σχεδίου, δηλαδή τα αγροτεμάχια, οι αγροί, οι βοσκότοποι, οι δασικές και οι λοιπές εκτάσεις γης, είτε ανήκουν είτε δεν ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Στα ακίνητα που θα φορολογηθούν για πρώτη φορά περιλαμβάνονται τα κτίσματα που χρησιμοποιούνται για γεωργικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς, δηλαδή τα μαντριά, οι στάνες, τα κοτέτσια, τα πτηνοτροφεία, οι αποθήκες προϊόντων φυτικής παραγωγής, αλλά και τα ημιτελή κτίσματα που δεν έχουν εργοταξιακό ρεύμα, είναι δηλαδή «γιαπιά». Επίσης, θα φορολογηθούν οι θέσεις στάθμευσης, οι βοηθητικοί χώροι και οι πισίνες που βρίσκονται στους κοινόχρηστους χώρους των πολυκατοικιών ή άλλων ακινήτων.

Ο νέος φόρος θα επιβαρύνει, επίσης, για πρώτη φορά τα ακίνητα που ανήκουν σε κόμματα και συνδικαλιστικές οργανώσεις, τα κτίρια των νοσοκομείων που αξιοποιούνται εμπορικά, τα ακίνητα που είναι επιταγμένα από το στρατό, την ακίνητη περιουσία της Τράπεζας της Ελλάδος και των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου.

Σε δόσεις

Ο φόρος θα καταβάλλεται σε δόσεις, χωρίς όμως να καθορίζεται ο αριθμός τους ενώ στην περίπτωση που καταβληθεί εφάπαξ προβλέπεται έκπτωση 1,5%. Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι η βεβαίωση φόρων ύψους 3,5 δισ. ευρώ και η είσπραξη εσόδων 2,9 δισ. ευρώ ετησίως. Ο Ενιαίος φόρος θα επιβάλλεται σε όλες τις κατηγορίες ακινήτων με κριτήρια την έκταση, την τοποθεσία, την χρήση και άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Μεταξύ συνιδιοκτητών

Ο ΕΝ.Φ.Α., αφού επιβληθεί επί του ακινήτου θα κατανέμεται μεταξύ των συνιδιοκτητών, εφόσον υπάρχουν, ανάλογα με τα ποσοστά συνιδιοκτησίας και τα εμπράγματα δικαιώματά τους. Από το νέο φόρο θα εξαιρούνται μόνο τα ακίνητα που ανήκουν στο στενό δημόσιο τομέα, ενώ όλοι οι άλλοι φορείς του Δημοσίου, τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα κ.λπ. θα είναι υπόχρεοι καταβολής του φόρου για τα ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούν.

Χωρίς αφορολόγητο

Ο νέος φόρος θα επιβάλλεται χωρίς αφορολόγητο όριο. Οι φορολογούμενοι που θα μπορούν να απαλλαγούν πλήρως ή μερικώς από τον Ενιαίο Φόρο θα είναι ελάχιστοι. Ακόμη και πάμφτωχοι φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώνουν τουλάχιστον το 50% του νέου φόρου, ενώ εάν είναι οφειλέτες του Δημοσίου ή των ασφαλιστικών ταμείων θα είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν το σύνολο του φόρου.

Ποιοι εξαιρούνται

Πλήρης απαλλαγή θα προβλέπεται μόνο για όσους έχουν οικογένειες με τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα μέλη και υπό την προϋπόθεση ότι τα συνολικά εισοδήματά τους είναι πολύ χαμηλά και τα ακίνητα περιουσιακά τους στοιχεία δεν υπερβαίνουν τα συγκεκριμένα όρια επιφανειών που προβλέπονται γενικά για όλους τους φορολογούμενους.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, θα χορηγείται έκπτωση 50% επί του συνολικού φόρου που βεβαιώθηκε για τον φορολογούμενο, την σύζυγο που συνυποβάλλει δήλωση και τα εξαρτώμενα μέλη. Η έκπτωση θα χορηγείται εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια:

– Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους δεν υπερέβη τις 7.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο  μέλος.

– Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων, των εντός σχεδίου οικοπέδων και των εκτός σχεδίου εκτάσεων γης που περιλαμβάνονται στην ιδιοκτησία του φορολογούμενου και των εξαρτώμενων μελών της οικογένειάς του (λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας) δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα,προκειμένου για κτίσματα, ή τα 500 τετραγωνικά μέτρα  προκειμένου για οικόπεδα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, ή τα 6.000 τ.μ., προκειμένου για εκτάσεις γης εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού.

– Ο φορολογούμενος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα  μέλη της οικογένειάς του δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Έκπτωση 100% επί του συνολικού βεβαιωθέντος φόρου, δηλαδή πλήρης απαλλαγή, θα χορηγείται μόνο σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες που πληρούν σωρευτικά τα τρία προαναφερθέντα κριτήρια.