Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση που διευκρινίζει τη χρήση ανωτέρας βίας και εξαιρετικών περιστάσεων για τον γεωργικό τομέα της ΕΕ σε περίπτωση απρόβλεπτων και ακραίων καιρικών φαινομένων.

Διευκρινίζοντας τη νομική ερμηνεία αυτής της έννοιας, η Επιτροπή στοχεύει να παράσχει τη βεβαιότητα στους πληγέντες αγρότες σχετικά με τις πληρωμές τους για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), ενώ παράλληλα διασφαλίζει την ενιαία εφαρμογή σε ολόκληρη την Ένωση από τις εθνικές διοικήσεις. Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς της ΕΕ.

Η έννοια της ανωτέρας βίας επιτρέπει στους αγρότες, που δεν μπόρεσαν να εκπληρώσουν όλες τις απαιτήσεις της ΚΑΠ λόγω έκτακτων και απρόβλεπτων γεγονότων εκτός του ελέγχου τους (όπως σοβαρές ξηρασίες ή πλημμύρες), να μην χάσουν τη στήριξη της ΚΑΠ. Η εφαρμογή αυτής της έννοιας αποφασίζεται από τα κράτη μέλη βάσει σχετικών αποδεικτικών στοιχείων και υπό το φως της αγροτικής νομοθεσίας της Ένωσης.

Με «περιοριστικό τρόπο» η εφαρμογή των προβλέψεων

Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, επειδή αποτελεί εξαίρεση από την αυστηρή τήρηση των υποχρεώσεων που συνδέονται με τις πληρωμές της ΚΑΠ (όπως προϋποθέσεις ή μέτρα σε οικολογικά συστήματα), η απόφαση αυτή εφαρμόζεται συνήθως με περιοριστικό τρόπο, γενικά κατά περίπτωση ή ανά αγροτική έκταση. Η σημερινή ανακοίνωση διευκρινίζει ότι η ανωτέρα βία μπορεί να ισχύει για όλους τους αγρότες που εργάζονται σε οριοθετημένη περιοχή που πλήττεται από σοβαρές και απρόβλεπτες φυσικές καταστροφές ή καιρικά φαινόμενα. Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες που βρίσκονται στην πληγείσα περιοχή δεν θα χρειαστεί να συμπληρώσουν μεμονωμένα αιτήματα ή να παράσχουν αποδεικτικά στοιχεία για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων ανωτέρας βίας. Αυτό το διευρυμένο πεδίο εφαρμογής θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο για τους γεωργούς και τις εθνικές αρχές, διευκολύνοντας έτσι την ταχεία ανταπόκριση των κρατών μελών.

Οι προϋποθέσεις

Στην ανακοίνωση ορίζονται προϋποθέσεις που επιτρέπουν το τεκμήριο ότι όλοι οι αγρότες που βρίσκονται σε μια περιοχή καλύπτονται από λόγους ανωτέρας βίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιβεβαιώσουν την εμφάνιση σοβαρής φυσικής καταστροφής ή σοβαρού καιρικού φαινομένου και να οριοθετήσουν τη γεωγραφική περιοχή που έχει πληγεί σοβαρά από το συμβάν και της οποίας οι συνέπειες δεν θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τη δέουσα προσοχή. Για αυτήν την οριοθέτηση, τα κράτη μέλη μπορούν να βασίζονται, για παράδειγμα, σε δορυφορικά δεδομένα της περιοχής, χωρίς να χρειάζονται ειδικά δορυφορικά δεδομένα σε επίπεδο μεμονωμένων εκμεταλλεύσεων. Για ορισμένους τύπους συμβάντων, οι εθνικές διοικήσεις θα εξετάσουν επίσης πρόσθετους παράγοντες, όπως ο τύπος του εδάφους ή ο τύπος των καλλιεργειών, για να καθορίσουν τον πληθυσμό που επηρεάζεται χωρίς την ανάγκη ατομικής επαλήθευσης. Αυτό μπορεί να συμβαίνει, για παράδειγμα, για τον παγετό που μπορεί να μην επηρεάζει όλες τις καλλιέργειες με τον ίδιο τρόπο ή για τις συνεχείς βροχοπτώσεις, οι οποίες μπορεί να έχουν διαφορετικές επιπτώσεις σε περιοχές με κλίση ή εδάφη με διαφορετική ικανότητα κατακράτησης νερού.

Με όλες τις προϋποθέσεις που πληρούνται, η σημερινή διευκρίνιση απαλλάσσει τις αρχές από την ανάγκη αξιολόγησης κατά περίπτωση.

Η Επιτροπή τονίζει ότι παραμένει σε επαφή με τα κράτη μέλη για να παρέχει νομική καθοδήγηση όποτε είναι απαραίτητο.