Την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια, με πιθανότερο στόχο την αναπροσαρμογή τους έως και το 67ο έτος της ηλικίας μέσα στην αμέσως επόμενη διετία, περιλαμβάνει το «πακέτο» των ασφαλιστικών και εργασιακών μέτρων το οποίο σχηματοποιείται αυτές τις ημέρες, στο πλαίσιο της προσπάθειας μείωσης των κρατικών δαπανών κατά 11,8 δισ. ευρώ μέσα στην περίοδο 2013 – 14.
Πιθανά σενάρια
Στην απόφαση να προχωρήσει στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης καταλήγει η κυβέρνηση. Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι τα ηλικιακά όρια για τη λήψη σύνταξης θα οδηγηθούν στο 66ο έτος από την 1η Ιανουαρίου 2013 και στο 67ο από το 2014 και μετά (η πιο ευνοϊκή εκδοχή για αύξηση του ορίου ηλικίας στα 65 από το 2013, για όλους, και στα 67 μέχρι το 2015, δεν φαίνεται να προκρίνεται στην παρούσα φάση, λόγω των αντιρρήσεων τις οποίες έχουν οι αξιωματούχοι της ΕΕ, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ).
Αυτό, καταρχάς, σημαίνει ότι βαίνουν προς κατάργηση οι μεταβατικές διατάξεις των ασφαλιστικών «νόμων Λοβέρδου και Παπακωνσταντίνου» (3863 και 3865 του 2010) σύμφωνα με τους οποίους, σταδιακά, το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα έφτανε στα 65 από το 2015 και μετά. Ετσι, όσοι αναμένουν να βγουν πάρουν σύνταξη μέσα στον επόμενο χρόνο, θα πρέπει να κάνουν υπομονή από ένα έως και 3 έτη ακόμη. Ανάλογες επιπτώσεις θα έχουν και όσοι ανέμεναν να συνταξιοδοτηθούν με τις μεταβατικές διατάξεις των «νόμων Λοβέρδου και Παπακωνσταντίνου» το 2014, εφόσον το ηλικιακό όριο για τη λήψη σύνταξης αυξηθεί από τη χρονιά αυτή και μετά στο 67ο έτος της ηλικίας.
Νωρίτερα από το 66ο ή το 67ο έτος της ηλικίας θα μπορέσουν να συνεχίσουν να συνταξιοδοτούνται μόνο όσοι μετά τα 60 συμπληρώνουν 40 έτη ασφάλισης (12.000 ημέρες εργασίας).
Συνολικά, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 80.000 ασφαλισμένοι – απασχολούμενοι του ιδιωτικού τομέα, του Δημοσίου, των πρώην ΔΕΚΟ, των τραπεζών και του συνόλου των κλάδων της ελληνικής οικονομίας οι οποίοι είναι κοντά στο στάδιο της συνταξιοδότησης -με τα σημερινά δεδομένα- και οι οποίοι υπολόγιζαν να ολοκληρώσουν την εργασιακή τους πορεία μέσα στη διετία 2013 – 14 κάνοντας χρήση των μεταβατικών διατάξεων τις οποίες καθιέρωσαν οι προηγούμενοι ασφαλιστικοί νόμοι, θα αναγκαστούν να περιμένουν είτε το 66ο έτος, είτε το 67ο για να πάρουν σύνταξη. Οι αλλαγές θα αφορούν και σε ειδικές από κοινωνικής άποψης ομάδες του πληθυσμού, όπως οι μητέρες ανηλίκων και οι τρίτεκνοι.
Αντιθέτως, πιο ευνοϊκή μεταχείριση αναμένεται να έχουν οι ασφαλισμένοι στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα καθώς και όσοι θα πάρουν συντάξεις αναπηρίας ή είναι γονείς ή σύζυγοι αναπήρων. Ωστόσο, οι τελικές λεπτομέρειες σε σχέση με τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αυτών των κατηγοριών δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί.
Από τα 15 στα 21 έτη για κατώτατη σύνταξη
Στο ίδιο πλαίσιο, η κυβέρνηση καταλήγει στην απόφαση να προωθήσει την άμεση αναπροσαρμογή του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης για τη λήψη της κατώτατης σύνταξης γήρατος των 461 ευρώ από τα 15 έτη (4.500 ημέρες ασφάλισης) στα 21 χρόνια (6.300 ημέρες ασφάλισης). Η αύξηση αυτή θα γίνει είτε άμεσα με την καθιέρωση των 21 ετών ασφάλισης ως ελάχιστου απαιτούμενου ασφαλιστέου χρόνου από τον επόμενο χρόνο, είτε σε δύο δόσεις: στα 18 χρόνια από το 2013 και στα 21 από το 2014
Εως 20% μειώσεις στις κύριες συντάξεις
Στο επικείμενο «πακέτο μέτρων» των 11,8 δισ. ευρώ «κλειδωμένος» θεωρείται, ήδη, ένας ακόμη γύρος μειώσεων στις κύριες συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου του 2013. Όπως όλα δείχνουν, οι περικοπές θα κυμαίνονται από 2% με 3% έως 20% και θα αφορούν στο σύνολο των μηνιαίων απολαβών ενός συνταξιούχου, ή διπλοσυνταξιούχου, οι οποίες κυμαίνονται πάνω από τα 1.000 ευρώ το μήνα, μικτά.
ΕΚΑΣ μετά τα 65 και μετά
Εκ των προτέρων δεδομένη θεωρείται και η απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει το ηλικιακό όριο χορήγησης του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) από το 60ο στο 65ο έτος, από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά.
Κατάργηση δώρων σε κύριες και επικουρικές
Εξίσου «κλειδωμένο» θεωρείται το μέτρο της περικοπής των δώρων εορτών και του επιδόματος αδείας από τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, μετά την 1η Ιανουαρίου 2013.
Εφάπαξ – μείωση από 2% έως 52% και μάλιστα αναδρομικά
Στα δεδομένα προς έγκριση μέτρα συμπεριλαμβάνεται η μείωση των εφάπαξ τα οποία χορηγούν το Δημόσιο και τα πάλαι ποτέ «ευγενή» ταμεία. Τα βοηθήματα θα περικοπούν από 2% έως 52% λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στο ποσό το οποίο έχουν καταβάλλει σε εισφορές οι δικαιούχοι και σε αυτό το οποίο εισπράττουν ως εφάπαξ. Οι μειώσεις στα εφάπαξ θα αφορούν και όσους ήδη πρόλαβαν και το έλαβαν από το 2008 και μετά (θα επιβληθεί επιπλέον παρακράτηση 2% επί των κύριων συντάξεων τους για να επιστρέψουν πίσω ένα μέρος του ποσού.
Πίνακας
Πως θα διαμορφωθούν από το 2013 οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης
| Κατηγορία ασφαλισμένων | Ο χρόνος ασφάλισης και το ηλικιακό όριο για τη λήψη σύνταξης (όπως ισχύει για το 2013 με τους ν. 3863 και 3865 του 2010) | Πως θα διαμορφωθούν εάν οι προωθηθούν οι επικείμενες αλλαγές |
| Ανδρες (ΙΚΑ) | 4.500 ημέρες ασφάλισης (η.α.) και το 65ο έτος | 5.400 ή 6.300 η.α. και 66ο έτος |
| Γυναίκες (ΙΚΑ) | 4.500 η.α. και το 63ο έτος | 5.400 ή 6.300 η.α. και το 66ο έτος |
| Ανδρες – γυναίκες (ΙΚΑ) | 10.000 η.α. και το 64ο έτος | 10.000 η.α. και το 66ο έτος |
| Μητέρες ανηλίκων (ΙΚΑ) | 5.500 η.α. και το 65ο έτος | 5.500 ή 6.300 η.α. και το 66ο έτος |
| Γονείς με τουλάχιστον 3 παιδιά (Δημόσιο) | 7.500 η.α. και το 65ο έτος | 7.500 η.α. και το 66ο έτος |
| Γονείς ανηλίκων (Δημόσιο) | 7.500 η.α. και το 65ο έτος | 7.500 η.α. και το 66ο έτος |
| Γυναίκες άγαμες ή έγγαμες ή χήρες ή διαζευγμένες χωρίς με παιδιά ή με ενήλικα (Δημόσιο) | 7.500 η.α. και το 65ο έτος | 7.500 η.α. και το 66ο έτος |
| Ασφαλισμένες πρώην ΤΣΑ (ΟΑΕΕ) | 7.500 η.α. και το 63ο έτος | 7.500 η.α. και το 66ο έτος |
Σημ.: ενδεικτικά παραδείγματα με την υπόθεση εργασίας ότι από το 2013 το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνεται στο 66ο έτος της ηλικίας και ο ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης ή στα 18 χρόνια (5.400 η.α.) ή στα 21 (6.300 η.α.).
