Της Ρεβέκκας Πιτσίκας, Πρόεδρος και CEO, PfB Group
Νέα δεδομένα φαίνεται να προκύπτουν, το τελευταίο διάστημα, για την τηλεργασία. Η εργασία εξ’ αποστάσεως- ιδιαίτερα δημοφιλής και κατά τη διάρκεια κρίσεων, καθώς αρκετές πολυεθνικές την αξιοποίησαν για να μειώσουν τις λειτουργικές και κτιριακές τους δαπάνες-, φαίνεται ότι τελικά δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα σε ότι αφορά στην παραγωγικότητα των εργαζομένων.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της IBM, η οποία ενώ πρωτοστάτησε στην τηλεργασία πριν αρκετές δεκαετίες, τώρα θέλει τους ανθρώπους της πίσω στο γραφείο. Γυρνώντας πίσω στο χρόνο, το 1983 περίπου 2.000 εργαζόμενοι της εταιρείας εργαζόταν από το σπίτι τους. Τότε η εταιρεία είχε συνειδητοποιήσει ότι θα μπορούσε να κερδίσει εκατομμύρια από την πώληση των κτιρίων της και τη θεσμοθέτηση της εξ αποστάσεως εργασίας. Έτσι και έγινε. Το 2009, μια έκθεση της IBM ανέφερε ότι το 40% του προσωπικού της, 386.000 υπάλληλοι σε 173 χώρες δεν είχε καθόλου γραφείο. Η εταιρεία είχε «ξεφορτωθεί» περισσότερα από 58 εκατομμύρια τ.μ., όπου στεγαζόταν τα γραφεία της και είχε κέρδος περίπου 2 δισ. δολάρια. Επιπλέον, ήταν πλέον σε θέση να προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες για το κομμάτι της τηλεργασίας σε άλλες επιχειρήσεις που θέλανε να την εφαρμόσουν και να εξασφαλίσουν αντίστοιχα κέρδη.
Από το 2009 όμως μέχρι το τρέχον έτος άλλαξαν πολλά. Πριν λίγους μήνες, η ΙΒΜ με μία ανακοίνωσή τους, καλούσε πίσω τους εργαζόμενούς της στα φυσικά γραφεία. Σίγουρα καθοριστικό ρόλο σε αυτή την απόφαση έπαιξε η μείωση των εσόδων για 20 τρίμηνα στη σειρά, -που μεταφράζεται σε μείωση της παραγωγικότητας των υπαλλήλων της-, αλλά και η πολιτική που ακολουθούν οι ανταγωνιστές όπως η Apple και η Google, οι οποίες δεν υιοθέτησαν ποτέ την εργασία εξ αποστάσεως, παρά την υψηλή τεχνολογία που διαθέτουν.
Η αλήθεια είναι ότι οι απόψεις για την τηλεργασία διίστανται. Υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι μειώνεται η παραγωγικότητα και η δέσμευση των εργαζομένων και άλλες που, ακόμη, την υπερασπίζονται. Σίγουρα, ένα σημαντικό κριτήριο είναι η φύση της δουλειάς.
Στην εποχή μας, ωστόσο, μετά τα μαθήματα που πήραν οι επιχειρήσεις από την κρίση, το βασικό ζητούμενο για εκείνες είναι ένα: με ποιον τρόπο μπορούν να δεσμεύσουν τους εργαζομένους τους και να διατηρήσουν τα ταλέντα.
Είναι ο μοναδικός τρόπος για να αυξήσουν την παραγωγικότητα και να επιβιώσουν την επόμενη ημέρα. Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο φαίνεται ότι η συνεργατικότητα και η εγγύτητα είναι απαραίτητες.
Οι εργαζόμενοι δεν έχουν όλοι την ικανότητα να υποστηρίξουν κάποια στρατηγική και να πετύχουν αποτελέσματα, αν οι επιχειρήσεις δεν τους φέρουν πάλι κοντά τους.
Η τεχνολογία εξ αποστάσεως μπορεί να διευκολύνει την εργασία, αλλά από την άλλη δεν δημιουργεί ομάδες, δεν συμβάλλει στη διαμόρφωση εταιρικής κουλτούρας, στον τρόπο δηλαδή με τον οποίο οι εργαζόμενοι «ζουν» και «εκπροσωπούν» την εταιρεία. Κι ενώ τα big data και το digital transformation είναι βέβαιο ότι σηματοδοτούν μια νέα εποχή εργασιακών σχέσεων, αναγκών κι επαγγελμάτων, από την άλλη οι εργαζόμενοι καλούνται να αναπτύξουν άλλες δεξιότητες, ώστε να ανταποκριθούν σε αυτό το νέο περιβάλλον – στο οποίο όμως φαίνεται να είναι απαραίτητη η αλλαγή πορείας ως προς την εργασία εξ αποστάσεως.
