Στις 28 φθάνουν οι περιπτώσεις εισοδημάτων που απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος ή φορολογούνται αυτοτελώς με ένα συντελεστή φόρου 15% ή 20% και θα επιβαρυνθούν και το 2018 με ειδική εισφορά αλληλεγγύης κλιμακούμενη από 2,2% έως και 10%, εφόσον ο δικαιούχος των εισοδημάτων αυτών έχει αποκτήσει κατά τη διάρκεια του 2017 συνολικό ετήσιο ατομικό εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ.
Στα εισοδήματα αυτά περιλαμβάνονται κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα, επιδόματα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, αγροτικές επιδοτήσεις και ενισχύσεις, μερίσματα, τόκοι καταθέσεων, ομολόγων, έντοκων γραμματίων και ρέπος, υπεραξίες από πωλήσεις μετοχών, αμοιβαίων κεφαλαίων, ομολόγων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Ειδικότερα, οι κατηγορίες εισοδημάτων που απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος αλλά υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης είναι οι ακόλουθες:
1) Τα προνοιακά επιδόματα που χορηγούνται τακτικά σε άτομα με αναπηρία κάτω από 80%, καθώς επίσης και σε άτομα με αναπηρία 80% και άνω που δεν είναι τυφλά ή δεν είναι κινητικά ανάπηρα.
Τέτοια ποσά είναι για παράδειγμα:
α) Το προνοιακό επίδομα τυφλότητας.
β) Το διατροφικό επίδομα που δίνεται στους νεφροπαθείς, καθώς επίσης και σε όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση καρδιάς, ήπατος, πνευμόνων και μυελού των οστών.
γ) Τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας και ενεσοθεραπείας που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί οργανισμοί στους δικαιούχους ασφαλισμένους.
δ) Η μηνιαία οικονομική ενίσχυση που καταβάλλεται σε άτομα με βαριά νοητική υστέρηση, με εγκεφαλική παράλυση, με συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική διάθεση, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω και σε κωφάλαλα άτομα, αντίστοιχα, για την αντιμετώπιση των πρόσθετων δαπανών συντήρησης και περίθαλψής τους, καθώς και για την κάλυψη, εν γένει, των ειδικών αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της αναπηρίας τους.
2) Οι πράσινες και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ. Οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν αθροιστικά τις 12.000 ευρώ δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν, ως ακαθάριστα έσοδα κάθε φορολογούμενου αγρότη, για τον προσδιορισμό του φορολογητέου καθαρού κέρδους του. Ωστόσο, υπόκεινται κι αυτές σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
3) Λοιπές αγροτικές εισοδηματικές ενισχύσεις. Οι υπόλοιπες κατηγορίες των εισοδηματικών αγροτικών επιδοτήσεων, πλην της βασικής ενίσχυσης και των πρασίνων και συνδεδεμένων, υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
4) Το εισόδημα φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής που εργάζονται σε πρεσβείες, προξενεία κ.λπ.
5) Η διατροφή της συζύγου και των τέκνων.
6) Οι συντάξεις αναπήρων πολέμου ή θυμάτων πολέμου ή αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
7) Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.
8) Τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας ορισμένων κατηγοριών στρατιωτικών, τα οποία απαλλάσσονται κατά ποσοστό 65% από το φόρο εισοδήματος.
9) Τα κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι 10 KW.
10) Οι τόκοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου ή έντοκων γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου.
11) Τα κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, εφόσον ο πωλητής έχει ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας μικρότερο του 0,5%.
12) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση εισηγμένων κινητών αξιών, οι οποίες αποκτήθηκαν πριν από την 1η/1/2009.
13) Τα εισοδήματα αλλοδαπής που φορολογούνται μόνο στην αλλοδαπή βάσει Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).
14) Τα αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά Ε.Ε./ΕΟΧ/ΕΖΕΖ αμοιβαία κεφάλαια.
15) Τα απαλλασσόμενα μερίσματα ημεδαπών ή αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιριών.
16) Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης.
17) Το κέρδος από τη μεταβίβαση τίτλων φορολογικού κατοίκου χώρας με την οποία υπάρχει ΣΑΔΦ.
18) Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
19) Το κέρδος από τη μεταβίβαση εταιρικών ομολόγων του ν. 3156/2003, καθώς και από εταιρικά ομόλογα εταιριών Ε.Ε. και ΕΟΧ/ΕΖΕΖ.
Για όλα τα παραπάνω ποσά ισχύει η υποχρέωση αναγραφής τους στους κωδικούς 659-620 του πίνακα 6 της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, εφόσον δεν έχουν προσυμπληρωθεί από τις υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων στους κωδικούς 619-620 του ιδίου πίνακα.
Πέραν των παραπάνω, υπάρχουν και κατηγορίες εισοδημάτων που φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 15% ή 20% και ταυτόχρονα υπόκεινται και σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Τέτοια ποσά είναι:
20) Τα μερίσματα. Στα μερίσματα περιλαμβάνονται τα εισοδήματα που προκύπτουν από μετοχές, ιδρυτικούς τίτλους ή άλλα δικαιώματα συμμετοχής σε κέρδη, καθώς και τα εισοδήματα από άλλα εταιρικά δικαιώματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα μερίδια, οι μερίδες συμπεριλαμβανομένων των προμερισμάτων και μαθηματικών αποθεματικών, οι συμμετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, οι διανομές των κερδών από κάθε είδους νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, καθώς και κάθε άλλο συναφές διανεμόμενο ποσό.
21) Οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων.
22) Οι τόκοι των συμφωνιών επαναγοράς (repos/ reverse repos).
23) Τα δικαιώματα. Ο όρος «δικαιώματα» σημαίνει το εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή σε αντάλλαγμα πληροφοριών που αφορούν σε βιομηχανική, εμπορική ή επιστημονική πείρα, οι πληρωμές για τη χρήση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού, για τη χρήση τεχνικών μεθόδων παραγωγής, τεχνικής ή τεχνολογικής βοήθειας, τεχνογνωσίας (know how), αποτελεσμάτων ερευνών, αναδημοσίευσης άρθρων και μελετών, καθώς και οι πληρωμές για συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά μέσω δικτύων πληροφορικής σε βάση δεδομένων επίλυσης προβλημάτων, την ηλεκτρονική λήψη (downloading) λογισμικού ηλεκτρονικού υπολογιστή.
24) Τα κέρδη (οι υπεραξίες) από τη μεταβίβαση μετοχών που ανήκουν σε εταιρίες μη εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά.
25) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση μετοχών και άλλων κινητών αξιών εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας με ποσοστό τουλάχιστον 0,5% και εφόσον οι τίτλοι αυτοί έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και εξής.
26) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρίες.
27) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση κρατικών ομολόγων και έντοκων γραμματίων ή εταιρικών ομολόγων.
28) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Ως παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα νοούνται τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, οι συμβάσεις ανταλλαγής (swaps) και οι προθεσμιακές συμβάσεις (forwards) που σχετίζονται με υποκείμενους τίτλους και ιδίως με κινητές αξίες ή άλλα περιουσιακά στοιχεία, συναλλαγματικές ισοτιμίες, επιτόκια ή αποδόσεις, χρηματοπιστωτικούς δείκτες ή άλλα χρηματοπιστωτικά μεγέθη, εμπορεύματα, ναύλους, πιστωτική διαβάθμιση ή γεγονός, ποσοστά πληθωρισμού ή άλλες επίσημες οικονομικές στατιστικές, κλιματικές μεταβλητές, εκπομπές ρύπων, μεταβολές στην τιμή οποιουδήποτε οικονομικού, φυσικού, περιβαλλοντολογικού, στατιστικού ή άλλου μεγέθους ή γεγονότος (πλην αθλητικών γεγονότων) ή άλλα παράγωγα μέσα.
Τα παραπάνω ποσά των περιπτώσεων 20 έως 28 δηλώνονται στους κωδικούς των πινάκων 4Δ1 και 4Ε του εντύπου Ε1 της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.
