Η απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου (brain drain) αποτελεί επακόλουθο της ανεργίας, της απαξίωσης ικανοτήτων και δεξιοτήτων και της υποαπασχόλησης σε θέσεις εργασίας που απαιτούν μικρότερη εξειδίκευση (brain waste) τονίζει η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου σε έγγραφη απάντηση που κατέθεσε στη Βουλή μετά από ερώτηση βουλευτή. Η ίδια αναφέρεται στα προγράμματα που υλοποιούνται για να αυξηθεί η απασχόληση των νέων.
Η αναπληρώτρια υπουργός παραθέτει στοιχεία για το θέμα στην απάντησή της. Πιο αναλυτικά:
«…Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας περίπου 114.000 – 139.000 Έλληνες επιστήμονες εργάζονται στο εξωτερικό.
Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος το διάστημα 2008-2013 σχεδόν 223 χιλιάδες νέοι ηλικίας 25-39 ετών εξήλθαν μόνιμα από τη χώρα με κατεύθυνση πιο ανεπτυγμένες χώρες, αναζητώντας εργασία με καλύτερη αμοιβή και καλύτερες προοπτικές κοινωνικής και οικονομικής προόδου.
Ως ένδειξη αυτής της μετακίνησης προς αγορές του εξωτερικού, όπως καταγράφεται σε έκθεση του Cedefop6, η επισκεψιμότητα του ιστότοπου Europass από την Ελλάδα διπλασιάστηκε από το 2009, ενώ το ίδιο διάστημα τα ευρωπαϊκά βιογραφικά που συμπληρώθηκαν από πολίτες διαμένοντες στην Ελλάδα επταπλασιάστηκαν.
Ειδικότερα, για το 2015 οι επισκέψεις ανήλθαν σε 366.4057, ενώ ήδη μέχρι τον Ιούνιο 2016 είχαν καταγραφεί 176.609 επισκέψεις.
Η αντιμετώπιση του φαινομένου της φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό αποτελεί κατ’ εξοχήν αντικείμενο δράσεων για την έρευνα, την καινοτομία και την αριστεία και, ως εκ τούτου, ο μεγαλύτερος όγκος προγραμμάτων εκπορεύεται από το Υπουργείο Παιδείας, με τη συμμετοχή και του Υπουργείου Οικονομίας, και κύρια πηγή χρηματοδότησης το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑνΕΚ «Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία».
Το Υπουργείο Εργασίας συμμετέχει περιοδικά με προγράμματα απευθυνόμενα αποκλειστικά σε αποφοίτους ΑΕΙ – ΤΕΙ (όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «Επιταγή διασύνδεσης με την αγορά εργασίας ανέργων αποφοίτων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ» που υλοποιήθηκε το 2015 για 7.000 ανέργους).
Ωστόσο, εκ των αρμοδιοτήτων του, το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει ως βασικό στόχο να σχεδιάζει και να υλοποιεί μέτρα για την άμεση υποστήριξη όσο το δυνατόν περισσότερων ανέργων και την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
Κατά το σχεδίασμά και την υλοποίηση των εθνικών πολιτικών για την απασχόληση λαμβάνεται υπόψη η υφιστάμενη κατάσταση στην αγορά εργασίας, όπως αποτυπώθηκε συνοπτικά πιο πάνω, όσο και η ευρωπαϊκή πολιτική για την απασχόληση, και αξιοποιούνται τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε.»
Η κ. Αντωνοπούλου αναφέρεται επίσης στη πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ/Youth Employment Initiative) που θεσπίθηκε μετά την υιοθέτηση του προγράμματος «Εγγύηση για τη Νεολαία» («Youth Guarantee») από το Συμβούλιο της ΕΕ στις 22 Απριλίου του 2013.
Σύμφωνα με την ίδια, η συνολική χρηματοδότηση για την υλοποίηση των δράσεων της ΠΑΝ, η οποία έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» 2014-2020, ανέρχεται σε περίπου 393 εκ. ευρώ.
Από αυτά, 343 εκ. ευρώ χρηματοδοτούνται από το ειδικό κονδύλι της ΠΑΝ (171,5 εκ. ευρώ) και το αντίστοιχο ΕΚΤ (171,4 εκ. ευρώ) και 49,6 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους (εθνική συμμετοχή στο αντίστοιχο ΕΚΤ).
Στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» 2014-2020 έχουν υλοποιηθεί διάφορα προγράμματα και υλοποιούνται περισσότερα για την δημιουργία θέσεων εργασίας κατάρτισης και απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για νέους.
Για το προσεχές διάστημα έχουν σχεδιασθεί και θα υλοποιηθούν τα κάτωθι προγράμματα:
1. Πρόγραμμα προώθησης 11.000 άνεργων νέων έως 29 ετών, στην αυτοαπασχόληση, με επιδότηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης έως 12 μήνες από την έναρξη της δραστηριότητάς τους.
2.Ολοκληρωμένη Παρέμβαση για 8.000 νέους έως 24 ετών για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και κατάρτισης για την προώθησή τους εναλλακτικά σε προγράμματα κατάρτισης με εγγυημένη απασχόληση, προγράμματα προώθησης στην αυτοαπασχόληση ή στην επιχειρηματικότητα.
